Ooievaar

Een ooievaarspaartje uit zijn nabije omgeving is de rode draad door dit artikel. Danny Slijfer neemt ons mee in zijn ervaring met een broedgeval dat anders liep dan gepland was. Een romantische blog die gelukkig goed afloopt en met alle wetenswaardigheden over de ooievaar er in meegenomen.
De twee ooievaars op een natuurlijk nest, aan het Apeldoorns Kanaal, langs een drukke provinciale weg. De planning is drie jongen, ik hoop dat het lukt voor ze... Fotograaf: Danny Slijfer

Er was eens… oké sorry, slecht begin! Vorig jaar winter ontdekte ik onderweg naar Apeldoorn nabij een drukke weg opeens een gigantisch nest van een stork, uiver, eiber, oftewel ooievaar (Ciconia ciconia). De eik was kaal en daardoor viel het gigantische nest gelijk op! Deze één meter hoge witte vogel met zwarte vleugelranden, donkere ogen met zwarte oogstreep, een rode snavel als een dolk met bijpassende rode poten en een vleugelspanwijdte van meer dan anderhalve meter was uiteraard niet thuis. Nee, ze zijn de zomer ervoor rond augustus weer teruggevlogen. Dit paartje zat nog in het warme Afrika of was misschien via Spanje onderweg naar Nederland. Zo’n 80% van de ooievaars in Nederland trekt weg en keert in februari terug.

Een ooievaar foeragerend in het laatste licht in een net gemaaid veld. Soms staan ze er wel met tientallen in één veld. Fotograaf: Danny Slijfer

Na mijn ontdekking ging ik thuis googelen om te kijken of het nest nog gebruikt werd en of er meer bekend was over dit zelfgebouwde nest. Ik kwam uit op een plaatselijk krantje en lees dat de schijnbaar bekende ooievaarsboom gekapt zal worden en dat aankomend voorjaar al! Het zal toch niet… Helaas ging het inderdaad om dezelfde eik. De boom was ziek, vormde een gevaar en was niet meer te redden. Bam in je face! Fotografisch gezien was het sprookje voor mij afgelopen. Waterschap was wel van plan om het eerstvolgende voorjaar een paal te plaatsen en dan de boom om te zagen, zodat er, voordat de ooievaars terugkeerden, een nieuw nest gereed stond en het oude niet gemist werd. Ze broeden namelijk ook op deze kant-en-klare palen. Maar nu komt het… de ooievaars waren veel eerder terug dan de planning van het Waterschap en vlogen snel op hun oude vertrouwde nest die ze al jaren gebruikten. Hoe mooi is dat! Het nest heeft een beschermde status door de Wet Natuurbescherming, waardoor de boom niet gekapt mocht worden en ik het paartje zo toch één seizoen kon volgen.

Deze ooievaar was al vroeg in de stemming en klepperde er flink op los. De kop werd achter in de nek gegooid en er komt een geweldig geluid uit. De paring gaat beginnen. Fotograaf: Danny Slijfer

In maart ben ik aardig wat keren wezen kijken, maar geen ooievaar te zien. Begin april was het raak en zag, maar vooral hoorde, ik het stelletje voor het eerst. Ze klepperden er flink op los, ze zaten namelijk middenin de baltsperiode en dit gedrag gaat altijd vooraf aan de paring. Ik zag één van de twee de kop naar achteren gooien, tot op de rug en daarna kwam dat typische geklepper. Een geweldig mooi geluid wat door op en neergaande snavels ontstaat. De ooievaar legt één broedsel per jaar met meestal drie tot vier eieren in een nest die wel 2,5 meter hoog en 2,5 ton zwaar kan zijn! Deze flat kwam aardig in de buurt dacht ik zo. De paring was succesvol, na een maand bleek dat dit paartje drie jongen had. Zo’n twee maanden werden ze gevoed in het nest en daarna daarbuiten ook nog 7 tot 20 dagen. Voor voedsel foerageren ze graag in de uiterwaarden of weilanden op zoek naar lekkere hapjes. Meestal zijn dat kleine zoogdieren, vogels, amfibieën, vissen en insecten.

De eigenlijk gekapte eik is weer in beslag genomen door de ooievaars en het broeden is gelukt, zover ik weet drie jongen. Fotograaf: Danny Slijfer

Fototips

  • Wanneer er net een weiland gemaaid is, en soms als ze ongeduldig zijn al tijdens het maaien, zie je vaak één of meerdere ooievaars op het weiland afkomen. Dit doen ze omdat de prooien dan beter zichtbaar zijn en minder snel ontsnappen dan wanneer het gras hoog staat.
  • Je hebt meerdere ooievaarsbuitenstations in Nederland. Sommige van deze buitenstations zijn toegankelijk en worden onderhouden door vrijwilligers. Je hebt daar veel kans op ooievaars, omdat er nog veel nesten op de palen of de daken in de omgeving zitten.
  • Rond de zomermaanden zwerven er steeds geregelder zwarte ooievaars door ons land. Ook een leuke uitdaging om deze eens op de foto te krijgen!
  • Kijk eens in de waterrijke natuurgebieden, uiterwaarden of graslanden omhoog, soms cirkelen er, zonder dat je het door hebt, wel tientallen ooievaars recht boven je hoofd.
Deze ooievaar cirkelde minutenlang direct boven mij. Gelukkig dit keer niet zo ontiegelijk hoog. Zo kon ik hem mooi goed bekijken met de vleugels gespreid. Wat een kast van een vogel! Fotograaf: Danny Slijfer

Leefomgeving

Vochtige weilanden, uiterwaarden.

Vindtijd

Maart – september.

Bescherming

Wettelijk beschermde broedvogel.

Kwetsbaarheid

Dat we nu zoveel broedende ooievaars hebben is helemaal niet vanzelfsprekend, want ze waren in Nederland bijna uitgestorven. In 1969 waren er nog maar slechts 17 nesten in ons land en de vooruitzichten waren somber. Daarom hebben ze een herintroductie en fokprogramma in de jaren 70 – 90 opgericht om deze soort te redden. Via buitenstations konden de jongen van gefokte ooievaars weer de natuur in. Tegenwoordig gaat het gelukkig weer goed met ze en zijn ze sinds de jaren 90 verdubbeld. Intussen zijn de ooievaars ook al meer dan tien jaar geleden van de rode lijst afgehaald. Om ze in de huidige tijd te helpen worden er bijvoorbeeld nestpalen geplaatst en worden de ze in de gaten gehouden door onder andere STORK, de vogelbescherming, de buitenstations en nog veel meer ooievaarliefhebbers.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Het paartje heeft naar alle waarschijnlijkheid alle drie de jongen grootgebracht en is er niks de boom uitgeknikkerd. Schijnbaar was er dus genoeg voedsel, ook al was het een hete, droge zomer. Helaas heb ik het uitvliegen gemist, maar van horen zeggen zijn ze alle drie uitgevlogen! De boom is inmiddels gekapt en dit jaar zaten de ooievaars er weer te broeden. Niet op hun oude vertrouwde nest, maar geüpgraded naar een hypermodern nest op de paal! De ooievaars zijn niet trouw aan elkaar, maar wel aan het nest. Dus ik hoop dat de liefde er nog is…

 

10 reacties

  1. Leuk geschreven Danny. Gisteravond nog ruim 50 ooievaars geteld in de buurt van Hackfort/Vorden. Ze komen daar al een week lang in dezelfde wei foerageren. Prachtig al die sierlijkheid bij elkaar.

    1. Dankjewel Joke! Wat leuk om te horen. Geweldig zo veel bij elkaar! Een feest om naar te kijken! Het is daar ook erg mooi, prima vertoeven daar voor de ooievaars ?

  2. Wat ik me dan afvraag. Het paar is niet trouw aan elkaar. Wie eigent zich het 2e jaar het “echtelijke nest” toe. Het mannetje of het vrouwtje?

    Mooi verhaal.

    Nelly

    1. Dankjewel ? dat is inderdaad een interessante vraag Nelly, eerlijk gezegd weet ik dat ook niet zeker.. Volgens mij is het niet zo zeer dat het geslacht bepaald wie het nest claimt. Volgens mij is het de eerste beste die als eerste aankomt het nest claimt. Groetjes Danny

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

10 reacties

  1. Leuk geschreven Danny. Gisteravond nog ruim 50 ooievaars geteld in de buurt van Hackfort/Vorden. Ze komen daar al een week lang in dezelfde wei foerageren. Prachtig al die sierlijkheid bij elkaar.

    1. Dankjewel Joke! Wat leuk om te horen. Geweldig zo veel bij elkaar! Een feest om naar te kijken! Het is daar ook erg mooi, prima vertoeven daar voor de ooievaars ?

  2. Wat ik me dan afvraag. Het paar is niet trouw aan elkaar. Wie eigent zich het 2e jaar het “echtelijke nest” toe. Het mannetje of het vrouwtje?

    Mooi verhaal.

    Nelly

    1. Dankjewel ? dat is inderdaad een interessante vraag Nelly, eerlijk gezegd weet ik dat ook niet zeker.. Volgens mij is het niet zo zeer dat het geslacht bepaald wie het nest claimt. Volgens mij is het de eerste beste die als eerste aankomt het nest claimt. Groetjes Danny

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: