De karmozijnbes is een overblijvend kruid, dat met een dikke penwortel overwintert. Bij de eerste nachtvorst sterven de stengels en bladeren af. In het voorjaar zie je de jonge scheuten uit de grond komen die al snel uitgroeien tot een forse plant van een meter of meer. Vanaf juni bloeien de planten en dragen vrucht tot de herfst.
De naam karmozijn komt van de kleur, karmozijn is een hoogrode verfstof, ook wel purperverf genoemd. Deze werd wel gebruikt om wijn bij te kleuren, een slecht idee daar de plant giftig is.
Er zijn twee soorten karmozijnbessen, de oosterse en de westerse. Beide zijn ingevoerde planten en dus niet oorspronkelijk inheems. De oosterse komt uit Azië, de westerse karmozijnbes uit Amerika.
Je kunt de twee goed uit elkaar houden als je let op de vruchten. Bij de oosterse karmozijnbes staan de vruchten in een rechtopstaande tros, de vruchtjes zelf bestaan uit (meestal) acht deelvruchtjes die los naast elkaar staan. Bij de westerse karmozijnbes hangt de tros met rijpe vruchten, de vruchtjes zelf bestaan uit tien vergroeide deelvruchtjes. Beide soorten komen verwilderd voor, vooral in tuinen, de oosterse is het meest algemeen.
De zwartrode bessen zien er erg lekker uit, maar pas op! De bessen, zaden en de wortels van de plant zijn erg giftig voor de mens.
Fototips
- De plant is een mooie verschijning en leent zich goed voor (macro)fotografie. Zowel de bloemen als de vruchten.
- Speel met de compositie door de trossen met bloemen of vruchten mooi in beeld te krijgen en eventueel een herhaling in de achtergrond te plaatsen.
- Vergeet het blad niet, met zijn mooie witte nerven een leuk onderwerp voor een close-up.
- De bloemen zijn mooi voor tegenlicht opnamen, waarbij het licht door het doorschijnende bloemblad valt.
- De vruchten zijn diep rood-zwart, een contrasterende kleur. Gebruik de achtergrond voor een lichtere zachte tint. Zorg dat de vruchten in schaduw staan en de achtergrond in het licht en zet je diafragma een stop extra open.
Verspreidingskaart
Oosterse karmozijnbes in Nederland
Oosterse karmozijnbes in België
Westerse karmozijnbes in Nederland
Westerse karmozijnbes in België
Meer weten?
En dan nog dit!
De naam is afgeleid van het Griekse ‘phyto’, of plant en anderzijds het Latijnse ‘lacca’ wat je kan vertalen naar lak of verf. Dat verwijst naar het een donkerrood pigment dat de Indianen vroeger uit het sap van de rijpe bessen haalden om er hun wol (kledij), sierraden, gebruiksvoorwerpen mee te kleuren. De kleurstof werd later ook gebruikt als rode inkt en evenzeer om er vale rode wijn en port mee bij te kleuren zodat deze donkerder van kleur werd. Dit heeft echter negatieve neveneffecten op de spijsvertering van de wijndrinkers. In Frankrijk werd het gebruik ervan dan ook verboden en wie toch betrapt werd kreeg toendertijd de doodstraf.
