Natuurfotografie op Spitsbergen

De zomer nadert en vakantiegangers bereiden zich voor op de jaarlijkse trektocht naar het zuiden waar de zon al wacht. Maar die zon schijnt het langst als je de andere kant op gaat: noordwaarts. Naar Spitsbergen bijvoorbeeld, waar veel te zien en te fotograferen valt.
Spitsbergen
IJs in het Liefdefjord Fotograaf: Arjen Drost

Spitsbergen (of zoals de Noren het zelf noemen: Svalbard) is een hoog arctische archipel, ruwweg tussen de Noordkaap en de Noordpool. Alle eilanden samen hebben een oppervlak vergelijkbaar met Nederland plus België, en er wonen in totaal ongeveer 3000 mensen, verspreid over drie nederzettingen.

Ondanks z’n positie op slechts 1000 km van de noordpool is Spitsbergen makkelijk te bereiken. In het zomerseizoen zijn er bijna dagelijks vluchten vanaf Oslo. Onderdak is in Longyearbyen prima te vinden, al is het aan te raden op tijd te boeken. Er zijn verschillende hotels en guesthouses, variërend in comfort en prijs. Verder is er nog een camping, waar je de rendieren, poolvossen en kleine jagers soms vanuit je tent kunt fotograferen.

Recente tellingen geven aan dat er meer ijsberen op Spitsbergen leven dan mensen. Fotograaf: Arjen Drost

Voor de meeste fotografen is de ijsbeer natuurlijk de ultieme droomsoort tijdens een bezoek aan Spitsbergen. De meeste beren komen voor in het noorden en oosten (met name rond Nordaustlandet), maar je kunt ze overal aantreffen. Daarom is het absoluut af te raden -zeg maar zeer onverantwoord- om zonder geweer buiten een van de nederzettingen rond te gaan lopen! In Longyearbyen kun je vrij makkelijk een geweer huren. Dat heeft uiteraard alleen zin als je ermee om kunt gaan, anders is het alleen maar gevaarlijker…. Goed alternatief is om met een georganiseerde dagtocht mee te gaan, onder begeleiding van een gids.

Spitsbergen
Met een beetje geluk komen de ijsberen dichtbij het schip lopen, een erg veilige manier om mooie berenfoto’s te maken. Fotograaf: Arjen Drost
Hoe en waarom?

Waarom zou je naar Spitsbergen gaan als natuurfotograaf? Ten eerste is het de makkelijkste plek op aarde om dicht bij de Noordpool te komen. Je kunt op een vrij makkelijke manier hoog arctische foto’s maken. Variërend van spectaculaire (berg)landschappen met gletsjers, ijsbergen of zeeijs, tot zoogdieren als ijsbeer, walrus of poolvos, en vogels als ivoormeeuw, kortbekzeekoet en kleine alk. Er zijn twee manieren om op Spitsbergen foto’s te maken: zelf in de buurt van Longyearbyen aan de slag gaan of met een expeditiecruise per schip rond de eilanden varen.

Spitsbergen
Ook de endemische Spitsbergse ondersoort van het Alpensneeuwhoen laat zich regelmatig in de nederzetting zien. Fotograaf: Arjen Drost

Veel van de vogels die je op Spitsbergen aan kunt treffen, komen in de omgeving van de hoofdstad voor. Hiervoor hoef je dus eigenlijk helemaal niet weg. Zo is er bijvoorbeeld een behoorlijke kolonie kleine alken in de buurt en worden zwarte zeekoet, kortbekzeekoet en ivoormeeuw regelmatig in de nederzetting gezien.
Ook de beide landzoogdieren (poolvos en het Spitsbergen rendier) worden regelmatig in het dorp gezien. Net buiten het dorp is een mooie delta waar vaak de nodige steltlopers, eenden en ganzen te zien zijn. Een stukje verder langs dezelfde weg vind je meerdere hondenkennels (eentje zelfs nog net binnen de grenzen van het dorp, dus zonder geweer bereikbaar) waar regelmatig ivoormeeuwen zitten te eten op het zeehondenvlees wat daar te drogen hangt.

Spitsbergen
Ivoormeeuw in vlucht. Fotograaf: Arjen Drost

Nadeel is hier echter wel bij dat je dus nooit zonder geweer het dorp uit moet gaan. Ook is de kans op de zeezoogdieren (walrus, ijsbeer, zeehonden) behoorlijk klein. Het landschap rond Longyearbyen is niet zo spectaculair, maar je zou natuurlijk met een dagtocht op een boot mee kunnen, waarbij je zowel mooie gletsjers te zien krijgt als een grotere kans hebt op zeehonden (ringel- en baardrob). Het voordeel van deze methode is dat je geheel onafhankelijk van anderen bent en zoveel tijd bij een onderwerp kunt besteden als je zelf wil. Ook zijn de kosten relatief laag. Een alternatief is natuurlijk om met de fotoreis van Birdpix/Birdingbreaks mee te gaan. Er is dan veel aandacht voor fotografie en je hoeft zelf niet op te letten of er toevallig een IJsbeer aankomt.

Spitsbergen
Voor macrofotografen is er genoeg te doen op Spitsbergen. Deze Spinnenplant is slechts 1 van de 160 verschillende bloeiende planten Fotograaf: Arjen Drost
Expeditiecruises

Persoonlijk vind ik de charme van Spitsbergen de echt arctische landschappen met grote gletsjers of zeeijs en de grote zoogdieren die je in de buurt van Longyearbyen hoogstwaarschijnlijk niet vindt. Hiervoor kun je het best richting het noorden of het oosten gaan. De beste mogelijkheid is om mee te gaan met een expeditiecruise. Dit zijn schepen waar tussen de 50 en 100 toeristen op zitten, begeleid door een aantal gidsen. Het doel van deze schepen is om een zo volledig mogelijk beeld van de eilanden te geven. Vaak wordt er hierbij zoveel mogelijk tijd in de oostelijke en noordelijke delen doorgebracht, omdat deze anders erg moeilijk te bereiken zijn. Bovendien bevinden zich hier de grootste concentraties ijsberen en walrussen. Garanties worden er natuurlijk nooit gegeven, maar in ongeveer veertig reizen rond Spitsbergen, heb ik elke reis wel ijsberen en walrussen gezien.

Spitsbergen
Walrussen luierend op het pakijs. Fotograaf: Arjen Drost

Ook worden meestal een of meerdere vogelkolonies bezocht, zoals de grote broedkolonie van kleine alken op Fuglesangen of de spectaculaire vogelkliffen van Alkefjellet, met z’n duizenden kortbekzeekoeten. Het exacte reisprogramma van dit soort reizen wordt voornamelijk bepaald door de hoeveelheid ijs en de plekken waar men veel wildlife verwacht. Geen enkele reis zal dus gelijk zijn.

De beste tijd

De wintermaanden zijn erg ongeschikt om op Spitsbergen te fotograferen: erg koud en de hele dag donker. Ook de herfst is niet de beste tijd, want het weer is dan vaak nogal slecht, de meeste vogels zijn weg en de bloemen uitgebloeid. Blijft dus over het voorjaar en de zomer. In mei en juni ligt er nog veel sneeuw en is een groot deel van de zee nog bevroren. Wel is het dan al 24 uur/dag licht en zijn de meeste vogels al terug. Je krijgt dan dus echt de mogelijkheid deze vogels of zoogdieren in een poollandschap vast te leggen. In deze tijd kan het nog behoorlijk koud zijn (een graad of 10 onder 0), maar ook al rond het vriespunt. Een tijdje later, in juli/augustus is alle sneeuw gesmolten en zijn de vogels veelal druk bezig met hun jongen. Dan kleurt de toendra vaak mooi door alle bloemen die van het korte seizoen gebruik maken om zaden te produceren. De temperatuur schommelt nu ergens tussen de 5 en de 10 graden boven nul. Expeditiecruises vinden alleen in juli en augustus plaats. De beste tijd hiervoor is waarschijnlijk de tweede helft van juli en de eerste week van augustus. Er ligt dan vaak nog redelijk wat zeeijs (al wordt dit de afgelopen jaren wel steeds minder), de toendra bloeit en de vogels zijn lekker druk bezig.

Rosse Franjepoot zwemmend voor een ijsberg Fotograaf: Arjen Drost

Al met al is Spitsbergen een geweldige plek om foto’s te maken. Als je van kou en arctische onderwerpen houdt is dit waarschijnlijk de beste plek, zeker vanuit ons land. Voor meer informatie (en veel foto’s), zie mijn website.

 

 

8 reacties

  1. ik heb zo veel zin, wij gaan in augustus komend jaar!
    ben me al aan het voorbereiden, lenzen, kaartjes, batterijen….al veel voorpret!
    Dank voor je heldere tutorials

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

8 reacties

  1. ik heb zo veel zin, wij gaan in augustus komend jaar!
    ben me al aan het voorbereiden, lenzen, kaartjes, batterijen….al veel voorpret!
    Dank voor je heldere tutorials

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: