Polder Linea Recta

Vorige week reed ik over de dijk tussen Blokzijl en Kuinre. Een mooie toeristische route waarbij je meandert door het landschap. Als je goed kijkt, zie je hier een scheidslijn tussen het oude en nieuwe land. Wat mij verwonderde is de creativiteit van de planologen die het nieuwe land hebben ingedeeld. Hoe hebben ze zulke oncreatieve figuren kunnen selecteren 'for this job'?
Vanuit de lucht is de dijk te zien als scheidslijn tussen het oude en nieuwe land (Blankenham). Fotograaf: Peter le Fevre

Het oude land.

In Oaveriessel doar is ’t nog stil
Gin geraas en getier, gin geschreeuw en gegil
De natuur steet vol bomen, vol stroekn en hei
En in mei legt de vogels d’r keurig een ei… (Höllenboer, ‘Natuur’)

Het oude land is, zoals het al zegt, het oude Nederland waarbij de vorming van het landschap voor een groot deel is overgelaten aan de natuur. Kleine vennetjes met knotwilgen aan de oevers. Karrensporen die recht lijken te lopen maar die vanwege een boom, die uit het niets opduikt, het pad met een boog erom heen doen leiden. Is dat een probleem? Wat mij betreft zeer zeker niet. Er zijn meerdere wegen die naar Roalte leiden en de een is nu eenmaal mooier dan de andere. Een overijverige ambtenaar zou kunnen overwegen de boom weg te halen en het pad ‘door’ te trekken. Ik ben blij dat ze vroeger geen overijverige ambtenaren hadden die het in hun hoofd hebben gehaald hier tijd aan te besteden.

Het oude land van de Weerribben, gemaakt door de mens maar nog niet met liniaal. Fotograaf: Peter le Fevre

Ook vroeger heeft de mens met zijn handen een stempel weten te drukken op het landschap, zoals het aanleggen van terpen in Friesland en de hunebedden in Drenthe. Maar op de een of andere manier wordt mijn hart daar wel vrolijk van. Het heeft iets. Het leeft. Het zet aan tot denken. Het heeft… een rijke historie.

Als ik dan door het oude landschap loop, dan word ik daar blij van.

Het nieuwe land.

Waar is het water, waar is de haven
Waar je altijd horen kon “we gaan aan boord”
De voerman laat er zijn paard nou draven
En aan de horizon leit Emmeloord (Sylvain Poons, ‘Zuiderzeeballade’)

De meeste mensen die mij kennen weten dat ik een rasechte Zwollenaar ben en dat ik door een wending van het lot in de Noordoostpolder terecht ben gekomen. Een besluit waarvan ik mij weleens afvraag of ik vol bij mijn verstand was ten tijde dat dit speelde. Ik mis de natuurlijke loop van het landschap; de paden die niet recht zijn, de idyllische plekjes, de heide en de zandverstuivingen.

Bij het indelen van het nieuwe land heb ik, zoals ik al zei, zo mijn bedenkingen. Ik weet niet wat de ‘opdracht’ was die de planologen hadden meegekregen, maar die was waarschijnlijk anders dan wanneer ik mij ermee had bemoeid. Dienstdoende planoloog heeft waarschijnlijk voor zijn verjaardag een liniaal gekregen en heeft hem ook (te) flink gebruikt.

Terwijl ik dagelijks in mijn auto naar mijn werk ga, beginnen al die lijnen en details op te vallen. Waar ik ook kijk zijn de rechte lijnen terug te vinden. De windmolens in rijen opgesteld vervuilen de horizon, maar als je dat uitspreekt word je teruggefloten… ‘dat windmolens dan wel goed zijn voor het milieu’. Esthetiek is ondergeschikt… voor hen. Net als de enorme lengten autoweg die zo ‘boring’ zijn dat je moet oppassen niet achter het stuur in slaap te vallen. En daar heb je mij weer; als er dan een rotonde wordt aangelegd om de rechte weg wat te ‘breken’, verwens ik alsnog dat ding. Het is ook nooit goed.

Een rij met windmolens her en der verspreid over het polderland die je compositie kunnen verstoren. En dan zijn dit nog maar kleintjes… Fotograaf: Peter le Fevre

De akkers zijn bewerkt in rechte lijnen en de horizon is ver te zoeken. Natuurlijk zijn er perioden dat deze vlakken allemaal prachtige kleuren krijgen. Tulpenvelden in geel, rood, paars, roze en gemixt trekken veel toeristen aan. Voor een aantal weken heeft de polder een eigen ‘Keukenhof’. En ja, dat is dan ook wel weer fraai, maar het blijven rechthoekige blokken…

Langs de dijk aan het IJsselmeer zijn ook weinig contouren anders dan rechte lijnen te vinden. Het is zelfs zo kenmerkend dat ik mij afvraag waarom ze in vredesnaam die hoek bij Urk erin hebben gemaakt. Dat had prima als 90 graden hoek kunnen worden aangelegd of had een van de planologen de avond ervoor een feestje gehad en een French Curve voor zijn liniaal aangezien?

En uiteindelijk?

Misschien trap ik nu tegen wat benen die daardoor wat pijn gaan doen, maar zo is het zeker niet bedoeld. Elk landschap heeft zo zijn charme en voor elk landschap valt wel wat te zeggen. Maar als ik in mijn eigen hart kijk, dan merk ik toch dat de drang terug te keren naar het ‘oude’ land steeds groter wordt.

Netjes naast elkaar tot aan de horizon. Ik geef toe; het heeft wel wat, maar wat precies… Eigenlijk geen idee. Fotograaf: Peter le Fevre

Ik denk dat iedereen wel een voorkeur heeft voor een type landschap. Oud en nieuw land, waterrijke gebieden of juist niet? Heuvels en bergen of misschien wel desolate vlakten. Wat is jouw favoriet?

Geef een reactie

4 reacties

  1. Beste Peter,
    Het is een mening en daar zou je over kunnen twisten. Wil ik ook niet, maar relativeren kan geen kwaad.
    Leg jouw foto van een rijtje windmolens eens naast die van de rechte rij molens in Kinderdijk. Allebei mooi.
    En zo’n aardappelveld is mooi in zijn kaalheid en ik zie nu al de rooimachine er overheen rijden terwijl achterop een paar kinderen van de boer de eerste sortering staan te doen. Mooi gezicht.
    En die boom bleef staan (met de weg er omheen) omdat het onbruikbare grond was. Zoals een pestbosje.
    Grijns en groeten, René Beckerschmidt

    1. Ha René, Ik ben het helemaal met je eens. Dit is echt een kwesite van smaak en interesse. Die vegelijking van de molen.. Ja, daar kan ik me in vinden. De molens die vanwege het milieuaspect staan in de polder zijn nou andere molens dan die op Kinderdijk. Die foto’s vind ik gewoon veel fraaier. Dat komt met name omdat de molens op Kinderdijk ook wat historie uitstralen, het hoort in mijn beleving gewoon in het beeld thuis…
      Hahaha.
      Elk beeld verteld een verhaal inderdaad. En ik ben niet tegen polderlandschap. Verre van. Maar het ‘oude’ land spreekt meer tot verbeelding!.

      Dank voor je reactie 🙂
      Eveneens met een grijns op mijn gezicht 🙂
      Peter

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

4 reacties

  1. Beste Peter,
    Het is een mening en daar zou je over kunnen twisten. Wil ik ook niet, maar relativeren kan geen kwaad.
    Leg jouw foto van een rijtje windmolens eens naast die van de rechte rij molens in Kinderdijk. Allebei mooi.
    En zo’n aardappelveld is mooi in zijn kaalheid en ik zie nu al de rooimachine er overheen rijden terwijl achterop een paar kinderen van de boer de eerste sortering staan te doen. Mooi gezicht.
    En die boom bleef staan (met de weg er omheen) omdat het onbruikbare grond was. Zoals een pestbosje.
    Grijns en groeten, René Beckerschmidt

    1. Ha René, Ik ben het helemaal met je eens. Dit is echt een kwesite van smaak en interesse. Die vegelijking van de molen.. Ja, daar kan ik me in vinden. De molens die vanwege het milieuaspect staan in de polder zijn nou andere molens dan die op Kinderdijk. Die foto’s vind ik gewoon veel fraaier. Dat komt met name omdat de molens op Kinderdijk ook wat historie uitstralen, het hoort in mijn beleving gewoon in het beeld thuis…
      Hahaha.
      Elk beeld verteld een verhaal inderdaad. En ik ben niet tegen polderlandschap. Verre van. Maar het ‘oude’ land spreekt meer tot verbeelding!.

      Dank voor je reactie 🙂
      Eveneens met een grijns op mijn gezicht 🙂
      Peter

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Foto van Peter le Fevre

Peter le Fevre

Peter zoekt het graag hogerop. In Nederland maar zeker ook in Scandinavië kan hij zich prima uitleven. Beeld en verhaal komen dan tot leven...

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: