Met lijnen lees je een landschap

Landschapsfotografie is misschien wel de moeilijkste tak van sport binnen de fotografie. Je hebt geen ‘mooi’ onderwerp als een dier of bloem wat vanzelf de aandacht trekt. Eigenlijk is de hele foto het onderwerp en het moet dan wel interessant zijn voor de kijker. Natuurlijk helpt mooi licht en een mooie omgeving maar toch… die kun je op heel veel verschillende manieren vastleggen. Zeker als je een foto hebt met meerdere elementen is het soms lastig om de foto ‘prettig’ te laten kijken. Dat is waar ‘lijnen’ je kunnen helpen.
Een heftige onweersbui nadert mijn dorpje, aankondiging van de zomerstorm. Er is veel in de foto te zien en toch heeft de foto een logisch verloop. Je wordt als het ware geleid door het beeld.
Een heftige onweersbui nadert mijn dorpje, aankondiging van de zomerstorm. Er is veel in de foto te zien en toch heeft de foto een logisch verloop. Je wordt als het ware geleid door het beeld. Fotograaf: Johan van der Wielen

Lijnen leiden je door het beeld

Om van het ene element naar het andere te komen in de compositie moet je soms je kijker een beetje helpen. Dat helpen doe je met lijnen. Lijnen verbinden onderdelen, zoals links met rechts of voor met achteren. Het oog van de kijker zal zo’n lijn aangrijpen om te volgen en daarmee leidt je je kijker door jouw foto.

In dit beeld zijn diverse lijnen aanwezig die de kijker helpen om op heel natuurlijke wijze naar het rechts boven gulden snede punt te komen.
In dit beeld zijn diverse lijnen aanwezig die de kijker helpen om op heel natuurlijke wijze naar het rechts boven gulden snede punt te komen. Fotograaf: Johan van der Wielen
Hier zie je veel van de lijnen die je oog onbewust hebben geholpen.
Hier zie je veel van de lijnen die je oog onbewust hebben geholpen. Fotograaf: Johan van der Wielen

Lijnen verbinden onderdelen

Voorgronden zijn enorm belangrijk voor landschapsbeelden maar om diepte te creëren heb je meer nodig. Een voorgrond geeft de kijker het gevoel dat hij/zij in het beeld staat en een gevoel van de diepte. Echter, als je wilt dat je kijker verder door je foto heen dwaalt met de blik dan moet je de kijker een beetje helpen. Ook daarvoor kun je gebruikmaken van lijnen. Lijnen verbinden onderdelen zoals links met rechts maar ook voor met achter. Een lijn kan zó dwingend zijn dat het oog van de kijker deze zal volgen en op die manier leidt je de kijker door je beeld.

Een foto die heel natuurlijk prettig kijkt. Maar hoe komt dat toch?
Een foto die heel natuurlijk prettig kijkt. Maar hoe komt dat toch? Fotograaf: Johan van der Wielen
Deze lijnen hebben ons onbewust geholpen. Of misschien zelfs nog wel meer…
Deze lijnen hebben ons onbewust geholpen. Of misschien zelfs nog wel meer… Fotograaf: Johan van der Wielen

We ‘lezen’ een foto van links naar rechts…

We lezen een foto zoals we ook een boek lezen: van links naar rechts. Wanneer je foto ook op die manier voorzien is van lijnen ‘voelt’ de foto prettig. Verder lezen we een foto van onderen naar boven. Dat klinkt in eerste instantie vreemd maar is eigenlijk heel logisch. Immers, als jij ergens staat kijk je altijd eerst naar beneden, dichtbij, alvorens je blik de verte in dwaalt. Als je dit bij elkaar neemt beginnen we een foto dus linksonder in beeld en dwalen we langzamerhand naar rechtsboven. Dat is de logische kijkrichting voor ons oog. Op het moment dat je foto ook op die manier is opgebouwd kijkt hij meteen al heel lekker.

De waddendijk bij de Eemshaven volgt door het gebruik van de enorm groothoek (12mm) een extreem perspectief met dwingende lijnen.
De waddendijk bij de Eemshaven volgt door het gebruik van de enorm groothoek (12mm) een extreem perspectief met dwingende lijnen. Fotograaf: Johan van der Wielen
Veel van de lijnen had je waarschijnlijk wel zelf al bedacht, maar allemaal?
Veel van de lijnen had je waarschijnlijk wel zelf al bedacht, maar allemaal? Fotograaf: Johan van der Wielen

En ja… in andere delen van de wereld waar men van rechts naar links leest, zullen de lijnen en landschapsfoto’s heel anders gebruikt en gemaakt worden.

Lijnen van rechts naar links? Spiegelen…

Wij hebben moeite met een foto met lijnen van rechts naar links. Ons oog wil van links naar rechts, maar de lijnen dwingen ons terug naar links. Dat zorgt voor onrust in het beeld, het is niet eenduidig en ergens ‘voelt’ de foto niet goed.

Deze foto van het strand op Terschelling heeft erg dwingende lijnen maar die beginnen rechtsonder en leiden je naar linksboven, naar de zon. Licht trekt aandacht en dus word je getrokken door de zon maar ergens blijf je toch ook naar dat donkere lege gat rechtsboven kijken, onze natuurlijk blikrichting.
Deze foto van het strand op Terschelling heeft erg dwingende lijnen maar die beginnen rechtsonder en leiden je naar linksboven, naar de zon. Licht trekt aandacht en dus word je getrokken door de zon maar ergens blijf je toch ook naar dat donkere lege gat rechtsboven kijken, onze natuurlijk blikrichting. Fotograaf: Johan van der Wielen
Dezelfde foto maar nu gespiegeld, hij voelt meteen veel prettiger aan. Alle lijnen gaan met de natuurlijk kijkrichting mee.
Dezelfde foto maar nu gespiegeld, hij voelt meteen veel prettiger aan. Alle lijnen gaan met de natuurlijk kijkrichting mee. Fotograaf: Johan van der Wielen

Waarom zou je je foto niet gewoon spiegelen als dat prettiger kijkt? Natuurlijk is het dan niet letterlijk zoals het was en ‘tart’ je aan de werkelijkheid maar de sfeer wordt er niet anders door. Als het daardoor ineens een fijner beeld is zou ik het niet laten.

Help je kijker met lijnen

Lijnen zijn heel krachtige middelen om je kijker wegwijs te maken door je beeld. Wil je je kijker naar de achtergrond in het beeld leiden, zorg dan voor lijnen die de kijker helpen. Maar ook als je bepaalde elementen onder de aandacht wil brengen. Zorg overigens wel dat een lijn ergens heen leidt. Niets is zo frustrerend als een zeer krachtige en veelbelovende lijn die vervolgens nergens uitkomt. Aan het eind van de regenboog hoort toch een pot goud te staan?

Succes, Johan

9 reacties

  1. Hoi Rozet, ik heb zelf zitten zoeken en moet bekennen dat ik tot mijn schrik ook niet een volledig uitgewerkt artikel heb gevonden over de gulden snede. Ik heb daarom besloten deze zelf te schrijven en – als het goed is – komt deze 3 juni online. Nog heel even geduld dus.
    groet Johan

    1. Hoi Rozet, ik heb zelf zitten zoeken en moet bekennen dat ik tot mijn schrik ook niet een volledig uitgewerkt artikel heb gevonden over de gulden snede. Ik heb daarom besloten deze zelf te schrijven en – als het goed is – komt deze 3 juni online. Nog heel even geduld dus.
      groet Johan

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

9 reacties

  1. Hoi Rozet, ik heb zelf zitten zoeken en moet bekennen dat ik tot mijn schrik ook niet een volledig uitgewerkt artikel heb gevonden over de gulden snede. Ik heb daarom besloten deze zelf te schrijven en – als het goed is – komt deze 3 juni online. Nog heel even geduld dus.
    groet Johan

    1. Hoi Rozet, ik heb zelf zitten zoeken en moet bekennen dat ik tot mijn schrik ook niet een volledig uitgewerkt artikel heb gevonden over de gulden snede. Ik heb daarom besloten deze zelf te schrijven en – als het goed is – komt deze 3 juni online. Nog heel even geduld dus.
      groet Johan

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: