Bruine kikker

Onze meest algemene kikker is de bruine kikker. Er zijn weinig plekken te bedenken waar de soort niet voorkomt. Het is dan ook een opportunist wat voortplantingswater betreft. Eigenlijk alle soorten wateren, plassen, poelen, sloten en tuinvijvers kunnen bruine kikkers herbergen.
Vrouwtje bruine kikker op weg naar het water. De buik is dik van de eitjes. Fotograaf: Paul van Hoof

De bruine kikker is een relatief forse soort. Met name de vrouwtjes kunnen vrij groot worden. Zoals de naam doet vermoeden zijn de dieren overwegend bruin. Maar de kleur is zeer variabel, van bijna zwart tot groen, geel of zelfs vrijwel oranje. Vrijwel altijd hebben ze zwarte vlekken op de rug en flanken, vaak een lichte lengtestreep over de rug en een lichte keel. Een duidelijk verschil met groene kikkers is dat ze een donkere driehoekige vlek rond het trommelvlies achter het oog hebben.

In het vroege voorjaar tijdens de paddentrek worden bruine kikkers actief en trekken vooral ’s nachts naar de voorplantingswateren. Daar aangekomen vormen de mannetjes koren om vrouwtjes aan te trekken. De koren zijn ‘s nachts actief, maar in de piek van de voortplanting ook overdag. Het geluid is een zacht gebrom en als er veel kikkers aanwezig zijn is het geluid duidelijk hoorbaar.

Vrouwtjes die de koorplek benaderen worden besprongen door de mannetjes waarna de eiafzet plaats vindt. Alle eiklompen worden op één plek afgezet wat resulteert in een plakkaat kikkerdril. De eitjes komen na ongeveer een week uit. Omstreeks juni zijn de larven volgroeid en trekken de jonge kikketjes het land op.

Mannetje bruine kikker tijdens de trek, met een grijze keel. Hij zit op de uitkijk naar vrouwtjes.
Mannetje bruine kikker tijdens de trek, met een grijze keel. Hij zit op de uitkijk naar vrouwtjes. Fotograaf: Paul van Hoof

Direct na de voortplanting verlaten de volwassen kikkers het water en verblijven de rest van het jaar op het land en jagen op insecten en slakken. Met name op zwoele regenachtige avonden komen ze tevoorschijn, maar ze kunnen ook overdag actief zijn.

De overwintering vindt vooral plaats op land, verborgen onder boomstammen en strooisel. Bruine kikkers kunnen ook onder water overwinteren, ingegraven in de modderbodem.

Bruine kikkers zijn snel en atletisch. Ze hebben lange achterpoten met zwemvliezen, waarmee ze goed kunnen zwemmen en grote sprongen kunnen maken.

Fototips

Bruine kikkers kom je geregeld tegen als je door de natuur struint. Gericht zoeken is lastig. Dat lukt met name goed in het voorjaar. Dan zijn er twee manieren om de dieren te vinden en te fotograferen. De eerste is tijdens de trek. Met name op regenachtige avonden is het dan relatief makkelijk om bruine kikkers te vinden die op trek zijn. Vaak vind die trek gecombineerd plaats met gewone padden. Als je overzetplekken kent is dat een goed uitgangspunt, anders kun je ’s avonds rondrijden in de omgeving van wateren.

Portret van paartje bruine kikkers.
Portret van paartje bruine kikkers. Fotograaf: Paul van Hoof

Probeer de kikkers te fotograferen vanuit een laag standpunt op ooghoogte. Schuin van boven geeft minder aansprekende foto’s.

De andere methode is om overdag wateren af te speuren op de aanwezigheid van verse kikkerdril en kooractiviteit. Is dat laatste het geval dan kun je aan de slag, ligt er alleen kikkerdril, dan kun je op een afstand met een verrekijker afwachten of de kikkers terugkomen, of zelf later terugkomen.

Op de voortplantingsplek zijn de kikkers vrij schuw. Benader ze voorzichtig en langzaam. Als de kikkers wegduiken komen ze terug als je stil blijft liggen. Het kost veel tijd om de plek dicht te naderen. Dit kun je oplossen door met een telelens te werken of te werken met een camera met afstandsbediening.

Leefomgeving

Talrijke vochtige gebieden, bossen en graslanden. Voortplanting in vrijwel alle stilstaande wateren, zolang er geen vis in zit.

Vindtijd

Maart-oktober

Bescherming

Beschermd, maar het houden van kikkervisjes voor educatieve doeleinden is vrijgesteld.

Kwetsbaarheid

Niet kwetsbaar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De mannetjes van de bruine kikker hebben een inwendige kwaakblaas, wat er uit ziet als een opgezette keel. Die keel wordt dan ook grijs-blauw, maar niet zo blauw als bij de heikikker. Het geluid dat ze voortbrengen is een zacht gebrom.

3 reacties

  1. mooi!! was even aan t zoeken naar de soort, de bruine kikkers hier zijn allemaal grijs/blauw en lijken op de heikikker, nu zie ik het verschil weer

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

3 reacties

  1. mooi!! was even aan t zoeken naar de soort, de bruine kikkers hier zijn allemaal grijs/blauw en lijken op de heikikker, nu zie ik het verschil weer

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: