Menu

Onderdeel van Pixfactory

Bonte vliegenvanger

Het gaat weer goed met de bonte vliegenvanger. Na een lange periode van terugval is dit zangertje weer volop te zien in het oosten en midden van het land. De bonte vliegenvanger is een kleine zangvogel die overwintert in Afrika. Vanaf half april zijn ze in Nederland en België te zien.
Portret van de bonte vliegenvanger. Fotograaf: Christien van der Veen

De bonte vliegenvanger is iets kleiner dan de grauwe vliegenvanger. In Europa zijn er twee kleurvarianten van de bonte vliegenvanger. Bij de Britse/Scandinavische variant heeft het mannetje een zwarte rug. In Nederland komt de Midden-Europese kleurvariant voor, hierbij hebben de mannetjes een bruin/grijze rug. Ze hebben een heldere witte keel en buik, een witte vleugelvlek. Het vrouwtje is wat valer van kleur dan het mannetje.
In Nederland zijn mannetjes soms lastig van een vrouwtje te onderscheiden omdat ze bijna dezelfde kleur hebben. Mannetjes hebben iets meer contrast dan het vrouwtje en boven de snavel twee witte vlekjes, die bij het vrouwtje ontbreken.

Als de bonte vliegenvanger twee witte vlekjes boven zijn snavel heeft, dan weet je dat het een mannetje is. Bij het vrouwtje ontbreken deze. Fotograaf: Christien van der Veen

De naam van het vogeltje verraadt al: ze eten graag insecten zoals vliegen, muggen, vlinders, libellen of sprinkhanen. Ze vangen de insecten vanaf een uitkijkpost. Daar houden ze de omgeving in de gaten en met snelle, korte vluchten vangen ze de insecten in de lucht. Het is erg leuk om een tijdje te kijken naar het gedrag bij het vangen van de vliegjes, ze maken soms kleine acrobatische sprongen om een insect te vangen.

De mannetjes zijn kleine casanova’s. Na het paren gaan ze vaak een paar honderd meter verderop weer zingen, om nog een vrouwtje aan te trekken. Voor de vrouwtjes is dit niet ideaal, want het mannetje geeft prioriteit aan de jongen van het eerst broedende vrouwtje. Hij voert zijn eerste vrouwtje tijdens het broeden, maar stopt hier vaak mee als het tweede vrouwtje begint te broeden. Komen de jongen van zijn eerste nestje uit? Dan voert het mannetje de jongen van zijn eerste vrouwtje, maar de jongen van het tweede vrouwtje worden pas door hem gevoerd als de jongen van het eerste nestje zijn uitgevlogen. Hierdoor hebben de jongen van het tweede vrouwtje een kleinere kans op overleven.

Wist je dat de bonte vliegenvanger andere vogels kan imiteren. Zo kunnen ze bijvoorbeeld de koolmees, zwartkop en boompieper nadoen. Fotograaf: Danny Slijfer

Bonte vliegenvangers broeden in boomholtes met natuurlijke nestholtes, bijvoorbeeld een oud nest van een specht. Ook broeden ze graag in een nestkastje. Voor de nestkastjes hebben zij dezelfde voorkeur als de koolmees. Dit is nadelig voor de bonte vliegenvanger, omdat koolmezen het hele jaar aanwezig zijn in Nederland en eerste keus hebben bij het selecteren van een nestkastje. Als de bonte vliegenvanger in Nederland is gearriveerd zijn veel nestkastjes dan ook al bezet.

Het broedsel bestaat meestal uit zes eitjes. Het broeden duurt ongeveer twee weken, waarna de jongen vervolgens uitvliegen als ze 16 dagen oud zijn. De jongen blijven dan nog zo’n acht dagen in de buurt van het nest. Daarna gaan ze hun eigen weg.

Bonte vliegenvangers broeden graag in boomholtes, bijvoorbeeld een verlaten nest van een specht. Fotograaf: Danny Slijfer

Fototips

  • Observeer het gedrag en houd de uitkijkpost in de gaten, dit vergroot je kans op een foto waarop de bonte vliegenvanger aan het jagen is. Ze keren telkens terug naar dezelfde uitkijkpost dus je kunt de bonte vliegenvanger dan opwachten. Omdat ze snelle en korte vluchten maken is een hoge sluitertijd aan te raden.
  • Op de Veluwe en het Drents Plateau komt de bonte vliegenvanger in grote aantallen voor en heb je de grootste kans om ze te spotten
  • Bonte vliegenvangers zitten vaak hoog in de boom en zijn daardoor soms lastig te vinden. Als je weet hoe ze zingen zijn ze sneller te zien.
  • Ga je op pad? Bereid je dan thuis voor door de zang op te zoeken. Deze kun je onder andere vinden op de website van de vogelbescherming.
  • Je kunt de bonte vliegenvanger naar je tuin lokken door nestkastjes op te hangen. Om te voorkomen dat het nestkastje door een andere soort wordt ingepikt, kun je de ingang tot half april dicht te houden. Dit geeft natuurlijk geen garantie voor een bonte vliegenvanger, maar zo vergroot je wel zijn kansen.
  • Probeer eens een sfeerfoto te maken door de omgeving mee te nemen in je foto of door een voorgrond te creëren.
Door gebruik te maken van een voorgrond krijg je sfeer in je foto. Fotograaf: Danny Slijfer

Leefomgeving

Bonte vliegenvangers worden vooral gezien in halfopen loof- en gemengde bossen met een gevarieerde structuur.

Vindtijd

Half april – oktober

Bescherming

Wettelijk beschermde broedvogel.

Kwetsbaarheid

De bonte vliegenvanger was een vrij algemene vogel in Nederland, maar in de jaren 80 daalden de aantallen snel. De laatste tien jaar is de populatie in Nederland weer een beetje hersteld en maakt het vogeltje weer een opmars.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De klimaatverandering heeft invloed op het aantal bonte vliegenvangers. De jongen worden namelijk uitsluitend gevoerd met rupsen. Omdat de bonte vliegenvanger een trekvogel is, is timing erg belangrijk. Als de vogels te vroeg of te laat uit Afrika trekken kunnen ze de piek van de rupsen in Nederland missen. De piek van de rupsen was normaal gesproken begin juni. Door de klimaatverandering is de afgelopen 30 jaar de piek verschoven naar halverwege mei. De bonte vliegenvanger heeft hierop ingespeeld door eerder naar Nederland te vertrekken. Er wordt op dit moment nog steeds onderzoek gedaan naar het aanpassingsvermogen van dit vogeltje op de klimaatsverandering.

6 reacties

  1. Dag allemaal, wij wonen tegen een bos aan waar ik toch op verschillende plaatsen en afstand kastjes heb gehangen zelfs voor vleermuizen ? wij hebben hier tientallen verschillende vogels zelfs de bonte specht (2) komen elke morgend, nu deze morgen kijk ik naar een nestkast zie ik een vogel aan de ingang zitten rap mijne verrekijker en lap een nieuwe soort ????? Natuurlijk verwonderd welke vogel is dat ? Na zoeken kom ik bij jullie uit met de volledige beschrijving fantastisch.nb: ik heb hier een brave ragdol vrij lopen en die vangt gelukkig alleen muizen ? en kijkt gewoon naar vogel ? ik verzamel haar haar en doe dzt in een kooike met draad en daar genieten de vogels van (nu hebben ze een donsdek ????

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

6 reacties

  1. Dag allemaal, wij wonen tegen een bos aan waar ik toch op verschillende plaatsen en afstand kastjes heb gehangen zelfs voor vleermuizen ? wij hebben hier tientallen verschillende vogels zelfs de bonte specht (2) komen elke morgend, nu deze morgen kijk ik naar een nestkast zie ik een vogel aan de ingang zitten rap mijne verrekijker en lap een nieuwe soort ????? Natuurlijk verwonderd welke vogel is dat ? Na zoeken kom ik bij jullie uit met de volledige beschrijving fantastisch.nb: ik heb hier een brave ragdol vrij lopen en die vangt gelukkig alleen muizen ? en kijkt gewoon naar vogel ? ik verzamel haar haar en doe dzt in een kooike met draad en daar genieten de vogels van (nu hebben ze een donsdek ????

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: