Muskusboktor

De muskusboktor is een indrukwekkende verschijning, met name door de zeer lange en vrij dikke voelsprieten. Bij het mannetje van deze 3 tot 4 centimeter lange boktor zijn de voelsprieten nog langer dan het lichaam. In de wilgengebieden waar deze soort in Nederland en België nog voorkomt zie je hem dan ook niet snel over het hoofd.
Muskusboktor in de mist met tegenlicht.
Muskusboktor in de mist met tegenlicht. Fotograaf: Edwin Rem

De muskusboktor is zwartgroen tot metaalachtig blauw gekleurd met een goudachtige glans. Het achterlijf is smal en heeft geen echte verdikking, het borststuk is erg bulterig maar heeft meer glans dan de dekschilden. Het lichaam doet veel groter aan door de lange voelsprieten. Bij het vrouwtje zijn ze korter dan van het mannetje en zijn dan even lang als het lichaam. Het aanhechtingspunt van de voelsprieten ligt in tegenstelling tot veel andere soorten boktorren voor de ogen in plaats van erachter.

De voelsprieten zijn bij het mannetje langer dan het lichaam.
De voelsprieten zijn bij het mannetje langer dan het lichaam. Fotograaf: Edwin Rem

De muskusboktor heeft zijn naam te danken aan de vloeistof die hij uitscheidt zodra hij bedreigd wordt. Die vloeistof ruikt naar muskus. Een andere naam voor deze grote boktor is wilgenboktor. Die naam dankt hij aan de belangrijke functie van de wilg in de levenscyclus van de muskusboktor. Het vrouwtje legt namelijk haar eitjes vooral in de wilg, al zijn de populier en els ook opties. De larven die daar uit komen leven en ontwikkelen zich tot drie jaar lang in het hout, waarna ze in het voorjaar verpoppen. Dat maakt de wilg ook gelijk tot een kritische factor voor de populatie muskusboktorren. Naast aantasting van de wilgen door muskusboktorren kan ook droogte er voor zorgen dat er meer wilgen afsterven en er dus ook minder mogelijkheden overblijven voor de larven om zich verder te ontwikkelen. Verdroging wordt dan ook genoemd als voornaamste reden dat deze soort de laatste jaren achteruit is gegaan. Inmiddels is de muskusboktor in Nederland en België niet overal meer algemeen en plaatselijk zeldzaam.

Mede dankzij de lange voelsprieten is de muskusboktor best een indrukwekkende verschijning.
Mede dankzij de lange voelsprieten is de muskusboktor best een indrukwekkende verschijning. Fotograaf: Edwin Rem

Je kunt deze mooie boktorren nog vinden in wilgenrijke gebieden waar ze op in de zon staande bloeischermen van berenklauw, engelwortel en koninginnekruid van de nectar snoepen. Maar ook zonnend op wilgenstammen en op margriet, vlinderstruik en gistende bramen kun je hem aantreffen. Zeker op de witte bloemschermen valt deze grote kever snel op. Van mei tot en met september kun je de muskusboktor tegenkomen, met de grootste kans in juli en begin augustus.

De muskusboktor vliegt vrij stuntelig.
De muskusboktor vliegt vrij stuntelig. Fotograaf: Edwin Rem

De muskusboktor kan vliegen maar dat gaat vrij stuntelig. Het gaat niet snel en een beetje op goed geluk. Zo worden meerdere rondjes gevlogen voordat hij neerploft op een nieuw bloemscherm.

De dekschilden hebben een metaalachtige glans.
De dekschilden hebben een metaalachtige glans. Fotograaf: Edwin Rem

Fototips

  • De lange voelsprieten kun je extra benadrukken met een groothoeklens. Voorwaarde is natuurlijk dat je de Muskusboktor dan heel voorzichtig benadert.
  • Aangezien Muskusboktorren best groot zijn kun je macro-opnamen ook goed afwisselen met beelden van de kever in zijn omgeving.
  • De belangrijkste tip: let op bij Wilgenrijke gebieden en speur de bloeischermen van schermbloemigen af. Op zonnige dagen in de zomer heb je daar de grootste kans de Muskusboktor aan te treffen.
  • Voor opnamen in vlucht moet je het moment afwachten dat ze de dekschilden openklappen. Vaak vliegen ze korte stukjes van bloemscherm naar bloemscherm.
  • Voor het vliegen worden de dekschilden naar voren weggeklapt.
    Voor het vliegen worden de dekschilden naar voren weggeklapt. Fotograaf: Edwin Rem

Leefomgeving

Deze soort is aanwezig in vochtige biotopen zoals broekbossen, grienden, oevers van rivieren en meren en bij klei- leem- of veenafgravingen. Je ziet de Muskusboktor het meest in gebieden met wilgen, vooral op boomstammen waar ze overdag zonnen.

Vindtijd

Van mei tot in september met een maximum in juli en begin augustus.

Bescherming

Deze soort is niet beschermd.

Kwetsbaarheid

In Nederland en België is deze boktor niet overal meer algemeen en plaatselijk zeldzaam. 

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De muskusboktor is vaak aan te treffen op in de zon staande bloeischermen van berenklauw, maar ook engelwortel en koninginnekruid. Deze bloeischermen zijn ware magneten voor vele insectensoorten. Blijf er een tijdje naast zitten en je zult met een beetje mazzel nog andere boktorren, zoals de gevlekte smalbok en vlinders langs zien komen.

2 reacties

  1. Vanaf Fototips begin je, na de eerste paragraaf, plots over het zuringhaantje 🙂
    Ik vermoed een copy-paste error 🙂

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

  1. Vanaf Fototips begin je, na de eerste paragraaf, plots over het zuringhaantje 🙂
    Ik vermoed een copy-paste error 🙂

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: