Menu

Onderdeel van Pixfactory

Kempense heidelibel

Hoe fotografeer je een libel? In deze bijdrage vertelt Johannes Klapwijk over zijn ontmoeting met de bijzondere Kempense heidelibel. Hij beschrijft hoe hij te werk gaat om de vleugelbewegingen van de libel tijdens het eerste ochtendlicht vast te leggen.
Fotograaf: Johannes Klapwijk

De Kempense heidelibel is een kleine en zeldzame libel die je in de hoogzomer aan verlandende randen vennen en ondiepe plassen kunt tegenkomen. De lengte varieert tussen 29 en 34 mm. Je herkent ze aan de geheel zwarte poten. Het achterlijf is enigszins afgeplat (het duidelijkst bij mannetjes), met aan de zijkanten een rij druppelvormige (soms driehoekige) zwarte vlekjes. De vlek op de vleugel (het pterostigma) is groot en vrij licht, met zwarte randaders. De vleugels hebben vaak een opvallend gouden glans.

Mannetje: achterlijf duidelijk wat afgeplat en elliptisch verbreed en dus niet knotsvormig verbreed aan het uiteinde: het breedste punt ligt iets voorbij het midden. Uitgekleurde mannetjes krijgen een achterlijf dat aan de bovenkant donker oranjerood is, terwijl de zijkanten vaal oranje blijven. De geïsoleerde zwarte druppelvlekjes steken duidelijk af tegen het vaal oranje. Jonge mannetjes zijn oranje, net als vrouwtjes.

Vrouwtje: achterlijf minder afgeplat en verbreed als bij het mannetje. Achterlijf oranje, met dezelfde druppelvormige vlekjes aan de zijkanten van het achterlijf.

Fototips

Vliegbewegingen vastgelegd. Fotograaf: Johannes Klapwijk

Beweging is een veelgebruikt element om originele beelden te maken, bijvoorbeeld door intentional camera movement (waarbij je bewust onscherpte creëert door de camera te bewegen tijdens een opname met langzame sluitertijd), door pannen met je onderwerp of juist door het bevriezen van bijzondere actie. Beweging, actie en gedrag zijn altijd boeiende ingrediënten om mee te spelen.

De meeste foto’s waar ik echt blij mee ben, zijn niet gepland. Om bijzondere beelden te maken, moet er iets gebeuren wat je niet verwacht. Zo ook bij deze opname. Vroeg in een nazomerochtend zocht ik naar libellen. De nacht was flink koud geweest. Normaal gesproken betekent dat dat de libellen lange tijd stilzitten om op te warmen en je in alle rust foto’s kunt maken. Zo begon deze ochtend ook, maar zodra ze de zon voelden, gebeurde er iets wat ik niet herkende, ondanks dat ik veel vergelijkbare ochtenden had meegemaakt: de libellen begonnen fanatiek hun vleugels op te warmen door ze heen en weer te wapperen. Ik kende dit gedrag wel van de grotere soorten – vooral glazenmakers en keizerlibellen trillen soms met hun vleugels om de vliegspieren op te warmen en kunnen zo op koude ochtenden al ver voor zonsopkomst de lucht in gaan – maar bij kleine heidelibellen had ik het nog nooit gezien.

Op dit moment was het anticiperen en snel handelen, want uit ervaring weet ik dat dit soort opwarmgedrag hooguit een paar minuten duurt. Er was al veel licht aanwezig en ik wilde mijn tijd niet verdoen door het opschroeven van een grijsfilter, maar ik wilde wel graag een lange sluitertijd om die beweging maximaal te visualiseren. Ik kneep mijn diafragma daarom flink dicht om een lange sluitertijd te creëren. Normaal gesproken is dat een garantie voor een rommelige, drukke achtergrond, maar die lag nog in de schaduw, dus door iets onderbelichten werd die helemaal zwart. Gecombineerd met de dauwdruppels en aders die het zonlicht prachtig vingen, kon ik zo deze bijzondere benadering op de Kempense heidelibel vangen.

Leefomgeving

Ondiepe moerassen en brede verlandingszones van vennen en plassen. Vaak is er sprake van een kunstmatig lage waterstand in de winter, bijvoorbeeld in visvijvers.

Vindtijd

Juli – augustus.

Meer weten?

Vlinderstichting

Voorbeelden op Nederpix

Vlinders en libellen zijn fascinerende, kleurrijke en wonderschone insecten. Geen wonder dat het één van de meest populaire foto-onderwerpen zijn voor een natuurfotograaf! De hoogste tijd voor een boek helemaal gewijd aan deze fotogenieke beestjes.

In dit boek vind je alle fotogenieke vlinders en libellen van Nederland en België, behandeld aan de hand van verschillende benaderingen, sferen en technieken. De auteurs, allemaal rasechte vlinder- en libellenfotografen, geven jou een flinke dosis inspiratie.

Het unieke aan deze gids is dat het zowel achtergrond- als soortinformatie geeft én alle fotografische technieken beschrijft.

 

 

Bescherming

Wettelijk beschermde soort.

Kwetsbaarheid

Zeldzame en ernstig bedreigde soort, komt voor in kwetsbare verlandings- en oevervegetaties van vennen en plassen.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: