Duizendbladgalluis

luc hoogenstein
19 mei 2023

1 reactie

Vergeet dagvlinders, libellen, zweefvliegen en al die andere insecten: als je écht mooie dieren wilt zien, dan moet je op je knieën! Ze zitten op bijna elke plant, en veel plantensoorten hebben hun eigen specifieke soorten. Ik heb het over bladluizen! Een van de allermooiste bladluizen is de duizendbladgalluis. Een soort die relatief weinig wordt gevonden, maar dat komt naar alle waarschijnlijkheid omdat er vrijwel niemand aandacht aan besteed. En dat is volkomen ten onrechte.

Zeldzaam?

In 2021 vond ik in mijn voortuin een paar kleine, bontgekleurde luizen op duizendblad. Het was een opvallende soort. Rode ogen, zwarte poten, antennen en siphonen (de twee zwarte buisjes op het achterlijf) en een peervormig, groen-wit getekend achterlijf. Via de website www.bladmineerders.nl kwam ik erachter dat het om de duizendbladgalluis ging. Een soort die tot dan toe nog maar twee keer eerder in Nederland was waargenomen (lees: op waarneming.nl was ingevoerd). Ondertussen worden duizendbladgalluizen steeds vaker waargenomen en gaat het waarschijnlijk om een algemene soort.

Duizendbladspecialist

De duizendbladgalluis is een duizendbladspecialist. Je vindt hem vrijwel alleen op duizendblad, een in Nederland algemene soort met witte bloemetjes die vaak samen een scherm vormen. En dat is waar je de luizen het vaakst vindt. Precies onder de witte bloemen, verstopt tussen de bloemstelen. Als de bladluiskolonie in aantal toeneemt verschijnen de luizen ook op de stengels en de bladeren, maar nooit in grote aantallen. Duizendblad groeit vooral in graslanden, bermen, grasveldjes in de stad en andere relatief open plekken. Daar waar duizendblad groeit, daar vind je misschien ook de duizendbladgalluis.

Duizendbladgalluizen zitten vaak net onder de bloemen, veilig verstopt. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Fototips

De belangrijkste tip: zoek naar duizendblad en kijk goed tussen de bloemstengels, net onder het scherm van bloemen. Als je geen bladluizen ziet, kijk dan nog een keer. Ondanks hun opvallende verschijning kunnen ze zich soms verrassend goed verstoppen.
Gebruik een macrolens. Bladluizen zijn klein waardoor een macrolens een onontbeerlijk instrument is.
Om een close-up van een bladluis te maken heb je een sterke macrolens nodig. Als voorbeeld: ik gebruik de Canon MP-E 65mm 1-5x vergroting. Deze lens kent geen autofocus, dus je moet handmatig scherpstellen.
Bij het gebruik van een macro zoals bovengenoemde lens heb je een flitser nodig, zoals een ringflitser. Dit heeft als voordeel dat de flits alleen het onderwerp inflitst waardoor de achtergrond zwart wordt.
Je hoeft niet ver te reizen: de duizendblad in je tuin heeft misschien al een kolonie duizendbladgalluizen.
Heb je geen duizendblad in de buurt? Geen probleem: de wereld van de bladluizen is verrassend groot. Elke plantensoort heeft specifieke bladluissoorten, dus ga gewoon andere planten bekijken. Van gras tot boom, overal zijn bladluizen te vinden.

Geboorte van een jonge duizendbladgalluis

Twee volwassen duizendbladgalluizen en een jong van nog geen dag oud

Verschillende levensstadia duizendbladgalluis

Leefomgeving

Grasland

Vindtijd

Mei tot in december

Meer weten?

Informatie over soort

Bescherming

Deze soort is niet beschermd

Kwetsbaarheid

waarschijnlijk een algemene soort, niet bedreigd

Verspreidingskaart

Nederland

België

En dan nog dit!

De bonus!

Duizendbladgalluizen overwinteren als eitje, maar in de zomermaanden en herfst zijn ze levendbarend. De geboorte van een bladluis is een van de spectaculairste dingen die je in je eigen tuin kunt waarnemen. Let goed op het gedrag van de luizen. Soms steekt een volwassen luis haar achterlijf omhoog en begint daarmee wild te schudden. Dat is het teken dat er een geboorte aan zit te komen. Het kost veel tijd en moeite om dit goed vast te leggen. Vaak gaan de bladluizen precies aan de andere kant van de stengel zitten, weg van die grote, angstaanjagende fotograaf.