Haakveenmos is een van de algemeenste van de circa 35 veenmossoorten van ons land. Dat komt omdat dit veenmos niet zo kieskeurig is als veel andere, hij verdraagt voedselrijke omstandigheden en kan zowel in licht als schaduw groeien. Vooral in de laagveengebieden is het een soort die je vaak tegenkomt. Op de zandgronden is hij zeldzamer.
De soort is onmiskenbaar. Het is een forse mosplant en de blaadjes steken opvallend naar buiten. De haakjes waar het haakveenmos zijn naam aan dankt. Het lijken daardoor wel kleine sparrentakjes. Een ander kenmerk is de eindknop. Bovenop het kopje, tussen de jonge takjes in, steekt een opvallende kegelvormige knop boven de blaadjes uit.
Binnen de mossenwereld nemen de veenmossen een aparte plaats in. Ze hebben een kenmerkende bouw: een kopje waarin alle jonge takjes op een kluitje zitten en daaronder de lang uitgegroeide stengel met bundeltjes zijtakken. Veenmossen zijn bekend om hun enorm vermogen om water vast te houden. Ze hebben daartoe aparte holle cellen in blad en stengel zitten, die als een spons het water opzuigen. Ook bij haakveenmos zijn deze onder de microscoop te zien.
