Menu

Onderdeel van Pixfactory

Eenbes, een bijzondere bosplant

Vier bladen met uit het midden een bloem. Of een zwarte bes, als het wat later in het jaar is. Dat is de eenbes. Een zeldzaamheid in veel delen in het land, maar in kalkrijke loofbossen kan deze mystieke plant opeens massaal voorkomen.
Vanaf een laag standpunt kun je mystieke sfeerfoto's maken. Het licht door de boomkruinen bepaalt de achtergrond. Fotograaf: Ron Poot

Het is een beetje eenzelvige plant, de eenbes. Het is de enige inheemse soort van zijn familie die in ons land voorkomt. De eenbesfamilie. Lange tijd heeft de soort een plekje gekregen in de leliefamilie en zelfs de aspergefamilie, maar overal is hij er uitgegooid. De eenvoudige bloem doet ook niet echt denken aan de sierlijke leliebloemen die we kennen, laat staan asperges. Daarbij komt dat de lelies als kenmerk drietalligheid hebben: bloembladen en meeldraden in een veelvoud van drie. Ook hier is de eenbes een zonderling, namelijk viertallig. Vier bladen, acht meeldraden, vier stijlen.

De bloem is eenvoudig gebouwd. Een vruchtbeginsel met vier meeldraden, dat is het. Toch komen er insecten op de bloem af, vliegen. De aantrekkingskracht zit niet in de kleur, maar in de geur. De bloemen verspreiden een verrukkelijke aasgeur.

Het is een plant van vochtige voedselrijke loofbossen, ook langs schaduwrijke beken komt hij voor. Vooral waar kalk in de grond zit, kun je eenbes treffen. Dan vormt de plant soms uitgestrekte tapijten.

In het voorjaar komen de planten boven de grond, een stengel met vier bladen. Al snel verschijnt in het midden een knop en komt de bloem tevoorschijn. Eenbes is een voorjaarsplant. Na de bloei verschijnt de blauwzwarte bes. In de zomer kun je de eenbes nog goed herkennen aan het karakteristieke beeld van vier bladen en een bes.

Eenbes is een giftige plant, vol saponinen. Niet alleen in de bes, de hele plant is giftig. In de homeopathie is de plant in gebruik als geneesmiddel.

Een enkele bloem van eenbes. Fotograaf: Ron Poot

Fototips

  • De bijzondere bloem vol details leent zich goed voor macrofotografie. Experimenteer met verschillende invalshoeken.
  • Met groothoek kun je de plant in zijn natuurlijke omgeving fotograferen.
  • Maak voor een mooie achtergrond gebruik van het licht van de bosrand of de boomkruinen.
  • Fotografeer eens vanaf laag standpunt om de hele plant in beeld te krijgen.
  • Van boven gezien is het viertallig bladpatroon met de centrale bloem of bes goed in beeld.

Leefomgeving

Kalkrijke bossen, langs beken. Lokaal in Brabant, Zuid-Limburg, Wallonië.

Vindtijd

April-mei (bloeitijd)

Bescherming

Komt meestal voor in beschermde natuurgebieden.

Kwetsbaarheid

Zeldzaam, maar niet bedreigd.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De wetenschappelijke naam luidt Paris quadrifolium. De naam is mogelijk afgeleid van de Trojaanse koningszoon Paris, de schaker van Helena. De rijpe bes zou dan de twistappel van de legende voorstellen en de vier bladen erom de drie godinnen en Paris zelf.

2 reacties

  1. Goedemiddag Ron. Zelf loop ik in het voorjaar graag in het kleine Smuddebos, gelegen achter het LosserHof terrein tussen Oldenzaal en Losser. Ook daar groeit dan de Slanke Sleutelbloem en ander moois. In de zomer is het minder toegankelijk, door braam en brandnetels. Mooi rustig dus…

    1. Het Smuddebos is inderdaad zo’n pareltje in het mooie Twente. Ik ga graag naar Samerrott, een voorjaarsbos dat een stukje over de grens ligt. De eenbes vind je daar ook.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

  1. Goedemiddag Ron. Zelf loop ik in het voorjaar graag in het kleine Smuddebos, gelegen achter het LosserHof terrein tussen Oldenzaal en Losser. Ook daar groeit dan de Slanke Sleutelbloem en ander moois. In de zomer is het minder toegankelijk, door braam en brandnetels. Mooi rustig dus…

    1. Het Smuddebos is inderdaad zo’n pareltje in het mooie Twente. Ik ga graag naar Samerrott, een voorjaarsbos dat een stukje over de grens ligt. De eenbes vind je daar ook.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: