Bij een panorama kun je het beste foto’s nemen in portretstand. Dit is staand fotograferen en niet liggend. Daarna fotografeer je van links naar rechts, waarbij er 30% tot 50% overlapping is tussen foto’s. Je kunt ook een vertorama (verticale panorama) maken. Dat is hetzelfde als een panorama, maar dan maak je foto’s in landschapstand en fotografeer je verticaal, van onder naar boven. Zorg hierbij ervoor dat je de waterpas van je statief goed in de gaten houdt wanneer je je camera roteert. Zo zorg je ervoor dat de foto’s goed aan elkaar plakken in de software. De meeste camera’s hebben ook een digitale waterpas die je op je live view kan aanzetten.
Wat is parallax?
(Verticale) panorama’s maken is leuk. Je gaat met volle enthousiasme in de software het panorama maken. Maar ineens zie je fouten onder in het beeld. Het lijkt alsof de overlapping van de foto’s niet goed gaan. Deze fouten worden veroorzaakt door parallaxfouten. Dit worden ook wel stitch fouten genoemd. De software lukt het dan niet om foto’s goed aan elkaar te plakken. Dit komt voor als je dicht op je voorgrond zit met je camera.
Maar wat is parallax nou precies? Kijk eens naar iets dichtbij met je hand tegen één oog. Kijk hoe het onderwerp ten opzichte van de achtergrond verandert als je je hand tegen je andere oog aanhoudt. Ineens lijkt het alsof het onderwerp een beetje verschoven is ten opzichte van de achtergrond. Hoe dichterbij het onderwerp is, hoe erger dit effect zal zijn. Als het onderwerp ver weg is, dichter bij de achtergrond, zal dit effect minder opvallen of zelfs onzichtbaar zijn. Dit is vergelijkbaar met panoramafotografie.
Voorkom parallax met een nodal slide?
Hoe los je dit op? Je kunt ervoor kiezen om elementen dichtbij uit je beeld te laten. Maar dit kan juist erg mooi zijn voor je compositie. Bij het maken van een vertorama is het leuk om dicht op je voorgrond te zitten voor een driedimensionale compositie. Je zit dan op je minimale scherpstelafstand van je objectief. De kans op parallax is dan erg groot.
In zulke situaties kun je gebruik maken van een nodal slide. Met de nodal slide kun je de camera en objectief naar voren of achter verschuiven om zo de positie te bepalen voor op je statief. Je moet je slide zo verschuiven dat de nodal point precies boven op je statief kop zit. Elk objectief heeft een eigen nodalpoint. Ook heeft de brandpuntafstand een invloed.
Vind het nodalpoint van je objectief
Hoe vind ik mijn nodalpoint? Op internet zijn er lijsten te vinden van alle camera objectieven waarbij je in een schema kan aflezen wat de nodalpoint is bij een specifieke brandpuntafstand. Ook kun je dit zelf uitzoeken door het gewoon uit te proberen met je nodal slide. Zet je camera met de slide op statief. Richt je camera op een onderwerp dichtbij. Zorg ervoor dat er een ander onderwerp op de achtergrond ligt. Ga dan met je camera roteren van links naar rechts en van voren naar achter. Blijf dit doen totdat de twee onderwerpen perfect achter elkaar blijven tijdens het roteren. Het is handig dat je op je nodal slide een markering zet, zodat je dit onthoudt voor de volgende keer.
Auteur: Chalana Smissaert
4 reacties
Beste,
Hoe lang moet de Nodal Slider zijn? Ik zie dat er 200mm versies te koop zijn, maar is dat lang genoeg voor een 70-200mm objectief?
Alvast bedankt voor de reactie
Leuk stuk. Mooie foto’s ook ( hoewel de plaat uit Luxemburg mijns inziens oververzadigd is van kleur), maar allemaal ook te maken met een groothoek. Om weer bij de foto uit Luxemburg terug te komen, ik heb er vergelijkbare opnames gemaakt in de 100% analoge tijd, met mijn eerste echte ‘super-groothoek’ , de Vitar f 3,8 21mm, en die geven nagenoeg hetzelfde beeld. Alleen waren ze bij mij meestal zwart/wit, dan kon ik ze zelf afwerken.
Moet er nodig weer eens naartoe.
Hoi Paul. Het verschil met een groothoeklens is dat je bij het maken van een vertorama een grotere brandpuntafstand kan gebruiken en je de achtergrond wat dichterbij kunt halen. Dus als je alles in 1 beeld probeert te krijgen met 21mm lens, zullen de elementen op de achtergrond verder van je af liggen dan wanneer je exact dezelfde compositie maakt d.m.v. een vertorama met een brandpuntsafstand van bijvoorbeeld 35mm. In het geval van de Luxemburgfoto zul je misschien niet gelijk een (groot) verschil zien, maar als je de 2 resultaten naast elkaar legt zul je wel degelijk een verschil zien.
Ik wens je heel veel fotoplezier!
Hartelijke groet,
Jacob-Carl Pauw
Mooie beelden, voor een panorama van beelden in portret stand is een L-bracket heel handig en om het draaipunt waterpas te stellen een z.g.n. leveling adapter.