Op zoek naar de ziel van De Biesbosch

In 2017 begon ik aan een fotoproject dat uiteindelijk ruim twee jaar zou duren. Mijn doel was om een verborgen wereld te portretteren die aan de meeste bezoekers voorbijgaat. Voor mij persoonlijk vormt het de ziel – de essentie – van Nationaal Park De Biesbosch.

Toen ik een paar jaar geleden een verdieping van mijn fotografie wilde, suggereerde Theo Bosboom dat focussen op een project een goede manier zou zijn om dit te bereiken en ik sloot mij aan bij zijn cursus, Mijn Project. De keuze om de Biesbosch als thema te nemen, werd snel gemaakt. Ik woon aan de rand van het gebied en had de magie van de rietvelden en water met hun bewoners al ontdekt.

Ik was reeds begonnen met het verzamelen van beelden toen ik eind 2017 een gebroken schouder opliep. Pas na een lange revalidatie, waarbij ik geen camera kon vasthouden, pakte ik het project eind 2018 weer op. Ik vertel dit, omdat de lange periode van afstand mij één ding heel duidelijk maakte: ik had teveel foto’s en te weinig focus. Mijn project ging over de essentie van de Biesbosch. Maar wat is deze essentie en hoe is het anders dan in de geijkte beelden die iedereen ervan maakt?

‘Essentie’ is een vrij persoonlijke keuze. Het ging mij er niet om te laten zien hoe de Biesbosch eruit ziet. Dat hebben andere, betere fotografen dan ik allang gedaan. Mijn beleving van de Biesbosch zit in kleine, anonieme details die meer zeggen over mijzelf dan over het gebied. Bovendien ben ik een vrij introverte fotograaf die eerder voor ‘quiet photography’ gaat dan voor ‘wowscapes.’

Dus wat is voor mij de essentie? Dat was het moment dat ik ervoor ging zitten om de tekst bovenaan dit artikel uit te schrijven. Deze tekst werd mijn leidraad voor de komende maanden. Deze stille, verdronken wereld van reflecties, licht en schaduwen zegt iets over mijn innerlijke beleving en wie ik ben.

Een project is meer dan een verzameling foto’s over één onderwerp. Het moet ook visueel consistent zijn. Gaandeweg leerde ik om me te beperken tot één beeldverhouding en alléén zwart-witbeelden (dus ook alleen beelden die geschikt waren voor zwart-witte composities). En toch bleek het moeilijk te zijn om tot een eindkeuze te komen. Het gaat dan niet om je mooiste foto’s, maar om beelden die bij elkaar passen. ‘Killing my darlings’ was een pittige klus.

Zoveel tijd besteden aan één onderwerp bleek verrassend verrijkend te zijn. Soms vroeg ik me af hoe het mogelijk was dat ik steeds met nieuwe beelden thuiskwam. Maar door steeds opnieuw te gaan, in alle weersomstandigheden, keek ik steeds beter en dieper naar mijn onderwerp en kwam soms met hele verrassende foto’s thuis. Na voltooiing van het project ben ik gewoon doorgegaan in het gebied. Door twee regels te hanteren: ‘fotografeer waar je blij van wordt’ en ‘maar blijf uit je comfortzone,’ kom ik nog steeds met beelden thuis die mij gelukkig maken.

Uiteraard, zoals bij alle natuurgebieden, is het van belang om het gebied toe te treden met een lichte stap. Soms ga ik met de auto, stapvoets door de Noordwaard, mijn auto gebruikend als schuilhut. Soms stap ik uit en neem één van de wandelpaden. Maar het liefst stap ik in de platbodem van een bevriende medefotograaf en snorren we zachtjes door de kreken. Ook al kom ik met geen enkele foto thuis, de rust die uitgaat van het gebied is weldadig. Uiteraard probeer ik er te zijn op tijden en dagen dat ik de recreërende meute kan ontlopen.

Als ik nu deze serie terugkijk, spreekt het nog altijd van mijn liefde voor reflecties, licht en schaduw. Ik kan elke natuurfotograaf aanraden om het werken met projecten te verkennen. Of je nou meer de artistieke of de journalistieke zijde kiest, het geeft een geweldige verdieping aan je fotografie.