Ontmoeten op de plas

Behoedzaam, zeker, wentelend als een vlieger op de wind verschijnen de contouren van een bruine kiekendief aan de horizon van de plas.

Hier doe je het voor

Die morgen was ik in het donker mijn lighutje ingekropen om de vogels niet te verstoren en had nog even geslapen. Ik hoorde steltlopers op enkele meters van me lopen; “ze foerageren dus ook in het donker (!)”, dacht ik. Toen ik wakker werd en voorzichtig door een kleine opening in het camouflagenetje keek zag en hoorde ik een handjevol watersnippen op 1 á 2 meter afstand rustig foeragerend langslopen in het ondiepe water, herhaaldelijk driftig hun lange snavels in de grond peurend. Hier doe je het voor! De dag kan al niet meer stuk. Het schemert nog, dus ik slaap nog even.

Maar de plas leeft! Ik schrik weer wakker van de “tuw tuw tuw” van een groenpootruiter en besluit te beginnen met fotograferen, er is licht genoeg. Mijn lens ligt op een rijstzak op het natte slik aan de rand van de plas en ik lig op een soort van luchtbed om te zorgen dat ik niet te nat en daarmee te koud word.

Kwetsbaar en krachtig

Er lopen intussen al zo’n 15 snippen in mijn hoekje van de plas en er vallen er steeds meer in. Ze hebben allemaal hetzelfde gedrag en landen in de lage oevervegetatie. Zo blijven ze daar een aantal minuten nagenoeg onzichtbaar stilstaan.  Het lijkt dan of ze gewoon even de kat uit de boom kijken. Na 5 à 10 minuten beginnen ze wat te lopen en in de grond te peuren en na 20 minuten lijken ze het veilig genoeg te vinden om verder de plas op te lopen, in mijn richting.

De snippen lopen tot ver binnen het bereik van mijn 500mm lens en gelukkig heb ik er een body met een 100-400mm lens naast liggen. Heel langzaam bewegend, op de momenten dat de snavel de grond in gaat, en nooit op het moment dat ze stilstaan, beweeg ik de lens in de richting van de snip. Het is iedere keer weer een kik als je zo’n beestje van zo dichtbij door de lens bekijkt! Het ziet er zo levend, alert, kwetsbaar en krachtig uit!

Herkenning

De ingevallen groenpoten lopen iets verder van me af omdat ze met hun langere poten in wat dieper water foerageren. Ze leggen ook meer afstand af maar hebben, net als de snippen, ook een duidelijk herkenbaar patroon in hoe ze de plas afstruinen. Daardoor kan ik prima anticiperen wanneer ik ze voor de neus kan verwachten. En de rijkdom aan steltlopers vult zich aan met een aantal bosruiters die insecten van de oevervegetatie afplukken, zo heeft iedere vogel zijn eigen niche.

Het licht komt van linksachter en is nog zacht en ik hoop het hardere licht van de dag te gebruiken voor wat tegenlichtopnames als de aarde mij recht voor de zon draait.

Voor mij is de intimiteit, de korte afstand tot de vogels, die het doet, al van jongs af aan. Dat heeft iets spannends. Ik vind het een voorrecht om vogels, die je normaal op afstand door de kijker bekijkt, in hun vrijheid van hele korte afstand, te kunnen observeren. Het is moeilijk uit te leggen hoe dat werkt of wat dat doet. Misschien is het ook de jager in de mens, dat je heel stil moet liggen, dat je absoluut geen fout mag maken, dat je ademhaling bijna te luid kan zijn. Dat is zeker een aspect.

Maar ook als ik niet fotografeer, en dat gebeurt heel veel op zo’n dag, dan lig ik ontspannen te kijken hoe de beestjes leven en zie ik de levendigheid in hun ogen. Dan is er een soort van herkenning, je persoonlijke waarheid valt weg en je voelt je dan heel levend, heel verbonden. In intimiteit is er geen twee, maar één. En dan schiet het me te binnen, bij de mens is het hetzelfde, het is niet wat mensen zeggen, claimen of doen, het is de kwaliteit van de ontmoeting, het niveau van aanwezigheid, het niveau van stilte in hen, dat een ontmoeting waardevol en echt maakt.

Open en bloot

Na een paar uur begin ik door het oprichten van mijn hoofd aardig kramp in mijn nek te krijgen hetgeen me dwingt me heel voorzichtig en zachtjes om te draaien. En dan is op de rug liggen met de geluiden van de plas op de achtergrond toch ook wel heel lekker en een hele mooie ervaring. Eentje die overigens vaak onderschat of gemist wordt. Zo kwam ik pas een groepje fotografen tegen bij een zingende nachtegaal, ze stonden er al een uur en ze zagen de nachtegaal maar niet en waren daar gefrustreerd over.

Het is juist een hele fijne oefening om even geen foto te wensen en helemaal een te worden met de zo indrukwekkende zang van deze virtuoos. Bij de nachtegaal is het overigens handig om juist ook de grote open takken te bekijken en niet alleen in het dichte struweel te zoeken. Deze nachtegaal zat namelijk helemaal open en bloot, vrij, op een dikke tak boven het dichte struweel waarin ze hem in verwachtten.

Rond lunchtijd lukt het me om nog wat tegenlicht opnames te maken, ik doe een middagdutje, eet wat en maak me klaar voor het warme zachte licht van de avond.

De meeste vogels zijn er de gehele dag en slapen ook op de plas.

Kippenvel

Als het bijna donker is vliegt er een eenzame wulp over de plas, hij maakt twee rondjes en verdwijnt. En ik wist het, dat is een verkenner! Drie kwartier later, in bijna donker, hoor ik ze in de verte aankomen “koerlie, koerlie ..”. Een groep van zo’n 80 wulpen maakt een lage rondvlucht over de plas. Het geluid van de vleugels is betoverend wanneer ze vlak over mijn hoofd vliegen en aan de rand van de pas landen.

Het was dus inderdaad een verkenner geweest die van te voren voor de groep een veilige slaapplaats is gaan zoeken. Een zindering gaat door mijn lijf, kippenvel en tintelende kaken, wat een ervaring! Ik maak geen foto’s, het is te donker … maar dat deed niets aan de ervaring af. Ik wacht tot het helemaal donker is en kan zonder een vogel te verstoren de plas verlaten. Wat een dag!