Witte kwikstaart

Vanaf een rieten dak van een moderne boerderij word ik in de gaten gehouden. Het vogeltje loopt op de dakrand. Heen en weer. Af en toe stopt hij, roept hij, en laat hij zijn staart weer gaan. Op. Neer. Op. Neer. Op, en weer neer.  Plots zet hij een sprint in, die al snel weer stopt. Dan vliegt hij op, zet hij een daling in, en landt hij op het gras voor mijn voeten. ‘Hi, kwikkie! Ik wist wel dat je me zag!’
Een kwikkende witte kwik! Hier draait het natuurlijk allemaal om!
Een kwikkende witte kwik! Hier draait het natuurlijk allemaal om! Fotograaf: Jorrit Verkleij

Witte kwikstaarten zijn slanke zangvogels met een zwart-wit-grijs verenkleed. De lange zwart-witte staart is het kenmerk van deze soort. Die staart wordt regelmatig op- en neerbewogen; ‘gekwikt’. Beide geslachten hebben in de zomer een zwartwit koppatroon, een zwarte borstvlek en een grijze rug. De flanken zijn gestreept en de buik is wit. Het duidelijkste verschil tussen de geslachten is de scherpe grens tussen het zwart van de kop en het grijs van de rug bij het mannetje. Het vrouwtje heeft een wat meer diffuse overgang. In de winter verdwijnt het zwarte petje en kan er zelfs een gele tint in het verenkleed zitten. Juveniele dieren hebben een grijze borstvlek.

Mijn kleren werden er niet droger op, maar door in het gras te liggen kwam ik wel op ooghoogte.
Mijn kleren werden er niet droger op, maar door in het gras te liggen kwam ik wel op ooghoogte. Fotograaf: Jorrit Verkleij

Witte kwikstaarten zijn erg algemene broedvogels die graag in de buurt van mensen broeden. Bijna elke boerderij heeft bijvoorbeeld wel een paartje witte kwikstaarten. Ze broeden onder andere onder dakpannen, tussen beplanting (vaak klimop), in stenen muren en in slootranden. De witte kwikstaart heeft baat bij open terrein. Daar jaagt de soort op zicht op insecten. Ze sprinten achter de insecten aan en af en toe wil een korte vlucht om een insect te vangen ook nog wel eens plaatsvinden. Ze vliegen met enige regelmaat ook luid kwetterend achter roofvogels en koekoeken aan. Hun roepje is vooral goed te leren. Dat bestaat vaak uit twee of drie simpele tonen: tsie-WIET, tsie zi WIET!

De witte kwikstaart heeft bijna heel Europa gekoloniseerd. In Nederland is het voornamelijk een trekvogel, die rond maart massaal terugkeert. De witte kwikstaart is een standvogel in het grootste deel van het Middellandse Zeegebied. Nederlandse witte kwikstaarten lijken vooral in Marokko te overwinteren.

Een witte kwikstaart op een boerenerf. Blijf even bij een flinke boerderij staan en je zal er vrijwel altijd een zien!
Een witte kwikstaart op een boerenerf. Blijf even bij een flinke boerderij staan en je zal er vrijwel altijd een zien! Fotograaf: Jorrit Verkleij

Fototips

  • Witte kwikstaarten kunnen erg nieuwsgierig zijn. Als ik een witte kwikstaart zie blijf ik altijd even rustig ergens zitten zodat het dier aan me kan wennen. Vaak komen ze dan wel even dichterbij foerageren!
  • Bij het fotograferen van witte kwikstaarten probeer ik mijn sluitertijd kort te houden. Dan heb ik een kans dat ik eventuele ‘staartkwiks’ ook scherp kan vastleggen! Maak je diafragma wat kleiner als de kwikstaart dichterbij komt. Met f8 heb je een grotere kans dat bij zo’n kwik de hele staart ook scherp is! Of kies juist een groter diafragma en een langere sluitertijd om de staart expres onscherp te laten worden, en de beweging te laten zien!
  • Lage standpunten zijn je vriend! Ga eens in het gras liggen, en neem wat van de voorgrond op in je beeld als de kwikstaart langs paradeert.

    Een witte kwikstaart met tegenlicht, klein in frame.
    Een witte kwikstaart met tegenlicht, klein in frame. Fotograaf: Jorrit Verkleij

Leefomgeving

Komt in verschillende biotopen voor. Boerderijen, oevers van rivieren en meren, graslanden, duinen en ook dorpen en steden zijn geschikt leefgebied.  

Vindtijd

Algemene broedvogel die wegtrekt. Vanaf maart tot en met oktober veelvuldig te zien. Af en toe ook overwinteraar. 

Meer weten?

Bescherming

Wettelijk beschermd

Kwetsbaarheid

De witte kwikstaart ging achteruit, maar inmiddels lijkt de populatie stabiel. Op graslanden is de witte kwikstaart sterk in aantal afgenomen, maar in andere gebieden was er juist een toename.  

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De witte kwikstaart lijkt erg op de rouwkwikstaart, die op doortrek in Nederland te zien is. De rouwkwikstaart heeft echter een veel donkerdere rug (haast inktzwart bij de man en donkergrijs bij de vrouw). De rouwkwikstaart broedt vooral in het Verenigd Koninkrijk.

2 reacties

    1. Bedankt voor je leuke reactie, Johannes! Met een beetje geduld en mazzel was het mij uiteindelijk gelukt 🙂 Succes met de ‘kwikkende’ kwik!

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

    1. Bedankt voor je leuke reactie, Johannes! Met een beetje geduld en mazzel was het mij uiteindelijk gelukt 🙂 Succes met de ‘kwikkende’ kwik!

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: