Scoringsdrift leidt tot struinverbod!

Struinen en stress

Op 1 januari 2016 gaat er op het Nationaal Park de Hoge Veluwe een zogenaamd struinverbod van kracht. Je mag dan niet langer van de paden af.

Jakob Leidekker, hoofd bedrijfsvoering van het park legt in het NRC uit hoe het zo ver heeft kunnen komen: „ Een groeiend aantal bezoekers, een klein deel van de 550.000 die jaarlijks het park tegen betaling betreden, wil het genieten van de natuur bezegelen met een zelfgemaakte foto. De mensen komen uit de drukke stad naar hier en willen meteen een edelhert goed hebben gezien. Ze willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Bezoekers hebben hier altijd mogen struinen. Tot tien jaar geleden zagen wij daarvan geen effecten op de dieren. Maar de tijden zijn veranderd. Iedereen heeft tegenwoordig een camera en iedereen wil een unieke foto maken. Langzamerhand zien we dat door het gedrag van de mens het gedrag van de dieren verandert. Jachtopzichters signaleerden bezoekers die edelherten als bij een drijfjacht opjagen naar een pad waar andere bezoekers klaar staan om de dieren te fotograferen. Weer andere bezoekers hullen zich in camouflagekleding, verschuilen zich in het gras en schieten overeind als de dieren naderen. Tot stress van de dieren.”

Onbegrip en geruchten

Veel natuurfotografen vinden deze vrijheidsbeperking erg jammer. Een enkeling begrijpt de beweegredenen van het parkbestuur niet of vraagt zich hardop af of het wel terecht is dat wij natuurfotografen schuldig zijn aan de stress onder de herten. Er heerst nogal wat onbegrip over het struinverbod en het is daarom tijd wat geruchten en misverstanden uit de wereld te helpen.

Ik besloot wat vragen voor te leggen aan de beheerders van het park. Henk Ruseler (Boswachter/ Marketing en Communicatie van het NP de Hoge Veluwe) was meteen bereid mee te werken aan een kort interview:

Mag je straks nergens meer struinen? Mag je nergens meer van de paden af of zijn er gebieden waar dit wel mag? Gebieden misschien waar geen herten lopen en struinen geen kwaad kan?

Er zijn 2 gebieden aangewezen waar je van de paden af mag. Dit zijn de weide bij het Jachthuis en het stuifzandgebied de Pollen. Edelherten maken gebruik van het hele Park. Er zijn dus geen edelhert-vrije gebieden. Maar het zijn natuurlijk niet alleen de edelherten waar verstoring een rol speelt. Wat denk je bijvoorbeeld van broedende nachtzwaluw, leeuwerik en tapuit.

Kan je een bekeuring verwachten wanneer je je naast de paden begeeft?

Ja. Het beleid van het Park is dat er handhavend wordt opgetreden. Dat betekent dat de regel is dat er bij een overtreding wordt beboet. Echter, het blijft mensenwerk en de individuele toezichthouder bepaalt, afhankelijk van de situatie, of er een boete wordt uitgeschreven of gewaarschuwd.

Wat doet het park om de zichtbaarheid van de herten te vergroten en wat is uw mening over het struinbeleid in andere grote wildparken als Jægersborg?

Wij blijven onze wildweiden en akkers in goede conditie houden zodat dieren daar voedsel kunnen vinden en zichtbaar zijn voor de bezoekers. Bij de meeste wildweiden en akkers zijn ook wildobservatieplaatsen aanwezig. Wij blijven streven naar een zo natuurlijk mogelijk gedrag van onze dieren, dit heeft dan ook positieve effecten op de wildzichtbaarheid.
Wij hebben binnen een gebied van ruim 5000 ha grofwild lopen, maar ik zie ons niet als wildpark. De vergelijking met Jægersborg Dyrehave gaat naar mijn idee niet op en ik ben niet bekend met hun huidige struinbeleid.

Welke andere (minder succesvolle) maatregelen heeft u getroffen, anders dan het struinverbod, om er voor te zorgen dat de edelherten zich meer op hun gemak voelen?

Ik wil niet zeggen dat andere maatregelen niet succesvol zijn geweest. Het was misschien een wegstrepen van verschillende verstorende factoren die bij elkaar toch nog niet het gewenste resultaat opleverden. Zaken die wij hebben aangepast zijn onder andere het jagen op minder dagen per jaar en het clusteren van beheer- en inventarisatiewerkzaamheden.

In de pers worden fotografen genoemd die ware drijfjachten houden en de dieren opschrikken door zich midden in het bos op te houden. Zou betere voorlichting aan deze groep hobbyfotografen niet kunnen leiden tot ander gedrag?

Nee, ik denk dat de categorie fotografen (het zijn er slechts enkele) die met dit soort acties een dier op de foto willen krijgen hun gedrag niet veranderen door betere voorlichting. Ze gebruiken de verstoring willens en wetens juist om hun plaat te schieten.

U gaat veel rustgebieden opheffen en wandelmogelijkheden uitbreiden, zorgt dat niet ook voor onrust onder de dieren?

Uiteraard zijn er vele factoren die onrust onder dieren veroorzaken. Maar na het instellen van het struinverbod ontstaan er veel rustige gebieden vanwege een toch nog steeds extensief padenstelsel.

Er bestaat straks wel een mogelijkheid samen met een boswachter te gaan struinen? Geven deze betaalde wandeltochten ‘weg van de alledaagse routes’ niet een verkeerd signaal af?

Nee. Om de rust onder dieren te waarborgen weet de boswachter van het Park als geen ander op welke plekken hij wel en waar hij niet van de gebaande paden af kan gaan. En de wandeltochten met de boswachter of natuurgids worden natuurlijk niet dagelijks georganiseerd. Bij vrij struinen zoals in het verleden, gebeurde dit wel dagelijks en op verschillende plekken in het Park.

Als de maatregel geen succes heeft, wordt deze dan teruggedraaid en mag men dan straks weer struinen?

Alle beleid van het Park, of het nu gaat om de jacht, houtoogst of de wildzichtbaarheid, wordt continu beoordeeld en waar mogelijk herzien. Mocht deze regel niet het gewenste resultaat opleveren en er zijn aanwijzingen dat hij zelfs helemaal geen effect oplevert, dan kijken we dan wat te doen. Daarbij is leidend: denkt het Park dat dit de beste oplossing is voor de flora en fauna in het Park?