Menu

Onderdeel van Pixfactory

De knallende kleuren van de kelkzwammen

De kleur is rood! Aan het eind van de winter fleuren de felrode kelkzwammen het kale bos nog even lekker op met hun kleurige vruchtlichamen. De moeite waard om even naar op zoek te gaan. In vochtige bossen kun je ze tegenkomen op dode resten van elzen en wilgen.
Kelkzwam
De felrode kelkzwammen kleuren mooi bij het frisse groen van mossen. Fotograaf: Ron Poot

Om de kelkzwammen te vinden moet je met twee dingen rekening houden: het jaargetijde en het biotoop. Voor beide soorten zijn deze gelijk. Je vindt ze in de late winter en ze groeien op dood hout in vochtige voedselrijke bossen. Je herkent dit soort bossen aan de bomen: elzen en wilgen en vaak met bramen en brandnetels in de ondergroei. Dat laatste maakt het er voor de fotograaf niet altijd gemakkelijk op…

De kelkzwammen groeien op dood hout dat al flink vermolmd is. Soms lijkt het er op dat ze op de grond groeien. Dat is maar schijn, onder de aarde ligt zonder twijfel een dode tak verborgen, waar de paddenstoel op vast zit.

Het gaat eigenlijk over twee soorten, de rode kelkzwam en de krulhaarkelkzwam. In veld is de rode kelkzwam vaak iets meer oranje aan de buitenkant en de krulhaar witachtig. Het verschil is alleen met zekerheid microscopisch vast te stellen. Boeiend voor de bioloog… voor de fotograaf telt echter dat ze allebei supermooi rood van kleur zijn en voor het plaatje gaat het daarom!

Ook een omgeving met dood en donker geeft een mooi contrast met de zwammen. Fotograaf: Ron Poot

Fototips

  • Zoek het juiste biotoop: vochtig bos met elzen en wilgen waar dood hout mag blijven liggen.
  • In het juiste jaargetijde (februari is optimaal) en de juiste omgeving kun je ze volop vinden. Zoek even rond naar leuke groepjes of mooie kleurencombinaties.
  • Groepjes zijn geschikt om te fotograferen met groothoek, compactcamera of smartphone. Met de macrolens kun je beter details en jonge kleine exemplaren vastleggen.
  • Zoek naar mooie kleurencombinaties. Groen mos en rode zwammen is een veelvoorkomende en prachtige kleurencombinatie. Maar ook het contrast met donker dood hout, blad en aarde is fraai. En na een flinke sneeuwbui in de late winter is een compositie in wit en rood ook niet te versmaden.
  • Fotografeer eens door de vegetatie heen, bijvoorbeeld met kelkzwammen of mossen in de voorgrond. Voor een vervagend kleureneffect is een macrolens met open diafragma (laag f-getal) ideaal.
  • Geef de ruimte. Je hoeft niet altijd close-ups te maken om een paddenstoel goed uit te laten komen. Let op mooie structuren, lichteffecten en kleuren in de achtergrond en laat die het werk doen.

Leefomgeving

Voedselrijke vochtige bossen. Op dode takken en stammen van elzen en wilgen.

Vindtijd

januari-maart

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Beide kelkzwammen zijn vrij algemeen in het juiste biotoop.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Voor de liefhebbers nog even iets over het verschil tussen rode kelkzwam en krulhaarkelkzwam. Om zeker te weten welke kelkzwam je hebt moet je letten op de vorm van de sporen bij 400x vergroting. Bij de rode kelkzwam zijn deze afgerond, bij de krulhaar afgeplat of zelfs iets ingedeukt. Ook zie je bij de krulhaarkelkzwam krullerige haartjes aan de voet, ook dat is alleen microscopisch (40-100x) vast te stellen.

Omdat je in het veld het verschil niet met zekerheid kunt vaststellen, zie vaak bij de naam rode kelkzwam de afkorting ‘s.l.’ staan, dat betekent ‘sensu lato’, in de brede zin van het woord. Rode kelkzwam s.l. betekent dat het zowel de rode als de krulhaarkelkzwam kan zijn. Als je (na microscopische controle) zeker bent dat het een rode kelkzwam is, kun je rode kelkzwam s.s. note

ren, dat betekent ‘sensu stricto’, in de strikte betekenis van het woord.

De afgeplatte spore van de krulhaarkelkzwam (400x). Fotograaf: Ron Poot

 

 

De krullende haren op de voet van de krulhaarkelkzwam (100x).

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: