De oliebolzwam is een zogenaamde brandplekzwam. Hij verschijnt alleen op plaatsen waar een brand heeft gewoed. Het is een grondbewoner die gebonden is aan naaldhout. Oliebolzwammen zijn zeldzaam. Dat zijn ze niet altijd geweest. Ooit waren ze algemeen, namelijk toen het branden van bossen nog een normale beheersmaatregel was.
De oliebolzwam is berucht als parasiet op naaldbomen. De zwam tast de wortels van het door brand verzwakte naaldhout aan en is dodelijk voor de bomen. Zeer zelden is de zwam als parasiet aangetroffen zonder dat er brand was geweest.
De zwam wordt gerekend tot de groep van bekerzwammen. Van een bekervorm is echter niets te zien. De vorm is eerder kussenvormig. Vaak groeien meerdere exemplaren aaneen tot een groot bruin plakkaat op de bodem onder een naaldboom.

Fototips
- Zoek de oliebolzwammen in naaldbossen waar eerder brand heeft gewoed. Vaak verschijnen ze pas na een jaar.
- Het is de uitdaging om het verhaal van de bosbrand en de paddenstoel in de foto zichtbaar te maken.
- Met een groothoeklens of compactcamera kun je de omgeving goed betrekken en krijgt de foto meer context.
- Jonge exemplaren zijn nog redelijk fotogeniek, mooi roodbruin van kleur en glanzend.
- Oude exemplaren kunnen grillige vormen aannemen. Dit kan in close-up nog wel interessante beelden opleveren.
Verspreidingskaart
Meer weten?
Oliebollen in de zomer, Natuurbericht Nature Today
En dan nog dit!
Onder de bosarbeiders stond deze soort bekend onder de naam koffievuurtjeszwam. Daar waar de mannen een vuurtje stookten om hun koffie te zetten verscheen de oliebolzwam. Echter, toen men ontdekte dat deze soort een gevaarlijke parasiet is voor naaldhout werd het stoken van dergelijke vuurtjes streng verboden.