Dit korstmos groeit op zandgrond en vormt grijze bladvormige lobben. De naam dankt de soort aan de zogenaamde soralen, witte plekken waar deze korstmos talrijke losse broedkorreltjes (sorediën) vormt. Sorediën bevatten zowel schimmeldraden als algen, de belangrijkste componenten van een korstmos. De korreltjes verspreiden zich om ergens anders weer uit te groeien tot een nieuw leermos. Een vorm van ongeslachtelijke voortplanting dus. Andere leermossen kennen geen soralen.
Soredieus leermos heeft voor de voortplanting nog meer in huis: aparte oranjebruin gekleurde organen aan het eind van de lobben. Dit zijn de apotheciën, bedoeld voor de geslachtelijke voortplanting. Hier vormt de schimmel zijn sporen. De lobben steken wat omhoog, zodat de wind de sporen makkelijk kan meenemen.
Een talrijke soort is soredieus leermos niet, maar de aanleg van natuurontwikkelingsterreinen is goed voor deze soort. Andere leermossen (zoals klein en groot leermos) zijn zeldzamer en vooral in de duinen te vinden.
Fototips
Het best is om deze soort te fotograferen voordat de omliggende vegetatie begint te groeien. Dan staan de oranje lobben nog lekker vrij, de atmosfeer is vochtig en dan kleuren ze op zijn mooist. Vaak groeien er mossen in de buurt, zoals het decoratieve purpersteeltje met fraaie rode en gele tinten.
Vaak groeien de leermossen in een groep, zo’n groepje is als geheel een leuk gezicht. Net mensen die bij elkaar staan te praten. Van iets hoger standpunt kun je zo’n groep er goed op krijgen. Om veel scherpte te krijgen kun je werken met klein diafragma. Ook kun je een serie foto’s maken met iets verschil in focus, zodat je later deze opnamen kunt combineren tot één nieuwe, een stack. Je hebt wel een statief nodig om zo’n reeks met succes te maken.
De apotheciën (de vruchtlichamen waar de sporen uit komen) zijn oranjebruin van kleur en daardoor fotogeniek. Voor een detail opname is een macrolens aan te bevelen. Vanaf laag standpunt kun je de lobben met de apotheciën goed vrijstaand in beeld krijgen.
Verspreidingskaart
Verspreiding en statistieken Nederland
Meer weten?
En dan nog dit!
Ondanks de naam “leermossen” zijn dit geen echte mossen, maar korstmossen. Korstmossen zijn schimmels die samenleven met een alg. Echte mossen of bladmossen daarentegen zijn kleine groene plantjes, die op geen enkele manier verwant zijn met schimmels en korstmossen. Het is daarom beter niet te spreken over korstmossen, maar over lichenen, een minder verwarrende naam.
