Roodgerande houtzwam

Een beetje kleur in de winter is altijd welkom. De roodgerande houtzwam zorgt daar voor met zijn opvallende rode rand. Maar misschien is het ook wel de kleur van gevaar, want deze houtbewoner is gevreesd onder de naaldbomen. Waar deze paddenstoel groeit, is de boom dood of ten dode opgeschreven. 
De zwam dankt zijn naam aan de opvallende rode rand op de hoed.
De zwam dankt zijn naam aan de opvallende rode rand op de hoed. Fotograaf: Ron Poot

De roodgerande houtzwam kan een flinke omvang krijgen. De halfronde hoed kan soms wel 30 centimeter breed worden. Daar doet hij dan wel een paar jaar over. Jonge hoedjes zijn nog niet zo kleurrijk, licht geelbruin. Bij het ouder worden komt de rode kleur naar voren. Oudere hoeden zijn rijk aan kleuren: de buitenrand wit, dan een rode rand en de binnenste, oudste delen zijn mat grijsbruin tot bijna zwart.

Het verhaal van de roodgerande houtzwam: levend op een stronk in een naaldbos.
Het verhaal van de roodgerande houtzwam: levend op een stronk in een naaldbos. Fotograaf: Ron Poot

De onderkant is vuilwit en bezet met gaatjes. Daar komen de witgekleurde sporen uit. Soms is de onderzijde bedekt met geelachtige druppels, de zogenaamde guttatiedruppels.

De oude delen van de hoed zijn bont geschakeerd met allerlei aardkleuren.
De oude delen van de hoed zijn bont geschakeerd met allerlei aardkleuren. Fotograaf: Ron Poot

Het is een parasiet, die het vooral op de fijnspar heeft gemunt. Ook andere naaldbomen tast hij aan en bij uitzondering een berk of beuk. De schimmel veroorzaakt bruinrot en is dodelijk voor de boom. Als de gastheer dood is, leeft de zwam vrolijk verder als saprofyt en ruimt zo het eigenhandig gedode naaldhout keurig op.

Macro opname van de hoed met een herhaling in de achtergrond.
Macro opname van de hoed met een herhaling in de achtergrond. Fotograaf: Ron Poot

Fototips

  • De roodgerande houtzwam is opvallend door zijn omvang en rode rand
  • Met de groothoeklens (of compactcamera of smartphone) kun je de zwam goed in zijn natuurlijke omgeving plaatsen. Probeer bijvoorbeeld naaldbomen in de achtergrond mee te krijgen, die goed passen in het verhaal van deze soort.
  • In combinatie met groene mossen komt het rood van de hoedrand goed tot zijn recht.
  • Van dichtbij is de hoed het fotograferen waard. Naast de rode rand waar hij zijn naam aan te danken heeft, zijn er allerlei aardtinten te ontdekken in de hoed, vooral in de wat oudere exemplaren. Mooi voor een abstracte macrofoto.
  • Kun je de onderkant zien? Het patroon van buisjes en soms guttatiedruppels is ook goed voor een interessant plaatje.

    De onderkant bevat gaatjes. De sparrennaald heeft allerlei kleuren die je in de onderkant terug ziet komen.
    De onderkant bevat gaatjes. De sparrennaald heeft allerlei kleuren die je in de onderkant terug ziet komen. Fotograaf: Ron Poot

Leefomgeving

In naaldbossen en gemengde bossen. Op levend en dood naaldhout.

Vindtijd

Het hele jaar

Bescherming

Niet wettelijk beschermd

Kwetsbaarheid

Algemene soort

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De roodgerande houtzwam wordt bezocht door allerlei soorten kevers, vooral ’s nachts. Soms om de vruchtlichamen te eten of om hun eitjes in te leggen. Sommige soorten gebruiken de geur van de zwam om op die manier rottend hout te vinden om daar hun eieren in te leggen. Als de kevers zich weer verplaatsen nemen ze sporen mee en dragen zo als wederdienst mee aan de verspreiding van de zwam.

De onderzijde met regendruppels.
De onderzijde met regendruppels. Fotograaf: Ron Poot

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: