Fluiter

Het is eind april, middenin het voorjaar, samen met een maatje loop ik door de net ontluikende groene beukenbossen op de Veluwezoom. De blaadjes zijn fris en fluoriserend groen, maar ook nog fragiel en klein. En dat is vandaag maar goed ook, want deze keer willen we hem niet alleen horen, maar ook een keer zien! Goede oren en ogen zijn vereist, maar het prille voorjaar is in ons voordeel. Op zoek naar de fluiter!
Een fluiter gefotografeerd tussen de subtiele bloei van de beuk
Een fluiter gefotografeerd tussen de subtiele bloei van de beuk. Fotograaf: Danny Slijfer

De vrolijke stuiterfluiter, zo had ik hem genoemd als ik hem als eerste had ontdekt! Als je deze vogel wilt zien moet je het niet hebben van zijn opvallende verenkleed. Je kan het beste eerst op zijn geluid afgaan, want zijn zang is zeer opvallend, net een stuiterende knikker die je op je laminaat laat vallen. “tjip-tjip-tjip-tjip-tjip-tjip-tsjirrrrrrrr” Je moet het even googelen hoor om te begrijpen wat ik bedoel, want dan vergeet je het nooit meer! Wanneer je eenmaal de fluiter (Phylloscopus sibilatrix) hebt kunnen lokaliseren op zijn geluid dan zal je een prachtig lentegekleurd boszangvogeltje zien. Hij is hoofdzakelijk mosgroen, heeft een donkergroene oogstreep en daarboven een fel gele wenkbrauwstreep en een witte buik. Zijn borst en keel zijn heel mooi en subtiel geel gekleurd, zijn pootjes zijn bleek. Alles bij elkaar is de fluiter van kop tot staart net 12 centimeter groot, iets groter dan tjiftjaf of de fitis. Qua uiterlijk zijn man en vrouw hetzelfde aan elkaar.

De prachtige fluiter, hier zie je mooi zijn gele wenkbrauwstreep.
De prachtige fluiter, hier zie je mooi zijn gele wenkbrauwstreep. Fotograaf: Danny Slijfer

Eenmaal aangekomen in het bos, horen we direct zijn fantastische zang, waar hij zich direct zichzelf mee verraadt, maar nu nog in het vizier. De fluiter is net een kluizenaar, het leeft zoveel mogelijk in afzondering en zo onopvallend mogelijk. Overigens hoort deze zangvogel tot de boszangers, maar is makkelijk te verwarren met andere gelijkende soorten zoals: tuinfluiter, fitis, spotvogel en tjiftjaf. Deze gelijkende soorten zijn echter direct uit te sluiten op zang. Tip van Flip: leer deze zanger niet eerst kennen op uiterlijk, maar gewoon op zijn zang! Dit scheelt veel theorie en die zal ik jullie en mijzelf dan ook besparen.

De fluiter zingend vanuit een frisgroene beuk, vind hem maar eens zonder zijn zang.
De fluiter zingend vanuit een frisgroene beuk, vind hem maar eens zonder zijn zang. Fotograaf: Danny Slijfer

We volgen zijn geluid en turen ons klem door de verrekijker. Ja daar, ontdekt omdat hij bewoog en nu figuurlijk van tak tot tak stuitert op jacht naar allerlei insecten! Dit exemplaar zit flink hoog in de beuk tussen de beukenblaadjes. Hij valt compleet weg door zijn schutkleuren. Beweegt of fluit hij niet dan zul je hem niet snel vinden. Na een tijdje hem te hebben gevolgd komt die steeds lager en we klikken we raak, veel onscherp, maar gelukkig ook wat rake klappers! Onze dag kan al niet meer stuk en al helemaal niet als zijn buurvrouw kuifmees er naast gaat zingen.

Hier was de fluiter eindelijk eens helemaal goed zichtbaar, zo vrij zie je ze zelden.
Hier was de fluiter eindelijk eens helemaal goed zichtbaar, zo vrij zie je ze zelden. Fotograaf: Danny Slijfer
Een wat creatieve foto van de fluiter, omringd door de bladeren van de Amerikaanse eik
Een wat creatieve foto van de fluiter, omringd door de bladeren van de Amerikaanse eik. Fotograaf: Danny Slijfer

Fototips

  • Zoek niet met je ogen, maar met je oren. Lokaliseer zijn zang en ga dan kijken of je hem kunt fotograferen.
  • Doordat de fluiter vaak hoog in de bomen zit is een telezoomlens een aanrader. Denk hierbij aan 400 millimeter of meer.
  • Let op je snelheid, ISO en belichting. De fluiter zit veel in donkere bossen, je wilt niet thuis komen met alleen maar onderbelichte foto’s. Ook overbelichting is iets waar je op moet letten. Ze zitten namelijk graag boven in de kroon van een boom, daardoor is de achtergrond direct al de lucht en vaak is deze erg licht.
  • Je kijkt veel naar boven, spaar af en toe even je nek door je focus te verleggen op een ander onderwerp.
  • Fotografeer de fluiter ook een keertje in de omgeving, in het voorjaar heeft de beuk een hele subtiele bloei (zie foto 1). Leuk om deze twee te combineren.
  • Ga niet recht onder de vogel staan, dit is dichterbij, maar niet mooier. Je ziet alleen zijn onderkant, vanaf een afstandje krijg je ook mooi zijn flanken op de foto.

    Hier zit de vrolijke stuiterfluiter een seconde stil in een inheemse zomereik
    Hier zit de vrolijke stuiterfluiter een seconde stil in een inheemse zomereik. Fotograaf: Danny Slijfer

Leefomgeving

De fluiter is te vinden in oude tot middeloude loofbossen met veel open plekken en hier en daar enkele ondergroei aan kruiden en heesters. Zijn voorkeur ligt daarbij bij hoogopgaande en schaduwrijke beuken-,  eiken- of gemengde bossen. Het beste kan je dan de boomkronen afspeuren waar die vaak zit te zingen of zijn voedsel vangt. Het grappige is dat je in Nederland een duidelijke scheidingslijn ziet in verspreiding. De meeste kans maak je dan ook aan de oostzijde van deze lijn, de oostelijke provincies. Van Limburg tot Friesland, waarbij de gehele Veluwe een hotspot is om ze te vinden.

Vindtijd

De fluiter is vanaf de laatste tien dagen van april te horen en te vinden in ons land. Als eerste arriveren de mannetjes uit Afrika en met hun zang en roep lokken ze de vrouwtjes die net wat later arriveren. In september zijn deze langeafstand reizigers alweer vertrokken naar hun overwinteringsgebieden ten zuiden van de Sahara. Zo’n klein vogeltje, zo ver vliegen.. Het is bizar! Tussen mei en juli broeden ze in onze bossen, meestal met één legsel. De meeste zangvogels broeden veilig bovenin een boom, maar de fluiter niet. Deze maakt een mooi gevlochten nestje van grassen en blaadjes in de grond of heel laag verstopt in struikgewas en broedt daar haar eieren uit.

Bescherming

De fluiter is een beschermde inheemse soort.

Kwetsbaarheid

De fluiter wordt in Nederland niet gezien als bedreigd, maar Europees gezien gaat hij wel licht achteruit. Het tempo van zijn achteruitgang ligt onder de 30% in tien jaar en daardoor staat hij als niet bedreigd op de Rode lijst van de IUCN.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Wist je dat mannetje en vrouwtje fluiter gescheiden van elkaar leven, wel zo rustig als je zo hyperdepieper bent..

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: