Gagel

De gagel is een struik, die niet veel hoger wordt dan 1,5 meter. Het is echt een moerasstruikje, het liefst op armoedige grond. Op natte plekken op de arme zandgronden en in de veengebieden, daar vind je de gagel het meest. Door ontwatering en ontginning is deze markante soort sterk achteruitgegaan en staat inmiddels op de rode lijst van bedreigde soorten.

De bloei is al vroeg in het voorjaar. In april komen de katjes tevoorschijn. De gagel is wel een beetje ingewikkeld als het gaat om bloeien. De plant is namelijk eenslachtig en tweehuizig. Eenslachtig wil zeggen: de bloemen zijn of mannelijk of vrouwelijk. Dus niet (zoals veel bloemen) allebei. Tweehuizig wil zeggen: mannetjes en vrouwtjes leven op verschillende planten, dus niet op dezelfde struik. Gescheiden van tafel en bed, zou je kunnen zeggen.

De mannelijke bloemen zijn “katjes”, die we ook wel kennen bij de wilg, zwarte els en de hazelaar. Bij de gagel staan ze rechtop en als de katjes bloeien maken ze heel veel stuifmeel. Dat kan de wind dan verspreiden.

De vrouwelijke katjes zijn veel kleiner en daardoor minder opvallend. Toch zijn ze met hun paarsrode kleur ook voor de macrofotograaf interessant. Het stuifmeel dat op deze vrouwelijke bloemen terecht komt, zorgt voor bevruchting en in de zomer ontstaan hier groen gekleurde en weinig opvallende vruchten.

In de zomer is gagel fotografisch het minst interessant. Wel valt gagel dan op door zijn sterke aromatische geur. Onderaan de bladeren zitten harspuntjes met klieren die de geurige stoffen maken. De smaak is bitter en de stoffen zijn ook nog giftig. De bladeren werden vroeger wel gebruikt in de bierbrouwerij, maar zijn later vervangen door hop. De sterke geur verdrijft insecten en dat kan in muggenrijke moerassen wel weer een voordeel zijn bij het fotograferen.