Distelvlinder

Wist u dat er niet alleen trekvogels, maar ook trekvlinders zijn? Van vogels kennen we veel voorbeelden wanneer ze zuidwaarts of naar het noorden trekken. Bij sommige vlinders komt dat ook voor en ze hebben een eigen levenscyclus. Distelvlinder, atalanta en luzernevlinders zijn zulke trekvlinders en ze zijn elk jaar in ons land. Het zijn goede vliegers en ze kunnen enorme afstanden afleggen. Een fascinerend verschijnsel!
Distelvlinder. Een boeiende trekvlinder
Distelvlinder. Een boeiende trekvlinder. Fotograaf: Hans Jansen

Trekvlinders

De cyclus van trekvlinders is bijzonder ten opzichte van alle andere vlinders in Nederland. Onze Nederlandse dagvlinders overwinteren als ei, larve, pop of als volwassen exemplaar. De meeste vlinders hebben één of twee generaties in een jaar.
De distelvlinder echter leeft o.a. in Noord-Afrika en vroeg in het voorjaar trekt een deel van de populatie daar weg naar het noorden. Ze vliegen dan in een paar weken wel een paar duizend kilometer en kunnen zelfs Noord-Scandinavië bereiken. Een gevaarlijke tocht door weer en wind met veel risico’s. Hier aangekomen leggen ze eitjes waarna ze sterven. De generatie die hieruit voortkomt is dan gedurende een langere periode in Nederland te zien. De nakomelingen van deze generatie vertrekken in het najaar weer richting zuiden naar Afrika en planten zich daar weer voort. Dan herhaalt de cyclus zich. Ze overwinteren hier dus niet.

Als de vlinders op de grond zitten warmen ze zich graag op. Een mooi moment voor de open vleugels.
Als de vlinders op de grond zitten warmen ze zich graag op. Een mooi moment voor de open vleugels. Fotograaf: Hans Jansen

Topjaren

Sommige jaren komen er veel distelvlinders naar ons land en in andere jaren lukt de trektocht minder goed. Waarschijnlijk sneuvelen er dan veel vlinders onderweg door slechtere weersomstandigheden. Als er hier in het voorjaar veel aankomen, zie je in de maanden augustus en september heel veel nakomelingen. Deze vers geboren vlinders zijn prachtig om te zien. De laatste jaren waren er door de gunstige omstandigheden veel trekvlinders in ons land.

De onderzijde van de vleugels is prachtig getekend
De onderzijde van de vleugels is prachtig getekend. Fotograaf: Hans Jansen

Naamgeving

De distelvlinder en de atalanta behoren tot de familie van de schoenlappers. De onderkant van de vleugels bevat een bont patroon van bruintinten en dit lijkt op een lapjespatroon. De naamgeving verwijst naar een vergelijking uit vroegere tijden. Toen repareerden schoenlappers de gaten in schoenen met kleine lapjes leer.

Altijd op zoek naar voedsel
Altijd op zoek naar voedsel. Fotograaf: Hans Jansen

Fototips

  • Distelvlinders zijn snelle vliegers en vliegen snel en onrustig rond. Wacht geduldig op een plek waar ze rondfladderen tot ze even gaan zitten.
  • Soms zitten ze ook op de grond om op te warmen. Dat is een mooi moment om de bovenkant goed in beeld te krijgen.
  • Ook bij minder zonnig weer vliegen de distelvlinders op zoek naar nectar.
  • Vlinders kun je in een zonnige omgeving door de lichtinval snel overbelichten. Probeer of je een stop kunt onderbelichten. Voor vlinderfotografie is onderbelichten vaak een goede keuze.
  • Zowel de bovenkant als de onderkant van de vleugels zijn heel fraai getekend en zeer de moeite waard om apart te fotograferen.

    Fladderend van bloem naar bloem.
    Fladderend van bloem naar bloem. Fotograaf: Hans Jansen

Leefomgeving

De meeste distelvlinders zie je vaak op echte nectarplanten, zoals bijv. distels en koninginnenkruid. In de zomer wordt ook de vlinderstruik vaak bezocht. De waardplant om eitjes af te zetten is de grote brandnetel, akkerdistel en grote klit. Door de zwarte vleugelpunten lijken distelvlinder en atalanta veel op elkaar en je ziet ze vaak ook gelijktijdig. De meer oranje bovenkant met minder zwart is typisch voor de distelvlinder. Distelvlinders die hier in het voorjaar arriveren hebben er een lange tocht op zitten en dan zie je vaak flinke beschadigingen en zijn ze wat flets. De generatie die hier geboren wordt is iets groter en prachtig van kleur.

Vindtijd

april – september met een top in augustus- september

Meer weten?

Bescherming

De distelvlinder vraagt geen bijzondere bescherming

Kwetsbaarheid

Het is een soort die vrijwel overal in de wereld voorkomt en soms in grote aantallen

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Het is een vraag of met de opwarming van de aarde deze trekvlinders in de toekomst in Nederland zouden kunnen overwinteren? Vlindertrek is een fascinerend verschijnsel, waar nog veel vragen over bestaan en er is nog veel onbekend. Door de steeds zachtere winters zou je zeggen dat de noodzaak voor zo’n risicovolle reis minder groot wordt. Van de atalanta is bekend dat deze hier al een enkele keer succesvol heeft overwinterd. Toch zijn er waarschijnlijk veel meer factoren, dan alleen temperatuur, dat maakt dat de neiging en drang om te gaan trekken zo diep in deze soort verankerd zit.
Wie weet..?

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: