Menu

Onderdeel van Pixfactory

Sperwer

De sperwer is een geduchte rover, die het graag heeft voorzien op kleine zangvogels. Mussen, mezen, spreeuwen en vinkachtigen zijn geliefde lekkernijen, maar ook flinkere jongens als turkse tortel, ekster of zelfs een gaai vallen ten prooi. De voedertafel in de winterse tuin is ook voor de sperwer een gedekte tafel: daar treft hij de hongerige vogeltjes in grote aantallen bij elkaar en heeft hij het voor het uitkiezen. Niet zelden houdt een sperwer zich in de buurt schuil, zomaar ergens verstopt in de tuin. Iets om op te letten!
Kopportret van een mannetje sperwer. Fotograaf: Arjan Troost

De sperwer is een kleine snelle roofvogel die redelijk algemeen is in ons land. Het is familie van de grotere havik, die vooral in bossen voorkomt. De sperwer is meer een liefhebber van halfopen afwisselend landschap en ook dorpen en steden horen tot zijn leefomgeving. Niet zelden wordt hij in tuinen waargenomen waar de sperwer een aanval doet op de tuinvogeltjes.

Je kunt de sperwer goed herkennen aan de dwarse streping op de borst. In de vlucht zie je de korte afgeronde vleugels en een vrij lange staart. Heel kenmerkend is de vlucht van de sperwer: even slaan met de vleugels en dan even stil en doorglijden. Ook neef havik heeft deze kenmerkende vlucht. Daarnaast kan de sperwer in de lucht cirkelen op de thermiek, regelmatig afgewisseld met vleugelslagen.

Het verschil tussen havik en sperwer kan soms lastig zijn. Een fors uitgevallen sperwervrouw kan gemakkelijk verward worden met een wat kleinere havikman. Sperwervrouwtjes zijn meer grijsbruin van boven, met witte vlekken. Een sperwerman is maar klein, kleiner dan zijn vrouw. Vaak heeft hij oranje tekening bij de kop en ook hij heeft witte vlekken op de bovenzijde, een kenmerk dat haviken nooit hebben. De havikman onderscheidt zich door een opvallende koptekening, een zwarte streep bij het oog.

 

Ook bij een fotohut laten sperwers zich zien. Fotograaf: Arjan Troost

De sperwer is een standvogel, dat wil zeggen dat hij het hele jaar in dezelfde omgeving blijft. Sperwers broeden het liefst in dichte bossen. Ze bouwen hun nest dicht tegen de stam aan. In mei/juni is de broedtijd en vanaf juni kun je jongen aantreffen. In dezelfde tijd dat ook veel jonge zangvogeltjes uitvliegen zoals mezen. Die jonge meesjes staan dan ook bovenaan het menu van de jonge sperwers.

In de jaren zestig van de vorige eeuw waren sperwers zeldzaam, als gevolg van overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen. Sinds dit aan banden is gelegd, is de sperwer weer flink vooruitgegaan. De laatste jaren loopt het aantal echter weer terug, onder andere door de dalende vogelstand. Daarbij komt, dat in bosgebieden de sperwer te maken heeft met concurrentie van de havik, die met een opmars bezig is.

Een goede manier om de sperwer te beschermen is er voor te zorgen dat er voldoende bosjes en akkertjes zijn waar zangvogels kunnen nestelen en voedsel zoeken.

Filmpje over de sperwer.

Fototips

  • Sperwers kun je goed tegenkomen in bewoond gebied. Vooral in vogelrijke delen zoals parken.
  • In de winter kun je ze ook in gewone tuinen aantreffen, zoals bij voederplanken.
  • Let op het gedrag van de vogels in je tuin, ze alarmeren onmiddellijk als er een sperwer in de buurt is.
  • Komt er regelmatig een sperwer in de buurt? Speur dan naar plekken waar hij zich graag schuil houdt. Leer het gedrag en de patronen hierin kennen.
  • Sperwers jagen vaak vliegend, probeer te ontdekken wat hun jachtroute is.
  • Sperwers zijn vrij schuw. De meeste kans om een sperwer te fotograferen maak je als ze een prooi hebben. Dan laten ze voorzichtig benaderen toe.
  • Sperwers laten zich ook regelmatig zien bij vogelhutten, waar veel zangvogels zitten.

Leefomgeving

Halfopen gebieden met een afwisseling van landbouwgrond, bos en bewoond gebied

Vindtijd

Het hele jaar. Standvogel. In de winter veel in stedelijk gebied.

Bescherming

Wettelijk beschermde soort.

Kwetsbaarheid

Niet bedreigd, maar neemt af door daling vogelstand.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De naam “sperwer” komt van “spreeuwenarend”, wat meteen duidelijk maakt wat het lievelingseten van de sperwer is.

Mooi om te zien is hoe een spreeuwenwolk in de lucht beweegt als er een sperwer in de buurt komt. Als één organisme beweegt de wolk zich in de meest wonderlijke vormen om de sperwer te ontwijken.

7 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

7 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: