Meervoudige Belichting, de verschillende modi

Wat is Multiple Exposure eigenlijk?

Multiple Exposure is ook wel bekend als meervoudige belichting of dubbele belichting. Terwijl de laatste term feitelijk de lading niet helemaal dekt. Waar het bij dubbele belichting ophoudt bij twee beelden kent meervoudige belichting slechts de grens van de camera. De mogelijkheid om meer dan 10 beelden samen te voegen ben ik in een camera nog niet tegengekomen. In de basis maak je dus 2 tot 10 foto’s achter elkaar maar uiteindelijk houd je maar 1 foto over. De camera regelt dat voor je. Bij iedere foto mag je opnieuw stoeien met compositie, focus en belichting. Dat maakt het tot een dynamisch proces waarvan de uitkomst meestal niet vast staat.

Creativiteit

Aan de slag voor de eerste keer een foto meervoudig belichten. Een eerste idee is om een softe en scherpe foto over elkaar te leggen. Dat ligt in de lijn van het Orton Effect, wat ik vorige week heb beschreven. Het leuke is dat er helemaal geen regels zijn. Behalve de camera is de menselijke geest de enige beperking in dit creatieve proces. In de tutorial van volgende week duiken we dieper in de creatieve mogelijkheden. Voor nu blijven we bij de verschillende modi en wat de effecten zijn bij het gebruik ervan.

Heeft mijn camera Multiple Exposure?

Tegenwoordig zijn er verschillende modi mogelijk om de beelden samen te voegen. Lang niet alle cameramerken en types ondersteunen dat. Zelfs binnen een en hetzelfde merk wordt flink onderscheid gemaakt. Voor de mogelijkheden op jouw eigen camera zal je dus even in de handleiding moeten duiken.

De 4 smaken

Eenmaal in het menu van je camera bij Multiple Exposure aangekomen zie je al snel of er nog meer opties zijn in te stellen. Er bestaan meerdere methodes (modi) om belichtingen over elkaar te leggen. Vier instellingen die elk anders omgaan in het vergelijken van de pixels uit de fotoreeks.

Add (Additive)

Alle belichtingen worden bij elkaar opgeteld en dat resulteert in een steeds lichtere foto. Hoe groter de reeks foto’s des te lichter wordt je eindfoto. Al snel zullen delen van de foto helemaal uitbijten. Raadzaam is het om in deze reeks structureel onder te belichten. Zolang je slechts een reeks van 2 foto’s kiest is het eindresultaat redelijk vergelijkbaar met Average. Met het grote verschil dat de lichtere delen er duidelijker uitspringen.

Omdat Add/Additive de belichtingen optelt zal een Multiple Exposure van slechts twee beelden meestal ruim voldoende zijn. Bij meer opnames stuit je al gauw op de grenzen van de mogelijkheden.

Average (Gemiddeld)

Meest gebruikt, vaak ook de enige optie op de camera. Als er slechts een modus beschikbaar is dan is dat hoogstwaarschijnlijk Average. Je hoeft niet lang na te denken hoe Average met de gemaakte beelden omgaat. Inderdaad, uit alle belichtingen berekent het toestel, per pixel, de gemiddelde belichting. Dit resulteert in voornamelijk softere en matte beelden. Een enigszins sprookjesachtige uitstraling kan je op deze manier gemakkelijk creëren.

Light (Lichter)

Zie je niet vaak gebruikt worden. Maar bij gebruik tot 2 beelden lijken de resultaten nog op Add en Average. In de reeks foto’s wordt per pixel de lichtste gekozen. Dus bij uitstek is dit een techniek om vooral ’s nachts in te zetten als er al weinig belichte onderwerpen zijn. Of bijvoorbeeld overdag bij felle zon fors onderbelichten zodat alleen de felbelichte contouren worden gebruikt. In dat geval moet je met sterk tegenlicht werken. Gebruik maken van een externe flitser kan natuurlijk ook.

Dark (Donkerder)

Deze modus is overdag goed bruikbaar als er behoorlijk wat lichte delen in de losse composities aanwezig zijn. Alleen de donkerste delen worden gebruikt, met als gevolg dat het eindresultaat steeds donkerder wordt. Bij gebruik in een bos zal je eindigen met een woud aan bomen die door elkaar kronkelen.

Werkwijze

• ga het veld in en bedenk eens 2 tot 3 beelden die je over elkaar zou willen leggen;
• kies een neutrale belichting (EV 0) en maak een testfoto;
• beoordeel aan de hand van het histogram hoe je de belichting gaat aanpassen;
• om bepaalde aspecten van de compositie eruit te laten springen kan je ervoor kiezen om een foto uit de reeks afwijkend te belichten;
• het is een creatief proces waar je steeds meer gevoel voor krijgt, naarmate je vaker hier mee werkt;
• laat je dan ook niet ontmoedigen door eerste resultaten;
• gooi de teleurstellende foto’s nog niet van je kaartje en bewaar ze tot thuis;
• in de nabewerking ga je los en schuw niet om te overdrijven;
• solide kennis van nabewerking helpt om het maximale uit je foto te krijgen.

Overpeinzend

Wellicht zie je dit allemaal als een kunstje, maar de betere Multiple Exposure foto’s vragen nog steeds veel oefening en inzicht van de fotograaf. Ja dit kan wellicht ook allemaal in Photoshop maar dat haalt toch de fun weg van het prutsen in het veld. Trouwens, eenmaal thuis achter de computer kan je niet nog even een andere aanpak uittesten.