Levendbarende hagedis

Net zoals dinosaurussen zijn hagedissen reptielen en hebben schubben. Alleen dinosaurussen legden eieren. De levendbarende hagedis doet dat anders. Hoe zit dat?

Deze hagedissen leggen geen eieren maar zijn eierlevendbarend. Dat wil zeggen dat de hele ontwikkeling van de eieren plaats vindt in het lichaam van het vrouwtje. De eieren hebben een vliezige schaal en komen uit in het lichaam. Daarna verlaten de jongen het lichaam van hun moeder. Vanaf dat moment zijn ze direct op zichzelf aangewezen. Ze moeten gelijk een zelfstandig leven gaan leiden.
Hoeveel jongen er geboren worden hangt af van hoe groot het vrouwtje is, dit varieert tussen de drie en acht jongen.

Misschien ben je wel eens een hagedis tegenkomen die een stuk staart mist of viel het je op dat de staart er anders uitzag. Als hij wordt aangevallen kan de hagedis een stuk staart loslaten. Daar heeft de natuur iets heel slims op bedacht. Het afgebroken stukje blijft nog even bewegen zodat de vijand zich daarop focust en zo kan de hagedis ontsnappen. Er groeit altijd weer een stukje staart terug, maar deze is donkerder van kleur.

De levendbarende hagedis is de kleinste hagedis die voorkomt in ons land. Hij kan maximaal 18 cm lang worden, maar over het algemeen worden ze niet zo groot. De zandhagedis is iets groter, deze wordt ongeveer 21 cm.

We hebben het al gehad over de naam, levendbarend ofwel eierlevendbarend. Maar er moet eerst een bevruchting plaatst vinden voordat deze mooie kleine reptielen ter wereld komen.Wanneer de vrouwtjes tevoorschijn komen uit hun winterslaap, begint gelijk de paartijd. Mannetjes zijn vaak al wat eerder actief. Als een mannetje een vrouwtje heeft gevonden om mee te paren, pakt hij haar met zijn kaken vast. Wanneer zij het toelaat, verplaatst hij zijn lichaam onder dat van haar, zodat de geslachtgemeenschap kan plaatsvinden. Omdat hagedissen staarten hebben, kan dit in de weg zitten tijdens het paren. De penis is in tweeën verdeeld, hemipenis genoemd. Zo kan hij zowel links als rechts het vrouwtje benaderen. De draagtijd is ongeveer 10 weken. Hagedissen zijn niet monogaam. Zowel het mannetje als het vrouwtje paart met verschillende partners.

Wat staat er op het menu? Ze eten voornamelijk geleedpotigen, zoals bijvoorbeeld spinnen en vele soorten insecten. Op jaarbasis eten ze 60 tot 100 prooien. Zelf staan de hagedissen ook op de menukaart. Ze worden gegeten door roofvogels, kraaien maar ook door zoogdieren, zoals vossen en wilde zwijnen.

Door de kleuren en tekeningen op het lijfje kan je zien of het een mannetje of een vrouwtje is.
Op de rug van het vrouwtje lopen strepen, bij de mannetjes is deze meer gevlekt.
Mannetjes hebben een oranje buik met kleine bruine vlekjes. Het vrouwtje heeft een geelgekleurde buik, meestal zonder vlekjes.

Hagedissen zijn koudbloedige dieren, de zon is belangrijk voor ze. Hierin warmen ze zich graag op, echte zonaanbidders. Hierdoor kunnen ze sneller bewegen, jagen en vluchten. De vrouwtjes hebben de warmte bovendien nodig om de eieren uit te laten broeden.

In het najaar daalt de temperatuur en gaan ze in winterslaap. Ze overwinteren onder boomstronken, in oude holen of in grote graspollen.