Menu

Onderdeel van Pixfactory

Groot hoefblad

In het vroege voorjaar verschijnen de bloemen van groot hoefblad. Deze plant is een liefhebber van oevers, langs sloten, vijvers en kanalen kun je hem treffen. De bleke bloeiwijzen zijn onmiskenbaar, ze zijn roze-achtig en bevatten geen bladgroenkorrels. Dat groen komt pas later. Terwijl de bloeiwijzen zich volop ontwikkelen zie je de eerste blaadjes al uit de grond komen, naast de bloeistengel. Eerst nog heel klein, maar later in de zomer worden het enorme bladeren die aan rabarber doen denken. Van de bloemen zie je tegen die tijd alleen nog wat schamele resten.
hoefblad
Bloeiende planten langs een beek. Fotograaf: Ron Poot

Groot hoefblad vind je nooit alleen. De planten staan in grote groepen bij elkaar. Dankzij de ondergrondse wortelstokken breidt de plant zich snel uit. Diezelfde wortelstokken zijn een ergernis voor mensen die groot hoefblad een keer in de tuin gezet hebben. Best mooi, die bloemen, maar onuitroeibaar. En die bladeren overwoekeren de andere planten in de tuin snel.

Je hebt mannetjes en vrouwtjes. Tweehuizig heet dat in de botanie. De mannetjesplanten bloeien vaak iets eerder dan de vrouwtjes. Je vindt ze soms bij elkaar staan, maar dat is niet altijd het geval. Bestuiving kan dan een probleem worden, maar dankzij de wortelstokken kan hoefblad zich toch goed uitbreiden.

De bloemen van groot hoefblad zijn heel klein en groeien gebundeld in hoofdjes. Een hoofdje is een groep bloempjes, bijeengehouden door een krans van blaadjes, het omwindsel. Bij hoefblad is dit paars gekleurd. Zo’n omwindsel met talrijke bloempjes er in lijkt wel een bloem op zich. Plantkundigen noemen dit een samengestelde bloem. Als je de hoofdjes met daarin de bloemen van dichtbij bekijkt, zie je de verschillen tussen de mannetjes en vrouwtjes al snel.

De mannelijke bloempjes (of stuifmeelbloemen) bestaan uit roze gekleurde bekertjes met vijf uitstaande slippen. Het lijkt wel een sterretje van boven. Uit het midden komt een witte knots, hierdoor perst de plant het stuifmeel naar boven. De mannelijke bloemen hebben nectar en trekken insecten aan. Die komen het stuifmeel ophalen.

De vrouwelijke bloemen (stamperbloemen) zijn draaddun en wit, het lijken wel kwastjes. Ze maken geen nectar. Alleen, hoe komt de bestuiving dan tot stand als er geen insecten gelokt worden? Hier heeft de plant een slimme truc voor uitgevonden. In het midden van een groepje vrouwelijke bloemen zit een mannelijke bloem. Je herkent hem aan de stervorm. Dit mannetje maakt echter geen stuifmeel, hij is steriel. Maar: hij maakt wel nectar. Zijn enige taak is dus de insecten naar de vrouwelijke bloemen te lokken!

Het groot hoefblad dankt zijn naam aan de hoefijzervormige bladeren, die heel groot kunnen worden. De Latijnse naam “Petasites” betekent letterlijk “regenhoed”. Handig dus als paraplu – of parasol in de zomer. Voor het klein hoefblad geldt een vergelijkbaar verhaal, deze plant heeft ook hoefijzervormige maar veel kleinere bladeren. Niet nuttig als paraplu dus. Ook bij klein hoefblad komen de bloemen voor de bladeren. Desondanks zijn klein en groot hoefblad niet heel nauw verwant aan elkaar.

De vrouwelijke bloemen van groot hoefblad. Elk draadje is een bloem. De bloemen zijn gebundeld in hoofdjes. Fotograaf: Ron Poot

Fototips

  • Het groot hoefblad kan massaal langs oevers voorkomen. De sierlijke bloemen geven het landschap wat extra kleur en structuur.
  • De bloemen zijn van dichtbij mooi van kleur en vorm. Een uitdaging voor de macrofotograaf. Vooral vroeg in het voorjaar (maart) staan de bloemhoofdjes nog erg dicht bij elkaar. Dan kun je van dichtbij fraaie patronen in beeld krijgen.
  • Let bij het maken van macrofoto’s op of je mannetjes of vrouwtjes in beeld hebt. Beide zijn overigens het fotograferen waard.
  • De stengels van de bloeiende planten zijn niet groen maar roze-achtig en bezet met schubben. Leuke details om eens mee te experimenteren.
  • De bladeren verschijnen later en worden enorm groot in de zomer. Kruip er eens onder en speel met de patronen en lichtdoorval die je aan de onderzijde van de bladeren ziet.

Leefomgeving

Vochtige voedselrijke bodem, langs oevers.

Vindtijd

Maart-april (bloeitijd).

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Niet kwetsbaar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

In de middeleeuwen werd groot hoefblad ook wel Filiae ante Patrem genoemd, hetgeen betekent dat de dochters (de bloemen) voor de vader (de bladeren) tevoorschijn komen.

Soms kom je een vreemd soort hoefblad tegen in de slootkant. Dat zou wel eens Japans hoefblad kunnen zijn. Deze tuinplant wil nog wel eens ontsnappen en kan zich jarenlang handhaven.

Japans hoefblad is geen inheemse soort, maar ontsnapte exemplaren kunnen zich lang handhaven. Fotograaf: Ron Poot

3 reacties

  1. Beste, ik meegedaan met de “Groene camera” wedstrijd van 2017. Helaas ben ik niet geselecteerd. Ik heb gisteravond een foto van de hoefblad op jullie Facebookpagina geplaatst. Om de pijn van het niet geselecteerd te zijn geworden enigzins te verlichten, wilde ik jullie vragen om deze foto te beoordelen. Hierdoor weet ik als beginnend fotograaf (ik heb een camera cadeau gekregen op 23 dec 2016) waar ik sta. Het mooiste zou zijn op mijn foto in dit rubriek te mogen terugzien :). Gr. Cedric Sprockel

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

3 reacties

  1. Beste, ik meegedaan met de “Groene camera” wedstrijd van 2017. Helaas ben ik niet geselecteerd. Ik heb gisteravond een foto van de hoefblad op jullie Facebookpagina geplaatst. Om de pijn van het niet geselecteerd te zijn geworden enigzins te verlichten, wilde ik jullie vragen om deze foto te beoordelen. Hierdoor weet ik als beginnend fotograaf (ik heb een camera cadeau gekregen op 23 dec 2016) waar ik sta. Het mooiste zou zijn op mijn foto in dit rubriek te mogen terugzien :). Gr. Cedric Sprockel

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: