Menu

Onderdeel van Pixfactory

Moet je de witbalans handmatig instellen?

Moet je de witbalans handmatig instellen, of kan je dat beter achteraf doen? Wanneer je deze vraag aan een willekeurige fotograaf stelt, zal het antwoord vaak zijn: laat de witbalans maar in de automatische stand staan. Deze laat zich achteraf nog gemakkelijk aanpassen wanneer je de RAW gaat bewerken.
witbalans
De automatische witbalans weet geen raad met de fraaie kleuren van de ochtend. Fotograaf: Bob Luijks

Met de witbalans regel je de kleurtemperatuur van de foto. Iedere lichtbron heeft zijn eigen kleur. Zo is het licht van een gloeilamp oranje, TL-lamp groen en de hemel een uurtje na zonsondergang diepblauw. Ons oog corrigeert feilloos voor deze kleurvariatie, de camera echter niet. Wil je een kleur natuurgetrouw in de foto krijgen, dan zul je moeten spelen met de witbalans. Bekende voorbeelden van witbalans-fouten zijn blauwe sneeuw en fletse zonsondergangen.

In het antwoord van hierboven schuilt al direct een belangrijk aspect. De witbalans laat zich achteraf gemakkelijk aanpassen in RAW. Maar dan moet je natuurlijk wel in RAW fotograferen. Doe je dat niet, dan is een ‘foute’ witbalans amper nog te corrigeren. Kies je er dus voor in jpg te werken, wees dan alert op de juiste witbalans. Gebruik eventueel een grijskaart om zeker van je zaak te zijn of ga af op je gevoel.

De gecorrigeerde witbalans om de juiste kleuren terug te krijgen.
De gecorrigeerde witbalans om de juiste kleuren terug te krijgen. Fotograaf: Bob Luijks

Fotografeer je wel in RAW, dan hoef je minder op de witbalans te letten. De witbalans klakkeloos negeren is echter te gemakkelijk. In extreme situaties levert het aanpassen van de witbalans wel degelijk een voordeel op. Een bekend voorbeeld hiervan is het werken met de Lee Big Stopper. Dit 10-stops grijsfilter laat te veel blauw licht door, waardoor de foto’s een koele, blauwe sfeer krijgen. Deze afwijking is dermate extreem, dat het beter is de witbalans van de camera zo ‘warm’ mogelijk te zetten, om een beter basisbestand te creëren. De mogelijkheden voor nabewerken blijken niet onbeperkt. Een koele witbalans legt blauwe en rode tinten anders vast dan een warme witbalans. In de uitersten kan het daardoor toch voorkomen dat je sneller over de randen van het histogram gaat bij een te ver afwijkende witbalans…

De enorme blauwzweem van de Lee Big Stopper bij 'daglicht' als witbalans.
De enorme blauwzweem van de Lee Big Stopper bij ‘daglicht’ als witbalans. Fotograaf: Bob Luijks
De witbalans tot over 10.000 Kelvin gecorrigeerd om de natuurlijke tinten terug te krijgen.
De witbalans tot over 10.000 Kelvin gecorrigeerd om de natuurlijke tinten terug te krijgen. Fotograaf: Bob Luijks

Het zelf instellen van een ‘vaste’ witbalans heeft nog een voordeel. Maak je een serie, dan is die met een vaste witbalans geheel uniform van kleur. In de automatische witbalans is het reëel dat de witbalans per foto verschilt, waardoor kleurverschillen in de serie ontstaan. Deze moet je dan weer voor de serie ineens corrigeren, niet zo handig wanneer je snel een serie naar iemand door wil sturen. Zelf heb ik mijn camera standaard op 5.400 Kelvin ingesteld staan. Daglicht is vaak iets te koel, bewolkt vaak weer iets te warm van tint.

Heb je nu zelf ook een vraag waar je altijd al een antwoord op wil hebben, stuur deze dan naar vraag@natuurfotografie.nl en wij gaan voor je op zoek naar het antwoord.

6 reacties

  1. Dit probleem is veel gecompliceerder dan hier wordt weergegeven. Lees het boek Kleur (Zomer & Keuning) maar eens. Ook de locatie en jaargetijde op deze planeet is zo kleurbepalend

    1. Uiteraard heb je gelijk Harry, weer, locatie en tijdczijn van invloed op de uiteindelijke witbalans. Het ging hier niet om de ideale witbalans maar om de werkwijze.

  2. Voordeel van zelf instellen is ook dat je in het veld al een vlugge controle kunt doen of de kleuren overeenkomen met de werkelijkheid. Natuurlijk is het scherm van je camera niet echt een goede weergave maar het geeft wel een indicatie. Als je na een vakantie thuis 5000 foto’s doorkijkt heb je namelijk geen idee meer hoe de kleur er in het begin uitzag…

  3. Beste Bob,
    Het is een duidelijke uitleg. En dit geldt natuurlijk, zoals je al schrijft, wanneer je een afbeelding wilt maken die de werkelijkheid weergeeft. Daarnaast kan je natuurlijk bewust de witbalans “verkeerd” zetten om een ander beeld te creeeren.
    Groet,
    Arjen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

6 reacties

  1. Dit probleem is veel gecompliceerder dan hier wordt weergegeven. Lees het boek Kleur (Zomer & Keuning) maar eens. Ook de locatie en jaargetijde op deze planeet is zo kleurbepalend

    1. Uiteraard heb je gelijk Harry, weer, locatie en tijdczijn van invloed op de uiteindelijke witbalans. Het ging hier niet om de ideale witbalans maar om de werkwijze.

  2. Voordeel van zelf instellen is ook dat je in het veld al een vlugge controle kunt doen of de kleuren overeenkomen met de werkelijkheid. Natuurlijk is het scherm van je camera niet echt een goede weergave maar het geeft wel een indicatie. Als je na een vakantie thuis 5000 foto’s doorkijkt heb je namelijk geen idee meer hoe de kleur er in het begin uitzag…

  3. Beste Bob,
    Het is een duidelijke uitleg. En dit geldt natuurlijk, zoals je al schrijft, wanneer je een afbeelding wilt maken die de werkelijkheid weergeeft. Daarnaast kan je natuurlijk bewust de witbalans “verkeerd” zetten om een ander beeld te creeeren.
    Groet,
    Arjen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: