De adelaarsvaren is een kosmopoliet. In de bossen van alle werelddelen kun je hem tegenkomen. Ook in Nederland en België is het een algemene soort die je vooral aantreft in voedselarme bossen, bermen en houtwallen.
Een opvallend kenmerk van deze varensoort is dat de bladen los van elkaar staan, dus niet in bundels zoals bij de brede stekelvaren en veel andere varensoorten. Ondergronds zijn deze “losse” bladen wel degelijk verbonden, ze ontspringen uit een uitgebreid stelsel van wortelstokken. Ze kunnen een enorm oppervlak bedekken. Dat maakt de plant niet populair bij tuinliefhebbers die de varen kwijt willen uit hun gazon, de wortelstokken zijn haast niet uit te roeien.
Zoals alle varens is de adelaarsvaren een sporenplant. Alleen kun je de sporen bij adelaarsvaren niet zo gemakkelijk vinden. Ze zitten verstopt onder een omgerolde bladrad en vallen daardoor nauwelijks op.
Het blad van de adelaarsvaren is een zogenaamd dubbel geveerd blad. Het blad is verdeeld in kleinere deelbladen en die zijn op hun beurt weer verdeeld in nog kleinere deelblaadjes. Zo ontstaat het typische varenblad met zijn mooi bladpatronen.
De varenbladen sterven elk najaar af. In de herfst verkleuren ze en in de winter blijven de bruine resten in het bos achter. Maar dan komt het voorjaar. De jonge bladen komen boven de grond, eerst als een kale stengel, maar dan ontrollen de deelblaadjes zich. Een fenomenaal gezicht om de bizarre vormen van deze ontluikende varenbladen te zien.
Fototips
- De grote varenbladen zijn beeldbepalend in het landschap. De fraai gevormde bladen kunnen daardoor mooi als voorgrond dienen in een landschapsfoto.
- In het voorjaar ontluiken de jonge bladen. De stengels vertakken zich en aan het uiteinde van de takjes beginnen de de deelblaadjes zich te ontrollen. De jonge planten vertonen bizarre vormen die mooi te fotograferen zijn.
- De volwassen bladen tonen mooie herhalingen die een prachtig patroon vormen. Heel leuk voor meer abstracte beelden.
- Als de herfst nadert tonen de bladen mooie verkleuringen, dat begint al vroeg aan het eind van de zomer.
- Fotografeer de herfstbladen eens met tegenlicht (tegen de lucht bijvoorbeeld) en belicht iets over. Dan krijg je een mooie tekening van het blad en zijn kleuren.
- Zelfs het afgestorven blad van adelaarsvaren is mooi door de bruine omgekrulde dorre bladresten.
- Fotografeer eens door het dode varenblad heen, bijvoorbeeld bij het fotograferen van een paddenstoel. Dan kom je de mooie vormen tegen als omlijsting van de onderwerp.
Verspreidingskaart
Meer weten?
En dan nog dit!
De naam dankt de adelaarsvaren aan de tekening die je ziet als je een wortelstok doorsnijdt. Deze lijkt wel wat op een adelaar met gespreide vleugels.
De adelaarsvaren is een giftige plant, speciaal voor dieren. De hele plant is giftig, zowel levend als gedroogd. Het meest schadelijk zijn echter de jonge bladen en de wortelstok. Vooral jonge paarden zijn erg gevoelig voor de giftige stoffen in deze plant.
Succes en veel plezier in het bos. Dank voor je leuke reactie. Groet, Ron
Wat mooi om te zien hoe divers de beelden zijn van 1 (zeer fotogenieke) plant! Vooral de foto van een afgestorven blad. Ik krijg zin om naar het bos te gaan. Dankjewel!