Menu

Onderdeel van Pixfactory

Mijn egelvriendjes

Als er een diersoort is waar ik gek op ben dan zijn het wel egels, die kleine koddige speldenkussens, die al waggelend op hun korte pootjes in de tuin scharrelen. Al meer dan 20 jaar fotografeer ik deze dieren. Iedereen die mij op internet een beetje gevolgd heeft ziet dan ook met enige regelmaat foto’s van egels voorbijkomen. Ik krijg dan ook geregeld de vraag hoe ik zo vaak een egel kan fotograferen.
egel
Heel vaak blijft de egel na het uitzetten nog een tijdje zijn omgeving observeren. Neus in de lucht en ruiken. Fotograaf: Jan Dolfing

Egelopvang

Om maar gelijk aan alle speculaties een eind te maken, ik heb bij het fotograferen van egels een groot voordeel. Ik heb ze namelijk elk jaar geregeld tot mijn beschikking. Samen met mijn vrouw runnen wij een dierenartsenpraktijk waarbij mijn vrouw (ook dierenarts) al 25 jaar lang egels opvangt die gewond of ondervoed bij ons worden binnengebracht. Onze kennis van egels is dan ook groot te noemen.

Bijna 135.000 egels per jaar zijn slachtoffer van een aanrijding.
Bijna 135.000 egels per jaar zijn slachtoffer van een aanrijding. Fotograaf: Jan Dolfing

Forse achteruitgang egels

En met de egels in Nederland gaat het bar slecht. De afgelopen 10 jaar is de egelstand meer dan 50% achteruitgegaan. Bijna 135.000 egels worden er per jaar overreden door auto’s. Trieste en zorgwekkende getallen. Iedere keer als ik zo’n platgereden egel zie doet mijn hart zeer. Naast auto’s zijn het gebruik van gifstoffen voor het bestrijden van slakken (één van de hoofdbestanddelen van de voeding van de egel) en het veelvuldig gebruik van robotgrasmaaiers oorzaak van veel slachtoffers.

Slachtoffer van een aanrijding met een motor, de schade aan de kop is door intensieve zorg hersteld, deze kan weer terug de natuur in.
Slachtoffer van een aanrijding met een motor, de schade aan de kop is door intensieve zorg hersteld, deze kan weer terug de natuur in. Fotograaf: Jan Dolfing

Behandelen van egels

Egels die wij op de praktijk binnenkrijgen proberen we op te knappen. Grote wonden behandelen we in onze operatiekamer, ziektes en vergiftigingen met medicaties (hoewel vergiftiging uitermate moeilijk te behandelen is). Ook de vele longproblemen ten gevolge van longwormen en parasieten als teken en vlooien proberen we zo goed mogelijk te bestrijden. Het belangrijkste behandelcriterium is dat het dier zich in de vrije natuur moet kunnen redden. Het zijn tenslotte geen huisdieren.

Ze zijn ontzettend schattig om te zien.
Ze zijn ontzettend schattig om te zien. Fotograaf: Jan Dolfing

Ondervoede egels

Een ander probleem zijn ondervoede jonge egels aan het eind van de herfst. Een egeltje moet minimaal 650 tot 700 gram wegen wil hij goed de winter door komen. Egels die minder wegen overlijden door ondervoeding gedurende de winter. Egels hebben een winterrust waarin ze weinig bewegen en veel minder eten. Ze teren dan in op hun reservevoorraad vet wat voldoende moet zijn om de zware wintermaanden door te komen. Als wij deze ondervoede egels binnenkrijgen op de praktijk dan vangen we deze de rest van de winter op. De hele winter voeren we deze egels bij, we zorgen dat ze vrij worden van parasieten zoals teken, vlooien en (long)wormen.

Ze hebben een vlijmscherp gebit, met een heel aparte stand van de tanden. Geschikt voor het vangen en opeten van met name slakken, wormen en insecten.
Ze hebben een vlijmscherp gebit, met een heel aparte stand van de tanden. Geschikt voor het vangen en opeten van met name slakken, wormen en insecten. Fotograaf: Jan Dolfing

Uitzetten van de egels

Als deze egels in het voorjaar uitgezet kunnen worden dan zoeken we hiervoor een geschikte locatie. Autoluw en het liefst op een erf met veel voeding. Rommelige erven of tuinen met weinig betegeling zijn geschikt om de egels uit te zetten. En dan komt het moment waarop ik als natuurfotograaf mijn kans krijg. Als de egels aan het eind van de dag worden uitgezet dan gaat altijd de camera mee. De locatie staat vast, maar binnen deze locatie kan ik dan de plek uitzoeken waar de egel wordt neergezet.

Na een lekkere slakkensnack wordt de mond even schoongelikt.
Na een lekkere slakkensnack wordt de mond even schoongelikt. Fotograaf: Jan Dolfing

Hoe fotografeer ik een egel?

Als wij de egel uitzetten is het eerste wat hij doet zich oprollen. Dan is het een kwestie van geduld tot de egel zich veilig voelt en weer ontrolt. Meestal duurt het enkele minuten voor de egel voorzichtig zijn neus onder zijn stekels vandaan steekt. De meeste egels observeren even de omgeving alvorens ze beginnen te lopen. En ze zijn snel, het is best lastig om ze lopend goed in beeld te houden. Maar soms heb ik geluk en scharrelen ze nog een hele poos rond op de uitzetplek.

Een jonge egel (niet uitgezet) in de herfst op zoek naar voer.
Een jonge egel (niet uitgezet) in de herfst op zoek naar voer. Fotograaf: Jan Dolfing

Dat geeft mij de gelegenheid om een serie foto’s te maken. Meestal gebruik ik hiervoor een telelens , het dier wordt hierdoor niet verstoord omdat je op afstand kunt blijven. Ik ga eigenlijk altijd plat op de grond liggen om op ooghoogte te kunnen fotograferen. Is het dier uit beeld gelopen dan wens ik hem of haar het beste en hoop dat ze nog een lang leven in vrijheid zal hebben. Door de jaren heen heb ik daardoor al heel veel fotokansen gehad. We hebben soms wel 25 egels tegelijk in de opvang gehad, maar ook jaren dat het er maar enkele zijn (zoals dit jaar bijvoorbeeld). Dan zijn de foto mogelijkheden logischerwijs ook veel minder.

Een jonge egel (niet uitgezet) bij ons op het erf.
Een jonge egel (niet uitgezet) bij ons op het erf. Fotograaf: Jan Dolfing

Buurtschap

In onze buurtschap zijn er ondertussen een aardige hoeveelheid egels uitgezet en is een gezonde populatie aanwezig. Afgelopen jaren zie ik dan ook regelmatig jonge egels rond het huis scharrelen. Soms moeder egel met een heel treintje jongen, soms jonge egels als ze zelfstandig de wereld aan het verkennen zijn. Dat biedt mij weer mogelijkheden tot fotograferen. Want jonge egels gaan vaak overdag op stap, zeker in de herfst als ze veel voedsel nodig hebben om hun vetvoorraad op te bouwen.

Een herfstegel (niet uitgezet), voldoende op gewicht om de winter door te komen.
Een herfstegel (niet uitgezet), voldoende op gewicht om de winter door te komen. Fotograaf: Jan Dolfing

Help de egel

Door de egelopvang dragen we bij aan het behoud van deze mooie dieren. Want als we in onze omgeving niks veranderen dan zal de egel uiteindelijk uit onze natuur verdwijnen en dat zou eeuwig zonde zijn. Als u zelf wilt bijdragen aan het behoud van de egel zorg dan voor een groene tuin met veel rommelige hoekjes. En mocht u een egel zien scharrelen, zet dan eens voer neer voor de egel. Je hebt speciaal egelvoer en anders voldoen kattenbrokjes ook uitstekend. Zet er een schoteltje water bij, maar geef zeker geen melk. Dat is uitermate slecht en kan dodelijk zijn. Op die manier kunt ook u bijdragen aan het behoud van ons stekelvarkentje.

Fotogroet Jan.

Geef een reactie

6 reacties

  1. Prachtig bericht met ook mijn favoriete dier. Prachtige wezens. Ook leuk om een foto te zien van 1 van de door ons gebrachte egels.
    Met zorg worden ze door jullie indien nodig verder verzorgd. Immers ben ik alleen eerste crisisopvang, kan ze een korte periode verzorgen, verschonen en bijvoeden. Maar het op lange termijn of echt medische hulp, indien nodig dat laat ik graag altijd aan jullie over. Zonder voorwaarden en belangeloos nemen jullie het diertje dan over. Een geruststelling want jullie hebben naast goede zorg ook een warme en liefdevolle plek met een mooie plek van terugplaatsing. Dank jullie wel daarvoor. ❤️ Groetjes Silvia Meijran
    Ps prachtig verhaal en mooie foto’s. De eerste is mijn favoriete, zo zie ik ze het liefst

  2. Zet pas kattenvoer neer als het al zeker 2 uur donker is. Dan komen de egels goed opgang en dan krijgen ook zij eten genoeg binnen. Zelf vind ik het niet erg als de katten mee eten. Zou ik dat wel erg vinden ,dan doe ik de egels te kort en verhongeren zij dan bij te vaak droog weer. Schotel water / geen melk en voer.
    Het verstening en afsluiten van de tuinen hebben ze het ook al extra moeilijk.
    Je krijgt er zoveel voor terug .

  3. Wat een prachtig verhaal en werk dat jullie verrichten voor Egels. Overdag zie ik nooit een egel in onze tuin maar op de nachtcamera zie ik ze wel regelmatig zoals ook Steenmarters.
    Spijtig zie ik ook de ene kat na de andere voor mijn nachtcamera lopen, dus de Egels met kattenbrokken voeren zit er bij ons niet in, daar zijn de katten dan snel mee weg.
    In onze tuin hebben Merels ook een paar legsels per jaar maar jonge Merels hebben geen schijn van kans in onze natuurtuin, als die uit het nest vliegen zitten ze nog een paar dagen op de grond en dan zie ik een kat voorbij lopen met een jonge Merel in de mond. Echt zielig en ik weet niet of ik daar iets kan tegen doen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

6 reacties

  1. Prachtig bericht met ook mijn favoriete dier. Prachtige wezens. Ook leuk om een foto te zien van 1 van de door ons gebrachte egels.
    Met zorg worden ze door jullie indien nodig verder verzorgd. Immers ben ik alleen eerste crisisopvang, kan ze een korte periode verzorgen, verschonen en bijvoeden. Maar het op lange termijn of echt medische hulp, indien nodig dat laat ik graag altijd aan jullie over. Zonder voorwaarden en belangeloos nemen jullie het diertje dan over. Een geruststelling want jullie hebben naast goede zorg ook een warme en liefdevolle plek met een mooie plek van terugplaatsing. Dank jullie wel daarvoor. ❤️ Groetjes Silvia Meijran
    Ps prachtig verhaal en mooie foto’s. De eerste is mijn favoriete, zo zie ik ze het liefst

  2. Zet pas kattenvoer neer als het al zeker 2 uur donker is. Dan komen de egels goed opgang en dan krijgen ook zij eten genoeg binnen. Zelf vind ik het niet erg als de katten mee eten. Zou ik dat wel erg vinden ,dan doe ik de egels te kort en verhongeren zij dan bij te vaak droog weer. Schotel water / geen melk en voer.
    Het verstening en afsluiten van de tuinen hebben ze het ook al extra moeilijk.
    Je krijgt er zoveel voor terug .

  3. Wat een prachtig verhaal en werk dat jullie verrichten voor Egels. Overdag zie ik nooit een egel in onze tuin maar op de nachtcamera zie ik ze wel regelmatig zoals ook Steenmarters.
    Spijtig zie ik ook de ene kat na de andere voor mijn nachtcamera lopen, dus de Egels met kattenbrokken voeren zit er bij ons niet in, daar zijn de katten dan snel mee weg.
    In onze tuin hebben Merels ook een paar legsels per jaar maar jonge Merels hebben geen schijn van kans in onze natuurtuin, als die uit het nest vliegen zitten ze nog een paar dagen op de grond en dan zie ik een kat voorbij lopen met een jonge Merel in de mond. Echt zielig en ik weet niet of ik daar iets kan tegen doen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Jan Dolfing

Jan Dolfing

Als dierenarts en gepassioneerd natuurfotograaf is Jan nauw verbonden met dieren en natuur. Een passie die hij graag laat zien.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: