Reflecties in nat zand

Bijna iedere natuurfotograaf is dol op reflecties. Ik ben geen uitzondering. Bij reflecties denken we vooral aan gladde wateroppervlakten bij windstil weer. Prachtige wolkenmassa’s die verdubbelen en twee werelden laten zien in het water. Toch is dat niet het enige wat spiegelt. Zelf ben ik niet alleen dol op de Waddeneilanden maar vooral ook op het natte zand, want dat heeft een hele speciale spiegeling. En dus sta ik bij zonsopkomst aan het wad op Ameland.
De zon komt op en kleurt de wolken oranje / roze. Met een sluitertijd van 8,0 sec. zie je de beweging en dynamiek van de wolken zonder dat de lucht té uitgeveegd is. De kleuren van de wolken en de lucht spiegelt in het natte zand van het wad op Ameland.
De zon komt op en kleurt de wolken oranje / roze. Met een sluitertijd van 8,0 sec. zie je de beweging en dynamiek van de wolken zonder dat de lucht té uitgeveegd is. De kleuren van de wolken en de lucht spiegelt in het natte zand van het wad op Ameland. Fotograaf: Johan van der Wielen

Nat zand bij eb

Het mooiste is het zand als het eb is. Let op: eb is niet laag water, maar het moment dat het water zich terugtrekt. Eb is een getijde, laag water het moment dat het water op zijn laagste is. Wanneer het eb is, trekt het water zich langzaam terug en laat het nat zand achter. Hoe langer je wacht, hoe meer het water in het zand trekt en hoe minder mooi de reflecties zijn. Daarom let ik altijd op wanneer het hoog water is geweest en ga dan achter het water aan. Hoe ‘verser’ het natte zand, hoe mooier de reflecties.

Deze foto is al wat ouder en gemaakt op het strand van Schiermonnikoog. Je ziet het natte zand perfect spiegelen terwijl de eerste ribbels boven het dunne laagje water uitkomen.
Deze foto is al wat ouder en gemaakt op het strand van Schiermonnikoog. Je ziet het natte zand perfect spiegelen terwijl de eerste ribbels boven het dunne laagje water uitkomen. Fotograaf: Johan van der Wielen

Reflectie van kleur en licht

Het mooie van nat zand is dat het niet zozeer de structuur van wolken reflecteert, maar vooral de kleur en het licht. De structuur van het zand en alle elementen in het zand zoals schelpen of een brok steen, blijven behouden. De lucht wordt op een heel natuurlijke wijze verweven met de ondergrond.

Het lijkt net of het zand en structuren naadloos overgaan in een reflectie terwijl er toch nog structuren zichtbaar blijven. Je ziet in het zand de lucht en wolken … en toch ook weer niet.
Het lijkt net of het zand en structuren naadloos overgaan in een reflectie terwijl er toch nog structuren zichtbaar blijven. Je ziet in het zand de lucht en wolken … en toch ook weer niet. Fotograaf: Johan van der Wielen

2 stops grijsverloop filter

Wanneer je te maken hebt met reflecties, heb je altijd een verschil tussen licht en voorgrond. Het gereflecteerde licht, ook al is de spiegeling nog zo perfect, is door verstrooiing op het oppervlak altijd donkerder dan de lucht zelf. Ik werk daarom altijd met een grijsverloop filter en mijn ‘moeder aller filters’ is de 2 stops hard-gradiënt (ook wel 0,6ND-grad genoemd). Het kan zijn dat nu de lucht net iets té donker wordt maar dat is makkelijker in de nabewerking op te lichten dan een overbelichtte lucht te corrigeren.

Vergelijk dit beeld eens met het eerste beeld. Hier heb ik mijn filter niet gebruikt en je ziet meteen de zeer donkere voorgrond ten opzichte van de relatief lichte lucht.
Vergelijk dit beeld eens met het eerste beeld. Hier heb ik mijn filter niet gebruikt en je ziet meteen de zeer donkere voorgrond ten opzichte van de relatief lichte lucht. Fotograaf: Johan van der Wielen
Het mooie van werken vanaf statief is dat je, als je eenmaal je compositie hebt, naar hartenlust kunt experimenteren filters, belichting, etc.
Het mooie van werken vanaf statief is dat je, als je eenmaal je compositie hebt, naar hartenlust kunt experimenteren met filters, belichting, etc. Fotograaf: Johan van der Wielen

De juiste sluitertijd

Als je eenmaal je statief hebt opgesteld, diafragma hebt gekozen voor de juiste scherptediepte, is het een mooi moment om te gaan spelen met de sluitertijd. Wolken drijven langs en die dynamiek kan een extra laag toevoegen aan je beeld. Let wel, het is niet per se zo dat een lange sluitertijd het mooiste resultaat oplevert. Ik maak daarom altijd een sluitertijd trapje, begint bij té snel en eindigend bij té lang. Dan kan ik later in de nabewerking kijken welke sluitertijd voor mij de mooiste dynamiek oplevert zonder dat het teveel uitgeveegd is.

Eerste beeld, 1/4 sec. Je ziet nog duidelijk de structuren in de lucht.
Eerste beeld, 1/4 sec. Je ziet nog duidelijk de structuren in de lucht. Fotograaf: Johan van der Wielen
Een iets langere sluitertijd (gebruik van o.a. een 4 stops grijsfilter, of ND16) van 6sec. Het effect is afhankelijk van de snelheid van de wolken maar je ziet nu duidelijk de dynamiek van de wind.
Een iets langere sluitertijd (gebruik van o.a. een 4 stops grijsfilter, of ND16) van 6sec. Het effect is afhankelijk van de snelheid van de wolken maar je ziet nu duidelijk de dynamiek van de wind. Fotograaf: Johan van der Wielen
Extreem lange sluitertijd van 2 minuten door o.a. gebruik van een 8 stops grijsfilter (ND256). De lucht en wolken zijn nu enorm uitgeveegd en ook de kleuren lopen in elkaar over. Ook in de reflectie van het natte zand is minder van de kleur en structuur te zien.
Extreem lange sluitertijd van 2 minuten door o.a. gebruik van een 8 stops grijsfilter (ND256). De lucht en wolken zijn nu enorm uitgeveegd en ook de kleuren lopen in elkaar over. Ook in de reflectie van het natte zand is minder van de kleur en structuur te zien. Fotograaf: Johan van der Wielen

Hierboven zijn drie beelden uit een hele serie van verschillende sluiertijden. Natuurlijk is de uiteindelijke keuze smaak gebonden, maar zelf vind ik de extreem lange sluitertijden niet mooi. De lucht wordt nu heel structuurloos en past voor mij niet meer bij het detail in de voorgrond. Het zijn voor mij nu twee losse foto’s geworden in plaats van één geheel. Toch hou ik wel van de dynamiek en mijn keuze zou die van 6 seconden zijn. Dat heeft voor mij een mooie combinatie van dynamiek en toch nog genoeg structuur en kleur. Ook de reflectie in het natte zand komt hier nog mooi uit. Maar zoals gezegd, alles is smaak. Dus maak, net als ik, altijd een trapje met sluitertijden, zodat je achteraf wat te kiezen hebt.

Video

In onderstaande video neem ik je mee in hoe ik deze foto’s heb gemaakt en hoe ik omga met de reflecties.

Veel succes,

Johan

Eén reactie

  1. Wat een mooie reportage Johan! Je neem mij echt mee op ontdekking tijdens jouw fotoreis. Wat ik bijzonder waardevol vindt is de combinatie van techniek tips die je geeft, en de effecten die dit heeft op het eindresultaat op de foto. Met name het resultaat bij toepassing van de verschillende grijsfilters, is bijzonder mooi in beeld gebracht. Het contrast in de verschillende wolkenpartijen krijgt zo een duidelijk en zichtbaar effect. Ik krijg het gevoel dat ik samen met jou op excursie ben. Uit eigen ervaring weet ik dat dit soort video’s veel tijd vragen. Maar het resultaat vraagt om uitbreiding van dit experiment. Wat mij betreft mag je dit vaker doen.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: