Menu

Onderdeel van Pixfactory

Klimop

Eind september gaat klimop in bloei en deze kan tot in december doorbloeien. Het zijn de laatste bloemen die in grote getale beschikbaar zijn en dat werkt als een magneet op vele insecten. Voor de macrofotografen een uitgelezen kans de bloembezoekers van het najaar vast te leggen.
Klimopbloemen met een Kegelbijvlieg, hier in tegenlicht gefotografeerd. Fotograaf: Mark van Veen

Allerlei bloembezoekende insecten voelen zich aangetrokken tot klimop. Zo kun je vrij gemakkelijk twee zweefvliegen vinden die sterk op bijen lijken: de blinde bij en de kegelbijvlieg. Ze lijken sterk op elkaar, de voorpoten en de ogen tonen het verschil. De blinde bij heeft zwarte voorvoeten, de kegelbijvlieg juist gele. En de blinde bij heeft donkere ogen met twee streepjes van boven naar beneden eroverheen, terwijl de kegelbijvlieg lichtbruine ogen heeft zonder streepjes. Wist je dat de blinde bij ‘blind’ heet omdat het niet steekt alhoewel het op een bij lijkt. Dat is het zelfde gebruik van blind als in blindganger, een bom die niet afgaat.

Een hele trits andere vliegensoorten zoekt ook de bloemen op: echte vliegen, keizersvliegen, vleesvliegen, dambordvliegen en zo voort. De meeste soorten zijn lastig te determineren, maar ze zien er prachtig uit.

De Kegelbijvlieg fouragerend op Klimop.
De Kegelbijvlieg fouragerend op Klimop. Fotograaf: Mark van Veen

Daarnaast ontdekken honingbijen ook deze nectarbron en ze zijn er soms massaal op te vinden. Wilde bijtjes zijn in deze tijd van het jaar zeldzaam geworden. Er is één specialist, die in Limburg en Zeeland te vinden is: de klimopzijdebij of kortweg klimopbij. Zoals de naam al zegt, een specialist die vrijwel alleen op klimop stuifmeel komt halen. Aan de gelig bestoven bandjes op het zwarte achterlijf en het dicht, bruin behaarde borststuk goed te herkennen. Deze soort breidt zich uit, dus ik vraag me af wie het noordelijkste dier kan fotograferen.

Dagvlinders als kleine vos en dagpauwoog profiteren van deze nectarbron. Straks, als het koud wordt, zoeken ze beschutte plekken om te overwinteren. Nu nemen ze nog zo veel mogelijk voedsel op om de winter door te komen. Als de lentezon over een paar maanden doorbreekt, zijn het de eerste vlinders die weer tevoorschijn komen.

Op de bladeren warmen de bloembezoekers en andere insecten zich in de zon op. Daar kun je insecten tegen komen die niet op de bloemen afkomen, zoals wantsen en kevers. Alvast een fotografietip: de bladeren glimmen nogal door de waslaag en een polarisatiefilter doet hier wonderen.

Een late Zuringwants (Coreus marginatus) zonnend op de bladeren van Klimop.
Een late Zuringwants (Coreus marginatus) zonnend op de bladeren van Klimop. Fotograaf: Mark van Veen

Fototips

Klimopbloemen en zijn bezoekers lenen zich vooral goed voor macrofotografie. Een beetje tegenlicht doet wonderen. Dit kan vooral op plekken waar de bladeren de zon wat filteren. Door het tegenlicht zijn de haartjes en structuren op het lijf goed zichtbaar. Is er wat meer tegenlicht, dan kan een reflectieschermpje ervoor zorgen dat de belichting van het lijf toch mooi blijft. Zet het wel apart neer of vraag een assistent, want je hebt je eigen handen waarschijnlijk voor de camera nodig.

Een laag standpunt, bijvoorbeeld richting de lucht, geeft de foto wat bijzonders, omdat we niet gewend zijn de wereld zo waar te nemen. Je schept net als Bomans een wondere wereld, een wereld waarin Erik (die van het Klein Insectenboek) zich thuisvoelt.

Klimop staat vaak dicht op elkaar. In plaats van helemaal in te zoomen op een bloemenbolletje of een enkel insect, kun je kijken of je met die structuren zelf wat kan. Via scherpte/onscherpte kun je structuren naar voren halen of in de achtergrond mee laten doen. Via licht en donker kun je kijken of je meer grafisch aan de slag kan. Lukt dat laatste, dan zou een zwartwit bewerking wel eens heel goed uit kunnen vallen.

Het geluk is bovendien dat klimop veel aangeplant wordt. Je kunt in je eigen woonwijk, misschien wel je eigen tuin op zoek gaan. Het is vooral de struikklimop die bloeit, deze wordt als laagblijvende heester geplant. Dat die volop bloeit is niet gek als je bedenkt dat struikklimop de stekken van bloeistengels zijn. Daarom klimt het ook niet meer. Neem vooral je goede humeur mee als je in de woonwijk fotografeert. Je kunt vermoedelijk een boek schrijven van alle opmerkingen en vragen die je krijgt. Wie vindt het nu gewoon dat een fotograaf op zijn buik groene plantjes fotografeert?

Leefomgeving

Bossen en bosranden. Ook aangeplant als struikklimop of als tuinscheiding.

Vindtijd

September – december.

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Klimop is een algemene soort die in heel Nederland in bossen voorkomt en ook regelmatig aangeplant wordt. Het is niet bedreigd.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Een bijzondere vlieg die bij bloeiende klimop is te vinden, is de late wespblaaskopvlieg. De larve leeft als inwendig parasiet bij plooivleugelwespen. De wespblaaskopvlieg is dus niet alleen vanwege het voedsel bij de klimop te vinden, maar ook vanwege de wespen. De wespblaaskopvlieg klampt een wesp aan en legt in het achterlijf een ei. Die wespen moeten in deze tijd van het jaar wel koninginnen zijn, die overwinteren namelijk. De late wespblaaskopvlieg is zeldzaam en ze lijkt ook in uiterlijk op een wesp.

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: