Menu

Onderdeel van Pixfactory

Das

Dassen zijn in ons deel van de wereld de grootste roofdieren die we kennen. Toch zien we ze praktisch nooit, omdat ze voornamelijk ’s nachts actief zijn. De das wordt daarom ook wel eens de nachtsluiper genoemd. In Nederland vinden we dassen voornamelijk in Zeeland, Noord-Brabant, Limburg, Gelderland en op de Veluwezoom. In Vlaanderen komt de das alleen voor in Zuid-Limburg in de omgeving van Haspengouw en de Voerstreek en in het Meerdaalbos, maar er zijn aanwijzingen dat hij zich geleidelijk aan ook verspreidt richting de omgeving van Antwerpen en verder in Vlaams-Brabant.
Omdat dassen overdag voornamelijk onder de grond leven, is het lastig te bepalen of een dassenburcht in gebruik is. Zoek naar sporen of hints om te zien of er inderdaad dassen zitten. Fotograaf: Henri van Vliet

Aangezien dassen overdag voornamelijk onder de grond leven, is het niet altijd gemakkelijk te zien of een burcht inderdaad in gebruik is. Aanwijzingen zijn bijvoorbeeld vers uitgegraven zand bij een van de ingangen, en plukken gras rondom de ingangen (dassen gebruiken
gras als dekbed in hun burcht). Een andere aanwijzing zijn mestputten bij de burcht, die herken je aan een klein kuiltje waarin de das zijn behoefte heeft gedaan. Ook een glad gemaakte boom in de buurt is een herkenningspunt; die ontstaat doordat de dassen er geregeld langs wrijven tijdens het spelen.Timing is belangrijk wanneer je dassen gaat fotograferen. In het voor- en najaar, als het al wat langer licht blijft, heb je het voordeel dat het bladerdek in het bos zeer open is. In de zomer, als de zon laat ondergaat, komen dassen in rustige gebieden soms al voor zonsondergang tevoorschijn.

Als je over de burcht loopt horen de dassen onder de grond de trilling, en de geur blijft lang hangen. Als ze al naar buiten komen, zijn ze zo weer weg en zie je ze de hele avond niet meer. Konijnen kunnen de boel ook in het honderd laten lopen. Die zijn vaak al eerder in de namiddag bovengronds en gaan stampvoeten als ze gevaar bemerken. Dat horen de dassen en die komen dan niet meer naar buiten, en daarmee zijn je kansen verkeken. Op een grote burcht weet je overigens nooit zeker waar ze naar buiten gaan komen. In het voorjaar kun je de mazzel hebben dat je bij een burcht komt waar jonge dassen geboren zijn. Jonge dassen zijn nieuwsgierig en totaal niet bang voor mensen. Maar het kan goed zijn dat het ouderdier je aanwezigheid in de gaten heeft en zich niet laat zien.

Tenslotte een belangrijk punt: dassen zijn wettelijk beschermd. Je mag geen dassenburcht verstoren en dassen niet lastig vallen. Fotografen die dat toch doen kunnen een fikse boete verwachten. Zorg dat je dassen (en overige zoogdieren) met respect behandelt, voldoende afstand bewaart tot je onderwerp, en toestemming vraagt aan de terreinbeheerder.

Posten nabij een natuurlijke wissel van een das kan een mooi, spontaan beeld in een natuurlijke omgeving opleveren. Fotograaf: Michiel Schaap

Fototips

In de schemer of zelfs ’s nachts kun je dassen ook fotograferen, maar heb je flitsers nodig om de dieren goed te belichten.
Ga hierbij uit van een opstelling met minstens drie flitsers die op verschillende sterktes zijn ingesteld: een voor direct licht, een voor strijklicht, en een om de achtergrond iets op te lichten. Je kunt de opstelling in de namiddag klaarzetten, voordat de dassen actief worden.

