Menu

Onderdeel van Pixfactory

De winterkoning, een druk baasje

Wie kent hem niet? Het kleine winterkoninkje laat zich graag zien in de tuin en stadspark en nog liever horen. Met zijn luide trillers is hij van verre te horen in het broedseizoen. In de winter is het vogeltje een stuk rustiger en scharrelt hij graag rond in de buurt van huis en tuin om nog wat insecten te kunnen vinden.
Koning winter met de winterkoning op de troon. Fotograaf: Arjan Troost

Een winterkoning herken je gemakkelijk. Het is een piepklein nerveus vogeltje, bruin en met een opgericht staartje. Daarnaast herken je hem van dichtbij ook aan zijn oogstreep en de witte vlekjes langs de rand van zijn vleugel. Kenmerkend is de luide zang van de winterkoning met lange harde trillers. Daar word je in de zomer wel wakker van, of je wilt of niet.

Ondanks zijn naam is de winterkoning helemaal geen liefhebber van winterweer. Dit kleine insectenetertje kan zelfs helemaal niet goed tegen vorst. In strenge winters overleven veel winterkoninkjes de kou niet. De winterkoning is in heel Europa algemeen, behalve het koude hoge noorden, dat zegt genoeg.

Het is bij ons een standvogel, die het hele jaar in de buurt van zijn broedplaats blijft. In de winter zijn er wel meer winterkoningen te zien, dat komt omdat de familie uit Scandinavië de kou ontvlucht en dan bij ons overwintert.

Een winterkoning beheerst met zijn luide zang een groot territorium. Fotograaf: Arjan Troost

In de broedtijd bouwt het mannetje meerdere nesten, soms wel zes. Het zijn indrukwekkende bolvormige nesten bekleed met mos. Het vrouwtje mag de mooiste uitzoeken. Als mama eenmaal op de eieren zit te broeden, gaat manlief vreemd. Hij verleidt andere vrouwtjes om de andere nesten te gaan bewonen. Zo onderhoudt mijnheer winterkoning soms wel drie gezinnen.

Een broedsel bestaat uit 5-7 eieren, die na een paar weken uitkomen. Beide ouders voeden de jongen. Na een eerste leg in april volgt er vaak nog een tweede in de zomer, maar dat hoeft niet perse met het eerste vrouwtje te zijn.

Fototips

  • Winterkoningen leven graag in tuinen en parken. Ze laten zich meestal goed benaderen.
  • Met genoeg bomen en struikgewas in buurt kun je hem zelfs verleiden in je eigen tuin te broeden. Zorg dan voor wat kreupelhout en rommelhoekjes. Leuk als er jongen zijn die die nog een paar weken gevoed worden.
  • In de winter laat de winterkoning zich gemakkelijk lokken op de voederplaats met een badje, waar je hem goed kunt fotograferen.
  • Observeer het gedrag goed, je leert dan de favoriete plekjes kennen waar je het vogeltje het beste kunt fotograferen.
  • Probeer ook eens een winterkoning van dichtbij met groothoeklens te fotograferen, je krijgt dan tevens een beeld van de natuurlijke leefomgeving.

Met groothoeklens van dichtbij, de omgeving komt mee in beeld.

Dezelfde winterkoning met 500 mm objectief, de scherptediepte is met een telelens gering. Fotograaf: Chris van Rijswijk

Leefomgeving

Bossen, tuinen, parken.

Vindtijd

Het hele jaar

Bescherming

Wettelijk beschermde broedvogel

Kwetsbaarheid

Algemeen, niet kwetsbaar

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Hoe komt de winterkoning aan zijn naam? Een oude Griekse sage geeft de verklaring.

Het verhaal gaat dat de winterkoning tot koning werd gekroond door twee listen. De andere vogels wilden het eigenlijk niet, maar moesten dat kleine, kordate vogeltje wel tot koning kiezen. Hij had namelijk het hoogst gevlogen van alle vogels en was het diepst de aarde ingekomen. Dat waren nu eenmaal de criteria voor het koningschap van de vogels.

Het hoogst vliegen lukte hem door op de rug van de arend mee te liften en op te vliegen toen de arend écht niet hoger kon. Het diepst de aarde in was een makkie: de winterkoning – zoals hij sindsdien heet – dook in een muizenhol en had weer gewonnen.

De andere vogels gaven echter niet op: de uil zou voor altijd het hol bewaken, zodat de winterkoning niet weg kon. Maar de uil viel in slaap, dus het moest maar: de koning werd gekroond. Van harte ging het niet, vandaar dat de winterkoning altijd op zijn hoede is gebleven voor de andere vogels en stiekem sluipt door het kreupelhout.

 

2 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: