Onbekend maakt onbemind (toerisme aan of tot het einde van de wereld?)

Kwetsbaar en spectaculair

Toerisme in een kwetsbaar gebied heeft natuurlijk een invloed op dit gebied, denk aan het verstoren van dieren, het vertrappen van de vegetatie of de CO2 uitstoot van het vliegtuig en het schip. Nou proberen we natuurlijk in ieder geval die eerste twee dingen zoveel mogelijk te beperken, maar de invloed blijft. Maar door mensen mee te nemen naar dit soort gebieden, kunnen we ook laten zien hoe mooi de natuur is.

Farthest North – 82ºN from Arjen Drost on Vimeo.
Een van de hoogtepunten van een bezoek aan het Noordpoolgebied is over het algemeen een ijsbeer op het pakijs. Aangezien het niet voor iedereen weggelegd is dit te zien, kun je door beelden als in dit filmpje mensen thuis toch mee laten genieten en laten zien hoe mooi deze gebieden zijn.

Het zien van ijsberen of pinguïns maakt op de meeste mensen een grote indruk, net als de spectaculaire landschappen met gletsjers en zee-ijs. Zeker wanneer dit vergezeld gaat met verhalen over de biologie of geologie van de soorten en het gebied, maar ook over de kwetsbaarheid en bedreigingen.

Klimaatverandering en vervuiling door plastic zijn in beide gebieden een groot probleem. Veel mensen vertellen me, soms aan het eind van de reis, soms vele jaren later, hoe indrukwekkend ze de reis gevonden hebben. Het zet mensen aan tot denken.

Tijdens de reis hebben we vaak al wat plastic verzameld wat aangespoeld is op de stranden, maar ze zijn thuis bijvoorbeeld ook gaan nadenken over hun plasticverbruik en hun manier van leven. En dit gevoel verspreidt zich als een olievlek. Mensen die een spectaculaire reis gemaakt hebben en bijzondere dingen gezien hebben, zullen dit ook thuis vertellen.

Ambassadeur van de polen

Hier kan fotografie ook een heel belangrijke rol in spelen. Door de schoonheid van deze plekken te fotograferen, of juist de kwetsbaarheid en de problemen van het gebied, kan men deze boodschap ook mee naar huis nemen. Men wordt zo, als het ware, een ambassadeur van het gebied.

Zelf probeer in zo’n ambassadeur te zijn door verhalen te vertellen op mijn blog en door het geven van lezingen, maar er zijn natuurlijk veel meer opties. Op deze manier kun je, door middel van jouw verhalen en foto’s, ook mensen mee laten genieten van deze bijzondere plekken en misschien zelfs ook laten nadenken over het effect wat wij met ons gedrag in Nederland hebben op gebieden ver weg.

Foto’s om het verhaal te kunnen vertellen

Dat soort foto’s hoeven niet altijd mooi te zijn. Als ik naar mezelf kijk, dan zie ik dat ik de natuur vaak mooi probeer vast te leggen en bijvoorbeeld menselijke invloeden buiten beeld te houden. Iets wat in de ongerepte poolgebieden natuurlijk vrij makkelijk is.

Als je echter de bedreigingen of de kwetsbaarheid wilt laten zien, moet je misschien juist wel focussen op deze menselijke invloeden. Een keer niet het stukje plastic op het strand weghalen voor de foto, maar het juist tot onderwerp van de foto maken. Samen met de ‘mooie’ foto’s kun je zo het hele verhaal vertellen.

Ook dicht bij huis

Maar je zou het zelfs nog verder kunnen trekken. Als natuurfotograaf komen wij sowieso vaak op bijzondere plekken en zien we dingen die andere mensen nooit zien of waar de meeste mensen zomaar aan voorbij lopen. Deels komt dit doordat wij veel tijd in het veld doorbrengen, maar ook doordat wij vaak een aparte manier van kijken naar onze omgeving hebben.

Dit kan in sommige gevallen in gebieden ver weg zijn, maar zeker ook vlak bij huis. Want ook Nederland heeft veel onbekende en dus onbeminde natuur. Laten we met z’n allen proberen deze natuur voor het voetlicht te brengen, zodat het draagvlak voor de bescherming hiervan ook groter wordt.

Doordat ijsberen die op land vast zitten niet meer bij hun favoriete voedsel – zeehonden – kunnen komen, gaan ze op zoek naar alternatieve voedselbronnen. Deze beer probeerde een paar dikbekzeekoeten te verschalken door langs de klif naar beneden te klauteren. Een gevaarlijke onderneming met een zeer geringe opbrengst.