Om dassen te kunnen fotograferen, is veel geduld en uithoudingsvermogen nodig. De dieren zijn zeer schuw en hebben een goed gehoor en nog betere reukzin. Je zult steeds afstand moeten houden van de burcht en moeten zorgen dat je kleding en jijzelf vrij zijn van geurtjes. Kleding die is gewassen met wasverzachter krijgt een blauwe gloed die wij niet kunnen waarnemen maar dieren wel. Hang je fotografie-kleding minstens twee nachten buiten op om alle geurtjes te verwijderen. Camouflage is niet van belang bij het fotograferen van dassen. Geur is het allerbelangrijkst, en daarmee de windrichting. In een dicht bos gaat de wind alle kanten op en kun je vele kansloze avonden beleven. Van plek wisselen heeft geen zin, want je geur blijft lang hangen op de plek waar je hebt gezeten. Als een das een uur later langs zo’n plek loopt en de geur opvangt, gaat hij er alsnog als een haas vandoor.

Dassen werken tijdens het foerageren gedurende de nacht een soort bolvorm af rondom de burcht. Het heeft dus geen zin de hele nacht op dezelfde plek te wachten, want ze komen als het goed is maar één keer langs. Je behaalt eerder resultaat door met meerdere camera’s en triggersystemen te werken op diverse plekken langs de wissel, of door er voor te kiezen de activiteit rondom de hoofdingang van de burcht vast te leggen.

Natuurfotografen zijn vaak gefocust op het dier zelf, maar een beter uitgangspunt is uitgaan van een goede habitat of set-up en het dier daarheen zien te krijgen om tot fraaiere resultaten te komen. Bestudeer de wildwissels die de dassen gebruiken en richt een plekje mooi in, met bijvoorbeeld een oude boomstam. Met een mix van pinda’s, noten en honing, waar dassen dol op zijn, kun je ze erheen lokken.

Zowel in de Belgische Ardennen als ook in Engeland zijn er op diverse lokaties schuilhutten te huur waar je met enige zekerheid dassen kunt fotograferen zonder het risico van verstoren.

 

Leefomgeving

Gevarieerd landschap met bossen, bosjes, akkers, weiden en houtwallen.

Vindtijd

Hele jaar, het best te zien in voor- en najaar.

Bescherming

Wettelijk beschermde soort.

Kwetsbaarheid

Kwetsbaar, gevoelig voor verstoring.

En dan nog dit!

cover wildlifefotografie praktijkboekDit artikel is een bewerking uit het hoofdstuk Grote zoogdieren van Jeroen Stel uit het Praktijkboek Wildlife Fotografie.

Koop hét standaardwerk over Wildlife fotografie bij de betere boekhandel of via de webshop.

2 reacties

  1. Kwalijk dat jullie het gebruik van flitslicht bij dassen promoten. Lijkt me rechtstreeks in strijd met de wet, die je even daarvoor aanhaalt. Niet alleen erg jammer, maar ook schadelijk, zowel voor het dier als voor de status van onze hobby.

  2. Niet helemaal juist dat je veel dassen in Zeeland vind. Er is slechts 1 dassenburcht in Zeeland bekend. Beter zou zijn wanneer je in plaats van Zeeland, de provincie Drenthe noemde.
    En de speelboom zelf is niet vaak glad maar de grond erom heen, maar dat terzijde.
    Nu zijn er geen wetenschappelijke bewijzen voor, maar het lijkt me niet goed om flitslicht te gebruiken bij een nachtdier. Ik zou dit gewoon niet gaan doen!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

  1. Kwalijk dat jullie het gebruik van flitslicht bij dassen promoten. Lijkt me rechtstreeks in strijd met de wet, die je even daarvoor aanhaalt. Niet alleen erg jammer, maar ook schadelijk, zowel voor het dier als voor de status van onze hobby.

  2. Niet helemaal juist dat je veel dassen in Zeeland vind. Er is slechts 1 dassenburcht in Zeeland bekend. Beter zou zijn wanneer je in plaats van Zeeland, de provincie Drenthe noemde.
    En de speelboom zelf is niet vaak glad maar de grond erom heen, maar dat terzijde.
    Nu zijn er geen wetenschappelijke bewijzen voor, maar het lijkt me niet goed om flitslicht te gebruiken bij een nachtdier. Ik zou dit gewoon niet gaan doen!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: