Menu

Onderdeel van Pixfactory

Grote zilverreiger, nieuw in ons landschap

Door een combinatie van vogelbescherming, ontwikkeling van natuurgebieden en klimaatverandering zie ik met eigen ogen een belangrijk resultaat. Als kind in de jaren 90 was het mij onbekend dat ze er waren, ze waren zeldzaam, dat besef was er niet. Inmiddels begin dertig, besef ik mij heel goed dat het niet vanzelfsprekend is ze dagelijks te zien! Inmiddels behoren ze tot ons landschap alsof dat altijd al zo geweest is, ik vertel jullie graag meer.
Een groepje grote zilverreigers in het laatste licht. Fotograaf: Danny Slijfer

Vorig jaar maart tijdens een mooie zonsondergang reed ik een rondje door Havikerwaard, een uiterwaardengebied van de IJssel nabij het dorp De Steeg. In deze tijd van het jaar krijgen we vaak te maken met een hoge waterstand van de IJssel en dat resulteert meestal in ondergelopen graslanden. En waar water is zijn meestal ook reigers. Mijn oog valt op een groep grote zilverreigers (Ardea alba) in de schaduw van een struweel, waar ze met hun hagelwitte kleur erg opvallen in de donkere omgeving. Wat een waanzinnige mooie en bijzondere vogels zijn het toch! Dat was het moment waarop ik dacht: ik ga een keer over ze schrijven. De grote zilverreiger heeft naast de serene, witte verenpracht ook lange, donkere poten en een gele snavel. Deze krachtige, lange en spitse dolk is ideaal om kikkers, vissen, muizen, mollen en nog veel meer mee te spiesen. Ze doorboren daarbij letterlijk hun prooi. Dit wapen mondt uit in waanzinnige details, want de felgele snavel loopt over naar een licht olijfgroene tint om vervolgens te eindigen net voor het gele oog met een grote, zwarte pupil. Ze hebben een lengte tussen de 85 en 100 centimeter, wegen 1 tot 1,5 kilo en hebben een spanwijdte van meer dan anderhalve meter! Man en vrouw zien er precies hetzelfde uit en maken krassende geluiden wat lijkt op een soort ‘Krrraah’.

Een plek waar je de grote zilverreigers met regelmaat kan vinden, langs een klein greppeltje tussen de weilanden. Hier mooi de landing in de mist kunnen fotograferen. Fotograaf: Danny Slijfer

De grote zilverreiger is te vinden in Afrika, Noord- en Zuid-Amerika, Europa en delen van Azië. Ook in Nederland vind je ze overal, met name in de herfst en winter, want dan is de broedtijd voorbij en foerageren ze meer. Er zijn dan ook duizenden overwinteraars uit Midden- en Oost-Europa op bezoek. De broedtijd in Nederland is van april tot juni, vaak in grote kolonies in de bomen van ooibossen of in het riet van oever- en moerasgebieden. Als je geluk hebt vind je er tientallen in een grote wilg samen met een kolonie aalscholvers of blauwe reigers. Na 20 tot 30 dagen maken de jongen hun eerste stapjes uit het nest, na maximaal 60 dagen zijn ze volgroeid. Overigens hebben ze in de broedtijd geen gele, maar een zwarte snavel.

Je ziet grote zilverreigers in de winter veel in weilanden of graslanden en daarnaast vind je ze vaak in plassen, langs de kant van kleine poeltjes, kanalen of beekjes. Ze foerageren als een soort vastgeroeste robot of levend standbeeld door het water of hoge gras. Soms staan ze een tijdje roerloos langs de kant met hun blik op oneindig. Slaapverwekkend zal je denken, maar niets is minder waar. Uit het niets, in een fractie van een seconde, kunnen ze ineens een joekel van een kikker doorboren en dat spannende moment wil je natuurlijk vastleggen.

In eerste instantie een saaie foto, maar de volgende foto kan zomaar een geweldige actiefoto zijn wat draait om leven en dood. Fotograaf: Danny Slijfer

De grote zilverreiger doet ook mee aan de vogeltrek en is daarin een stuk flexibeler dan de blauwe reiger. Ze vertrekken bij weersveranderingen zoals langdurige, strenge vorst en sneeuw richting het zuiden. Bij zacht winterweer blijven ze gewoon. Je kan ze dan spotten op grote plassen zoals in de Biesbosch, soms wel tientallen (kleumend) bij elkaar. Dat is bijzonder om te zien, omdat ze overdag meestal foeragerend op zoek zijn naar eten. Wanneer er veel vorst is, overleven ze lang niet allemaal de winter. Is de winter zacht, dan hebben ze geluk en een voordeel, want dan zijn zij als eerste op de mooiste broedplekjes. Een wilde gok!

Fototips

  • Neem eens een laag standpunt aan, zodat je de ze op ooghoogte kan fotograferen en de achtergrond wazig wordt. Beweeg daarbij rustig en fotografeer ze eerst eens in hun omgeving. Zoals bij zoveel vogels, maar vooral bij een jagende reiger, is geduld een schone zaak. In eerste instantie lijkt er weinig te gebeuren, maar de kans dat ze dichterbij komen en dat je ze gaat fotograferen met een gespietste muis, vis of zelfs een jong haasje neemt steeds meer toe.
  • Wanneer je de grote zilverreiger met je camera kunt plaatsen in een donkere achtergrond en er valt wat licht op het verenkleed dan kan je prachtige lowkey foto’s maken. Hard daglicht midden overdag is daar zelfs erg geschikt voor, onderbelicht dan de foto wel flink.
  • Neem eens een kijkje tijdens zonsondergang bij bijvoorbeeld de Nieuwkoopse Plassen, Zwarte Water, Eemmeer of de Oude Rijnstrangen. Een slaapplek waar ze de nacht in gaan, soms in prachtige bomen. Een kans om ze prachtig te fotograferen met het laatste licht mee of als silhouet.
  • Zet je sluitertijd tijdens het rustige foerageren al op een snelle sluitertijd, want hun acties zijn vaak heel erg onverwacht. Het moment dat ze opvliegen met hun grote vleugels is prachtig! Wanneer je op dat moment nog je instellingen moet aanpassen, ben je te laat.
Van te voren had ik de camera al ingesteld met de juiste instellingen. Super scherp! Een opvliegende grote zilverreiger in Park Lingezegen net onder Arnhem. Fotograaf: Danny Slijfer

Leefomgeving

Veel in weilanden of graslanden en daarnaast vind je ze vaak in plassen, langs de kant van kleine poeltjes, kanalen of beekjes.

Vindtijd

Broedvogel en deels trekvogel. In zachte winters overblijvend, vaak in groepjes.

Bescherming

Wettelijk beschermde broedvogel.

Kwetsbaarheid

De grote zilverreiger is bezig met een erg snelle en grote opmars in Europa waarbij er intussen honderden broedparen in Nederland voorkomen, ook in België broeden ze inmiddels. Vanzelfsprekend is dat niet, in de jaren 80 en 90 waren ze nog zeldzaam en zag je ze nauwelijks. Tegenwoordig behoren ze nog steeds tot de beschermde inheemse diersoorten, maar intussen zijn ze al wel van de rode lijst af! Dit is bereikt door inzet van vogelbeschermers in combinatie met een fijne broedplek in de Oostvaardersplassen. Ook klimaatverandering speelt een rol want daardoor komen hun broedgebieden steeds noordelijker te liggen. Landroofdieren zoals de vos en bunzing zijn vijanden voor deze reiger, maar ook de mens is en blijft een gevaar.

Verspreidingskaart

Nederland

Belgie

Fotografeer de grote zilverreiger eens in zijn omgeving. Door de herfstige omgeving valt die prachtig op. Fotograaf: Danny Slijfer

En dan nog dit!

Wist je dat in Nederland pas in 1978 het eerste broedpaartje grote zilverreigers is gevonden? En dat reigers zich onderscheiden van andere watervogels door poederdonsveren. Dit zijn veren die nooit uitvallen en constant doorgroeien. Het bijzondere hiervan is dat het uiteinde van de veren in de loop van de tijd verpulverd en dat het verpulverde poeder vervolgens wordt gebruikt om de veren schoon te maken. Bijzonder!

2 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: