Menu

Onderdeel van Pixfactory

Kolgans

In de zomer is het saai. Geen lachende ganzen in het land. Er broeden wel ganzen hier. Maar die klinken niet al te vrolijk. Snauwende grauwe ganzen en hier en daar een schorre brandgans. Nee, de echte vrolijkheid in ganzenland hoor je pas in de herfst. Schaterlachend komen de eerst kolganzen eind september, begin oktober Nederland binnen. Slaap je met het raam open, dan hoor je hun vrolijke roep soms de hele nacht door.
kolgans
Landende ganzen die zich aansluiten bij een groep. Zorg dat je wind mee hebt. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Eigenlijk overal waar weilanden zijn, kun je van eind september tot begin april kolganzen vinden. Ze eten namelijk het liefst gras. Met felle rukjes plukken ze het gras kort. Direct na aankomst is het erg interessant om de verschillende families te proberen te onderscheiden. Je ziet pa en ma – te herkennen aan hun witte kol en zwarte buikvlekken – met hun jongen tussen soms vele duizenden andere ganzen lopen. De jongen herken je aan het gemis van de witte kol en zwarte buikvlekken. Hun snavel is wat minder fel roze dan die van hun ouders. Ze zien er wat saaier uit. Voor ons lijken ze allemaal op elkaar. Maar zo’n familie herkent elkaar feilloos aan de roep. Even lachen… Aah, jíj bent het!

Elk najaar vind ik het weer een feest om opeens massaal die lachende ganzen te horen binnenkomen in ons land. Ik zie hun broedgebieden voor me. Ik zie de uitgestrekte toendra’s, de poolvossen, de sneeuwuilen, ik voel de nooit ondergaande poolzon. En dan hoor ik de roep. Diezelfde roep die een paar dagen daarvoor weerklonk duizenden kilometers noordelijker van hier: het is tijd om te gaan. Op naar daar. Op naar de lage landen. Waar wij zeven maanden grazen gaan.

Fototips

Het is best lastig om grote groepen vogels in een groot groen weiland aansprekend op de foto te zetten. Hier wat tips en ideeën. Deze tips gelden uiteraard niet alleen voor kolganzen, maar voor alle groepen ganzen.

Probeer een familiegroepje van 4 of 5 vogels te isoleren van de groep, maar dan zo dat de andere vogels wel in beeld zijn. Hiervoor is geduld nodig. Je kunt wachten tot de familie iets los van de groep staat, maar je kunt ook wachten totdat ze zich als familie binnen hetzelfde scherptegebied bevinden. Spelen met scherpte en onscherpte maakt een groepsfoto interessanter.

Experimenteer met grote groepen en lange sluitertijden.
Experimenteer met grote groepen en lange sluitertijden. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Betrek mooie landschapselementen in je foto. Een knotwilg, een sloot, vee, een boerderij, het maakt niet uit wat het is, als het de foto maar ‘breekt’.

Zon en schaduw. Als een groep heel groot is en jij iets hoger staat, kan het heel mooi zijn te wachten totdat er net een straaltje zonlicht een deel van de groep beschijnt.

Blur. Moeilijk, veel missers, tikkie geluk nodig, en veel tijd. Maar als het lukt, is het een erg prettige manier om vliegende (of opvliegende of landende) vogels te fotograferen. Ga zelf niet de boel verstoren om een leuk vliegbeeldje te krijgen. Vroeg of laat gaat de groep wel op de wieken. Vaak is een vliegtuig of iets anders al genoeg reden voor enkele vogels om te vluchten. Vaak volgt dan de hele groep.

Opvliegende of landende vogels. Een mooi gezicht: de hele groep zit rustig te grazen en af en toe sluit zich een groepje aan. Let erop hoe de wind staat. Als jij de wind van voren hebt, landen de vogels met de rug naar jou toe. Goed om hierop te letten.

Slaaptrek. Ganzen slapen met minimaal hun poten in het water. Elke avond en ochtend kun je luidruchtige groepen ganzen zien die naar en van hun slaapplek vliegen. Prachtige slierten tegen een felgekleurde lucht.

Verhalende foto. Breng verstoring in beeld. Of het vraagstuk boeren en ganzen. Vliegverkeer en vogels. Creëer een project voor jezelf.

Mijn grote wens is om nog eens een foto te maken van een groep ganzen in de nacht die door het licht van de stad worden opgelicht.

En voor de echte vogelaars onder ons: hoe groter de groep, hoe meer kans je hebt dat er een zeldzaamheid tussen zit. Het is een kick om opeens een prachtige roodhalsgans te vinden. Of een meer bescheiden gekleurde dwerggans. Mocht je dat eens overkomen, dan heb je meteen weer een mooi projectje.

Leefomgeving

Overal waar uitgestrekte graslanden te vinden zijn.

Vindtijd

Vooral van oktober tot en met maart.

Bescherming

Wettelijk beschermde soort, maar mag met vergunning bejaagd worden.

Kwetsbaarheid

Algemene overwinteraar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Maar liefst 80 procent van de wereldpopulatie overwintert in Nederland!

De laatste jaren broeden hier en daar kolganzen in Nederland. In veel gevallen zijn dit losgelaten lokvogels of aangeschoten dieren.

Regelmatig zie je kolganzen met halsbanden met daarop een cijfer-letter combinatie. Kijk zorgvuldig, ook naar de poten, schrijf de kleur en de combinatie op en voer je gegevens in op www.geese.org

5 reacties

  1. Dag Joep,
    Dankjewel! Ik had inderdaad vorige week een Kolgans gezien hier langs de IJssel bij Deventer en ingevoerd. Het is echt erg leuk om te zien waar hij gezien is! ‘Mijn’ vogel is op 27-07-2008 geringd in de Pyasina delta, Taimyr, Rusland en op meerdere plekken teruggemeld, vooral in Nederland. Erg leuk! Een aanrader.
    groeten
    Arno

  2. Dank Joep! Zou je heel misschien nog kunnen aangeven hoe je precies die gegevens – zoals de heen- en terugreis – kunt vinden nadat je je hebt aangemeld en een halsbandcode hebt ingevoerd? Dank alvast. Groeten, Arno

    1. Hoi Arno,

      Nadat je bent ingelogd en de code van de halsband of pootringen hebt ingevoerd kun je via het hoofdmenu in de balk via [Waarnemingen] –> [Bladeren] naar het overzicht gaan van de door jou ingevoerde gans(en) in tabelvorm. Als je veel ganzen hebt ingevoerd kun je filteren op zowel soort gans, merktype (kleur van halsband of pootring) en datum dat je deze hebt gezien. Als je het gewenst criterium hebt geselecteerd kun je per halsband in de meest rechter kolom op [rapporteren] klikken. Er opent dan een nieuw scherm met een Google kaart waarop de eerdere waarnemingen van de betreffende gans is gezien. Daarmee kun je de routes herleiden. Ik moet er dus bij vermelden dat indien de gans niet is gemeld in broedgebied, je dus ook niet kunt zien wat zijn land van herkomst/broedgebied is. In een land als Letland heb je lang niet zoveel vogelaars als Nederland…. Van 1 Rietgans die ik hebt gezien bijvoorbeeld gaan de meldingen tot en met Polen, maar deze trekt veel verder naar het Noorden… echter geen meldingen daar….
      Hopelijk heb je hier iets aan.

      Groet, Joep

  3. Hoi Arno,

    Leuk artikel met schitterende foto’s van jou hand! Vooral die met lange sluitertijd inspireert me, misschien ook eens proberen 😉
    Even een kleine aanvulling; de codes (Kol)ganzen met halsbanden of pootringen kun je invoeren via http://www.geese.org , de invoermodule van genoemde goosetrack.nl is opgeheven. Ik beleef er veel plezier aan als ik direct na het invoeren van zo’n halsbandcode de heen- en terugreis van zo’n gans op de kaart kan zien, fascinerend…

    Groet, Joep

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

5 reacties

  1. Dag Joep,
    Dankjewel! Ik had inderdaad vorige week een Kolgans gezien hier langs de IJssel bij Deventer en ingevoerd. Het is echt erg leuk om te zien waar hij gezien is! ‘Mijn’ vogel is op 27-07-2008 geringd in de Pyasina delta, Taimyr, Rusland en op meerdere plekken teruggemeld, vooral in Nederland. Erg leuk! Een aanrader.
    groeten
    Arno

  2. Dank Joep! Zou je heel misschien nog kunnen aangeven hoe je precies die gegevens – zoals de heen- en terugreis – kunt vinden nadat je je hebt aangemeld en een halsbandcode hebt ingevoerd? Dank alvast. Groeten, Arno

    1. Hoi Arno,

      Nadat je bent ingelogd en de code van de halsband of pootringen hebt ingevoerd kun je via het hoofdmenu in de balk via [Waarnemingen] –> [Bladeren] naar het overzicht gaan van de door jou ingevoerde gans(en) in tabelvorm. Als je veel ganzen hebt ingevoerd kun je filteren op zowel soort gans, merktype (kleur van halsband of pootring) en datum dat je deze hebt gezien. Als je het gewenst criterium hebt geselecteerd kun je per halsband in de meest rechter kolom op [rapporteren] klikken. Er opent dan een nieuw scherm met een Google kaart waarop de eerdere waarnemingen van de betreffende gans is gezien. Daarmee kun je de routes herleiden. Ik moet er dus bij vermelden dat indien de gans niet is gemeld in broedgebied, je dus ook niet kunt zien wat zijn land van herkomst/broedgebied is. In een land als Letland heb je lang niet zoveel vogelaars als Nederland…. Van 1 Rietgans die ik hebt gezien bijvoorbeeld gaan de meldingen tot en met Polen, maar deze trekt veel verder naar het Noorden… echter geen meldingen daar….
      Hopelijk heb je hier iets aan.

      Groet, Joep

  3. Hoi Arno,

    Leuk artikel met schitterende foto’s van jou hand! Vooral die met lange sluitertijd inspireert me, misschien ook eens proberen 😉
    Even een kleine aanvulling; de codes (Kol)ganzen met halsbanden of pootringen kun je invoeren via http://www.geese.org , de invoermodule van genoemde goosetrack.nl is opgeheven. Ik beleef er veel plezier aan als ik direct na het invoeren van zo’n halsbandcode de heen- en terugreis van zo’n gans op de kaart kan zien, fascinerend…

    Groet, Joep

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: