Rugzakhaaien in Zuid Afrika’s Weskaap

Gevoerd of niet gevoerd is in Zuid Afrika geen vraag. In Kleinbaai gaan de haaienboten gewoon het water op met visolie, slachtafval en tonijnkoppen om de ‘Great Whites’ zo dichtbij mogelijk te lokken. In Amerika en Australië zou dit streng verboden zijn aangezien je elke directe relatie tussen mens en natuur moet voorkomen. Maar aan Zuid Afrika’s Weskaap, vlak onder Kaapstad, is dat geen punt. Zoals vaak in dit soort situaties geven deze ‘Rugzakhaaien’ unieke fotografie-kansen, die we graag gebruiken. Zowel onder als boven water. Weer eens wat anders dan vossen voeren in de AWD!
Kooiduiken bij haaien in Zuid Afrika. Fotograaf: Martijn de Jonge

 

Into the washing machine

Na twee redelijk rustige dagen gaan we nu het water op met een aantrekkende wind, de 5 Beaufort levert golven van 2 tot 3 meter hoog. September is het haaienseizoen dus er moet omzet gedraaid worden, ook al waait het misschien wat hard. Op de vaste stek wordt aan twee boeien midden op zee afgemeerd, we liggen dwars op de wind en de kooien deinen aan leizijde van het schip in zee. Dat heeft als voordeel dat ze uit de wind liggen maar als nadeel dat we dwars op de golven liggen te rollen. Gezien de wind en golven heeft de helft van de mensen al afgehaakt, vaalgroen liggen ze gevloerd in de kajuit op de banken na de maaginhoud in zee geloosd te hebben.

De uiteindelijke ‘duikploeg’ bestaat nu nog maar uit 3 personen die de dubbele tijd mogen, een half uur. Mijn twee collega’s zijn professionele fotografen met dito uitrusting, ze zijn zo slim geweest om hun eigen wet-suit mee te nemen. Heel verstandig, want mijn van de boot geleend exemplaar past slecht en vertoont gaten, in zeewater van een graad of 12 weinig comfortabel.

Haai bij de boot, let op de hap uit de rand van de kooi!
Haai bij de boot, let op de hap uit de rand van de kooi! Fotograaf: Martijn de Jonge

Als we de zwaar tegen het schip klappende kooien inschuiven roept de bemanning enthousiast: “You are going into the washing machine!”. Onder water met snorkel op blijkt het zicht door turbulentie beroerd, de foto-mogelijkheden zijn zeer beperkt. Steeds gaat de kooi in de golven op en neer waarbij hij hard tegen het schip klapt, het is een kwestie van je goed klem drukken en vast houden! Ondertussen klinken er vanaf dek aanwijzingen als “Dive, Quick!” als er weer een Grote Witte langs scheurt. Ondanks het beroerde zicht en de weinig optimale situatie is het zeer indrukwekkend om ze van onder water te zien.

Door de zeegang zijn er veel wervelende slibdeeltjes en luchtbellen.
Door de zeegang zijn er veel wervelende slibdeeltjes en luchtbellen. Fotograaf: Martijn de Jonge

De Canon compact G10 in onderwaterhuis doet z’n werk, maar met een zodanige vertraging dat de meeste foto’s slechts staart of vin van de haai vastleggen in plaats van het hele dier. Na een half uurtje stopt de bemanning met voeren en keren we terug naar Kleinbaai, ‘Capital of the Great White Shark’. De meeste mensen zijn blij dat ze weer vaste grond onder de voeten hebben.

Haaien-toerisme in Zuid Afrika

Vooral van juli tot oktober kun je mee met haaientrips vanuit Kleinbaai, soms ook aangeduid als Gansbaai. Voor €100 ga je aan boord voor een trip van een uur of 4 waarbij je meestal ook African Furseals, het lokale hoofdvoedsel van de Grote Witte Haai. Vanaf boten wordt er visolie over boord gezet en tonijnkoppen aan lange lijnen. Haaien happen die koppen er graag af en door het inhalen van deze lijnen komen ze soms tot enkele meters van de boot. September-oktober zijn topmaanden aangezien je dan ook Zuidkapers in het gebied hebt, een zeer grote walvis. Deze komen uit Antarctische streken naar de Zuid Afrikaanse kust om hun jongen te baren. Ook is er kans op zeevogels en andere zeezoogdieren. Bij Simonstown leven pinguïns, terwijl er altijd kans is op overstekende bavianen (baboons) en struisvogels in de vlaktes.

Grote Witte Haai hapt tonijn van voerlijn. Daarbij draaien ze vaak de ogen in de kop weg als beschermingsmaatregel tijdens de aanval. Dit maakt van dichtbij de, onterechte, indruk alsof ze blind zijn.
Grote Witte Haai hapt tonijn van voerlijn. Daarbij draaien ze vaak de ogen in de kop weg als beschermingsmaatregel tijdens de aanval. Dit maakt van dichtbij de, onterechte, indruk alsof ze blind zijn. Fotograaf: Martijn de Jonge

Wie goede kansen wil hebben reserveert meerdere dagen en tochten, het weer kan altijd tegen zitten. Daarbij ben je als je de kooi in gaat de meeste tijd kwijt aan wetsuit passen, snorkel testen etc. Vanaf dek kun je met een snelle reflex met 70-200mm zoomlens uitstekend uit de voeten, onder water is een reflex in onderwaterhuis, liefst met flits, een must. Zeebenen kunnen ook geen kwaad en anti-zeeziekte middelen zijn geen overbodige luxe evenals warme waterdichte kleding.

Haaien voeren, kan en mag dat?

In Amerika en Australië is het voeren van haaien streng verboden. Het zou namelijk de dieren naar de mens kunnen lokken als potentieel voedsel of voedselbron. Ook om die reden wordt in Amerika het rond laten slingeren van voedsel in berengebieden zwaar bestraft. In Australië sneuvelen jaarlijks surfers die als zieke zeezoogdieren worden beschouwd, vanuit haaien-positie wel begrijpelijk maar verder ongewenst. In Zuid Afrika is men daar vrij laconiek over, er is zelfs iemand gespecialiseerd in het fotograferen van haaien onder water zonder kooi. Of dit uiteindelijk niet een soort ‘Grizzlyman 2.0’ wordt zal de geschiedenis leren, op internet zijn mooie beelden te zien.

MDJ6333M-01 Grote Witte Haai

Amsterdam-Kaapstad

Vanwege onze oude banden met Zuid Afrika vliegt de KLM direct in een uur of 10 op Kaapstad, heen overdag en retour ’s nachts. Prijzen liggen tussen de 650 en 900 Euro, afhankelijk van het seizoen. Kaapstad is voor de Grote Witte Haaien, Zuidkapers en ander zeeleven een goede uitvalsbasis. Ook de nabije Kaap de Goede Hoop biedt leuke fotomogelijkheden en dat geldt voor de hele zuidpunt van het Afrikaanse continent. Uiteraard kun je een bezoek ook combineren met ander delen van het land, er zijn veel vluchten naar bijvoorbeeld Johannesburg. In Zuid Afrika rijd je links en dat is even wennen, daarbij is het een land waar veiligheid een belangrijk punt is. Ga ’s nachts niet onbekende straten of stadsdelen in en zorg eigenlijk gewoon dat je dan binnen bent. Laat in het donker geen ramen of deuren openstaan want dan vraag je om insluipers, laat buitenlichten van je bungalow altijd aan. Er zijn veel Bed & Breakfasts die prettig en aangenaam onderdak bieden, tevens zijn er verschillende hostels in het gebied.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: