Natuurfotografie in Etosha

Het Nationaal Park Etosha

Meer dan de helft van het oostelijk deel van het Etosha National Park wordt in beslag genomen door de Etosha Pan. Dit gebied was in het verre verleden een meer. Door bewegingen in de aardkorst werd het afgesneden van de rivieren die het voedden. Op het ogenblik is het een enorme vlakte waarop vrijwel niets groeit vanwege het hoge zoutgehalte in de bodem. Als de winterregens overvloedig zijn kan er korte tijd een laagje water in staan. Etosha is een woord uit een van de Bantoedialecten die in het noorden van Namibië worden gesproken. Het betekent ‘Grote witte vlakte’. Hoewel deze naam eigenlijk alleen voor de Pan geldt, wordt de rest van het park er ook goed mee omschreven want de rotsachtige bodem onder de begroeiing is wit of lichtgrijs van kleur en heuvels komen er nauwelijks voor.

Drinkplaatsen

Verspreid door het hele park bevinden zich drinkplaatsen voor het wild. Deze drinkplaatsen zijn ten dele natuurlijk en ten dele aangelegd. Vrijwel alle drinkplaatsen zijn per auto te bereiken. De oostelijke helft van het park wordt het meest bezocht door toeristen. Hier bevinden zich drie kampen, te weten Okaukuejo, Halali en Namutoni. Tot voor kort was de westelijke helft niet vrij toegankelijk. In 2010 werden hier twee verblijfplaatsen gebouwd; Dolomite Camp en Olifantrus Camp. Sinds 2011 is dit deel ook open voor bezoekers mits ze een overnachting hebben geboekt in één van deze kampen.

Kamperen in Etosha

Met uitzondering van Dolomite hebben alle onderkomens ook kampeerfaciliteiten. In Olifantsrus kan zelfs uitsluitend worden gekampeerd. Okaukuejo is het grootste en drukste kamp omdat dit het gemakkelijkst bereikbaar is. Dolomite in het westen en Namutoni in het oosten zijn het rustigst want ze hebben maar weinig slaapplaatsen.
Alleen in de oostelijke kampen zijn tankstations. De wegen zijn in heel het park bedekt met steenslag en het is handig om enige ervaring te hebben met het verwisselen van een band. Er zijn geen geldautomaten in Etosha, maar zelfs voor het afrekenen van kleine bedragen wordt overal een creditkaart geaccepteerd.

Eigen ervaringen

Wij hebben Etosha voor het eerst bezocht in oktober 2003. Direct na binnenkomst schrokken we van het witte landschap, maar even verderop kreeg alles kleur. Het eerste dier dat we er zagen was een zwarte neushoorn. Naderhand zijn we er nog een aantal keren geweest. In oktober van 2015 hebben we voor het eerst in Dolomite overnacht. Wij vonden dit deel bijzonder aantrekkelijk omdat het er zo rustig was. We stonden hier regelmatig als enigen met onze auto bij een drinkplaats of bij een groep leeuwen.

Beste tijd van het jaar?

Wij zijn eenmaal in het voorjaar in Etosha geweest. Dat jaar had het heel veel geregend. In de Pan stond toen water en sommige wegen waren zelfs afgesloten. Hoewel Etosha na de regen een groene oase is, zijn er in die tijd relatief weinig dieren te zien omdat die dan niet meer afhankelijk zijn van de drinkplaatsen en wegtrekken naar de periferie van het park. Alle andere keren zijn we vóór de regentijd, dat wil zeggen in ons najaar, geweest. De dieren verzamelen zich in dat seizoen massaal rond de drinkplaatsen omdat het in de rest van het park kurkdroog is.

Het mooiste kamp?

Van de kampen op zich heeft niet één onze speciale voorkeur. Dolomite ligt op een heuvel en is klein. Helaas is de bijbehorende drinkpoel niet optimaal te overzien vanuit het kamp. De omgeving van dit kamp is wel de enige plaats waar bergzebra’s voorkomen. In Okaukuejo is het soms nogal druk. Het aantrekkelijke van dit kamp is de grote drinkplaats die zich er direct naast bevindt. In de droge tijd is het hier een komen en gaan van dieren. Elke avond zijn er zwarte neushoorns te zien. Wij hebben bij deze drinkplaats vele uren doorgebracht. Halali is wat kleiner dan Okaukuejo. De bijbehorende drinkplaats bevindt zich in een fraaie omgeving en werkt eveneens als een magneet op de dieren. Namutoni is heel kleinschalig. De drinkplaats is wat minder spectaculair omdat in de nabije omgeving op tal van andere plaatsen water beschikbaar is. Toch is ook dit kamp zeer de moeite waard om te bezoeken want in de directe omgeving komt de kleinste antilope van zuidelijk Afrika, de Damara dik-dik, in groten getale voor.

Fotografische mogelijkheden

Ik denk dat de uitdagingen voor de landschapsfotograaf in dit vrij vlakke gebied beperkt zijn tot de soms imposante wolkenluchten en de niet zelden adembenemend mooie zonsop- en ondergangen.
Het is maar op een paar plaatsen buiten de kampen toegestaan uit de auto te komen. Meestal zijn die plaatsen nogal onaantrekkelijk. Dit maakt het fotograferen van planten en insecten met een macrolens in het park onmogelijk. Ik probeer regelmatig met een telelens opnames van bloemen te maken maar dit geeft in mijn handen zelden een bevredigend resultaat. Gelukkig is er in de kampen op dit gebied ook het nodige te genieten.

Qua vogel- en zoogdierfotografie zijn de mogelijkheden echter eindeloos. Overal lopen en vliegen dieren. Omdat veel vanuit de auto moet worden gefotografeerd is een raamstatief of rijstzak onontbeerlijk. In de kampen is een normaal statief een onmisbaar attribuut. Het is wel noodzakelijk om te beschikken over een objectief met een lange brandpuntafstand en een zoomlens. Een combinatie van beide kan natuurlijk ook.
Behalve in de vroege ochtend- en de late avonduren is het noodzakelijk om bij het fotograferen behoorlijk onder te belichten.

Tot slot

Het licht is nogal hard in Etosha behalve direct na zonsopgang en voor zonsondergang. Over het algemeen zijn laatstgenoemde tijden de beste momenten om te fotograferen. Gelukkig is er overdag regelmatig wat bewolking of bevat de lucht zoveel stof dat daardoor het licht wordt getemperd. Toch kan ik het niet laten om ook onder niet-ideale omstandigheden te fotograferen in Etosha. Het felle licht hoort nu eenmaal bij dit deel van Afrika en harde schaduwen zijn naar mijn mening niet altijd onaantrekkelijk.

Meer weten en lezen:

• Berry, Hu., ‘Stoffel’ Rochèr, Mark Paxton en Tryg. Cooper. Oorsprong en betekenis van plekname in die Nasionale Etoshawildtuin Namibia. Windhoek, Instaprint, 1996.
• Frandsen, Joy. Map of Etosha. With illustrated animal and bird identification. Etoscha Karte. Mit illustrierter Tier- und Vogelidentifizierung. Fourways, Honeyguide, 2008.
• Berry, Cornelia. Trees and shrubs of the Etosha National Park and in northern and central Namibia. Windhoek, Namibia Scientific Society, 2006.
• Carruthers, Vincent, red. The wildlife of Southern Africa: a field guide to the animals and plants of the region. Halfway House, Southern Book Publishers, 1997.
• Chittenden, Hugh. Roberts bird guide. A comprehensive field guide to over 950 bird species in Southern Africa. Kaapstad, The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund, 2007.