Olympus en “live composiet” fotografie – Deel 2: overdag, en breng dynamiek in het beeld

In deel 1 (zie hier) is uitgebreid uitgelegd hoe de functie “live composiet” werkt. In het kort maakt de camera een continue serie foto’s waarbij hij telkens de lichte delen van de volgende foto bij het resultaat van de voorgaande ‘optelt’. Het uittesten van deze functie bij dag, zal een uitdaging worden. Hier loop je al snel tegen bepaalde grenzen aan, zelfs bij diafragma f/22 en een matige lange sluitertijd van ½ sec krijg je als resultaat een witte foto.

ND filter als oplossing

De oplossing ligt in dit geval in het gebruik van een Grijs- of ND-filter (Neutral Density). Zie voor een uitgebreide beschrijving: tutorial: lange sluitertijden en ND- of grijsfilter. Op die manier kun je, ondanks de lichte omstandigheden, toch maar weinig licht binnenlaten. Met dit filter ga je de belichting evalueren vooraleer je de functie “live composiet” opstart. Je speelt dus enerzijds met de waarde van de ND filter en anderzijds met het diafragma om de juiste belichting in te stellen. De kortst mogelijke sluitertijd is ½ seconde.
Wees gerust, de belichting zal gedurende die ganse sessie niet veranderen, behalve als er in het beeld lichtere objecten komen dan waarop de belichting initieel werd gebaseerd.

De wind

Met de juiste instellingen volgt dan het resultaat. Dit zal echter niet wezenlijk anders zijn dan een normale foto met lange sluitertijd. Waarom dan gebruik maken van “live composiet”? Eigenlijk wordt dat gebruik pas interessant als er dynamiek in het beeld komt, beweging in je onderwerp. Een goed voorbeeld hiervan is de wind die bijvoorbeeld bladeren en takken beweegt.
Hoe feller de wind, hoe leuker voor de foto. Sterker nog, wanneer het 4 à 5 Beaufort waait, dan begint het pas echt interessant te worden. Door de speling van de wind in de bladeren, zal de blekere luchtpartij de ene keer hier zitten, de andere keer daar. Dat geeft een heel ander resultaat dan als je met één belichting met lange sluitertijd werkt.

Door “live composiet” te gebruiken ga je al die verschillende bleke elementen in één foto samenvoegen.

Zoals je kunt zien op foto bovenste hierboven zijn de bladeren bijna niet meer te herkennen. Door de wind gaan ze bewegen en de camera onthoudt met de functie “live composiet” enkel de lichte delen in elke opeenvolgende foto. De heftigheid van het eindresultaat hangt af van hoe lang jij de camera door laat klikken, oftewel, hoeveel foto’s hij in totaal zal samenvoegen. Doe je dit te lang, dan wordt het een echt “zoekplaatje”. Onze hersenen zijn druk aan ’t werk bij de bovenstaande foto. Van de donkere strepen in de foto in combinatie met de bruine vlekken, maken we dan toch nog een boomkruin, maar misschien is het voor jou wel op het randje, of niet?

Dynamiek toevoegen aan het beeld

We nemen als voorbeeld de boomkruin op de vorige twee foto’s.
De bovenste foto werd gemaakt met “Live composiet” met 28 beelden en een sluitertijd van ½ sec, in totaal 14 sec met als resultaat 1 foto.
De onderste foto werd gemaakt met een lange sluitertijd van 14 sec met als resultaat 1 foto.

Waar je in de onderste foto elke plaats van elk blad op de takken kunt zien, hier natuurlijk door de 14 sec uitgesmeerd in bruine vlekken, ga je in bovenste foto maar weinig bruine vlekken meer zien overblijven. Dat komt omdat bij elk nieuw beeld dat er wordt gemaakt enkel de lichte delen worden onthouden. Dus als de achtergrond van een blad lichter is dan het blad zelf en het blad waait met de wind in een andere richting, dan zal de plaats van dat blad op de vorige foto nu worden ingevuld door de blekere achtergrond. Op die manier wordt je foto lichter van structuur.
Nog een schematisch voorbeeld van hoe “Live composiet” werkt:

Als je met “Live composiet” overdag maar twee foto’s zou maken (1 en 2) dan zou R het resultaat zijn. De resultaat foto bevat alleen de lichte delen van de optelsom van beide foto’s.
Je merkt onmiddellijk dat je bij te veel foto’s vrijwel niets meer overhoudt en toch is dat relatief, want de grootste factor hierin is de beweging, dus de wind. In feite zou je constant moeten kijken op je lcd-scherm om te kunnen zien wanneer het genoeg is.

Een eerste reactie op dit resultaat met de 28 beelden was een welgemeende “oh… mooi… dat is veel minder zwaar dan traditionele herfstfoto’s”.

Wanneer is veel, echt te veel?

Hierboven het verschil nog eens tussen een foto samengesteld uit 2 beelden en uit 40 beelden. De ene vindt dit maar niets, de andere herkent in de onderste foto een marmerachtige structuur. Je kan niet voor anderen bepalen wat hier juist is en wat fout, iedere fotograaf moet daar mee doen wat hij of zij wil, luister vooral naar je gevoel.

Hoewel dit in normale omstandigheden een boom met bladeren in de herfst zou zijn, kan je er de vormen nog moeilijk in terugvinden, het wordt overduidelijk een “abstracte” prent.
Je moet toegeven, sommige foto’s hebben zelfs wat weg van high-key fotografie.

Aantal beelden en wolkenstrepen

Niet alleen “te lang” kan problemen opleveren, maar ook de wolken kunnen roet in het eten gooien. Als je overdag met de functie “live composiet” werkt dan kunnen bijvoorbeeld witte wolken op een blauwe achtergrond ook lijnen trekken. Aangezien we dagen verkiezen met veel wind blijven de wolken natuurlijk ook niet op hun plaats, ook die beweging zal zichtbaar zijn op de foto.
De volgende foto toont de boomkruin van een berk met okergele bladeren. Door de speling van de wind en de zon krijg je die roze tint erbij samen met de strepen in de wolken in de achtergrond.
Hiermee zie je ook dat het aantal beelden niet aangeeft wanneer je moet stoppen, het is de wind die zal bepalen hoever je kan gaan. Merk ook op dat de wolken in de foto rechts bij 3 beelden niet noemenswaardig opvallen, integendeel ze zien er nog goed uit, omdat de verplaatsing van de bladeren op korte afstand groter is dan die van de wolken ver weg.

Een andere achtergrond

Je zou ook kunnen kiezen voor een donkerdere achtergrond, maar dan zijn het de objecten die doorgaans lichter zijn en alzo de foto gaan opvullen bij beweging.

De tak waar het blaadje op zit, verdwijnt met beweging volledig op een lichte achtergrond, daar waar het meer dan uitdrukkelijk aanwezig is op een donkere achtergrond. De foto in het midden en rechts werden gemaakt met 20 beelden van ½ sec met een geringe beweging.

Hoe zorgen we nu voor een gepaste achtergrond, dat zien we in deel 3 waar we bekijken hoe je het onderwerp het best kan isoleren en we vatten tevens alles samen in een kleine checklist.

Dit artikel is onderdeel van een driedelige tutorialreeks over de live composiet functie van Olympus. Wil je de andere delen van deze reeks lezen klik dan op onderstaande links.

Olympus en “live composiet” fotografie – Deel 1: bij nacht en in donkere omstandigheden
Olympus en “live composiet” fotografie – Deel 3: Isoleren van het onderwerp