Menu

Onderdeel van Pixfactory

Wolf

De wolf is terug in Nederland, en daarmee is een theoretische droom voor veel natuurfotografen een stukje dichterbij de werkelijkheid gekomen. In theorie dan, want om een wolf voor de lens te krijgen heb je eigenlijk maar één ding nodig: onvoorstelbaar veel geluk. Wolven zijn in Nederland nog steeds zeer zeldzaam, hebben een enorm groot territorium en zijn voornamelijk ’s nachts actief. De kans dat je een wolf in het wild tegenkomt is daardoor bijzonder klein. Daarnaast is het verstoren van een wolf in zijn leefgebied wettelijk strafbaar, ook voor natuurfotografen.
De wolf.
De wolf. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Bescherming

De terugkeer van de wolf is een prachtig, natuurlijk fenomeen, maar dat wil niet zeggen dat de wolf in het verleden een onbeschreven blad was. Vanaf de Middeleeuwen werd de wolf intensief in Nederland bejaagd, en kon je zelfs een premie opstrijken als je kon bewijzen dat je een wolf had gedood. Een vrouwtje leverde 30 guldens op, een mannetje 25 guldens en een jong 15 guldens. Toentertijd een groot bedrag. Uiteindelijk werd in 1869 de laatste wolf in Nederland bij Schinveld gedood.

Tegenwoordig is dat anders. Als je nu een wolf zou doden, dan zou dat betekenen dat je een forse boete of zelfs gevangenisstraf krijgt. De wolf is namelijk beschermd. En niet alleen de wolf, ook zijn leefgebied is beschermd. De Europese Habitatrichtlijn heeft de wolf de zwaarst mogelijk beschermde status gegeven, en deze richtlijn (een Europese wet) is bepalend voor alle Europese lidstaten. Nederland is dus verplicht geweest om de zwaar beschermde status van de wolf over te nemen en dat is gebeurd in de Wet natuurbescherming. Het is conform deze wet verboden om een wolf te:

  • Doden
  • Vangen
  • Verstoren in zijn leefgebied

Ook het vernielen of beschadigen van een hol is wettelijk verboden. De zwaar beschermde status van de wolf heeft consequenties voor natuurfotografen. Het is, zoals hierboven ook staat, verboden om een wolf te verstoren. Dat betekent dat je niet actief achter een wolf aan mag gaan als je er eentje ziet. Daar komt bij dat de natuurgebieden waar wolven leven over het algemeen een niet-buiten-de-paden-regeling hebben, dus je moet sowieso op het pad blijven.

Wolf in zijn leefomgeving
Wolf in zijn leefomgeving. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Roodkapje-syndroom

Om meteen een mythe de kop in te drukken: wolven zijn niet gevaarlijk voor de mens. Een wolf zal per definitie mensen mijden, maar kan soms wel tijdens zwerftochten in een menselijke omgeving verzeild raken. Een aanval van een wolf op een mens is extreem zeldzaam. De website van de Zoogdiervereniging meldt dat in Noord-Amerika, waar ongeveer zestigduizend wolven leven, in de afgelopen jaren één persoon is aangevallen door een wolf. Dit is gebeurd nadat mensen zich in de buurt waagden van een nest met jongen. Op zo’n moment kun je verwachten dat het natuurlijke instinct van de wolf in werking treedt en dat de jongen beschermd moeten worden.

Het spelenderwijs bepalen van de rangorde is van grote waarde binnen een roedel om de krachtsverhoudingen te meten.
Het spelenderwijs bepalen van de rangorde is van grote waarde binnen een roedel om de krachtsverhoudingen te meten. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Succes

Het succes van de wolf is voor een belangrijk deel te danken aan de Europese Habitatrichtlijn. Sinds de inwerkingtreding van de richtlijn in 1992 is de wolf langzaam teruggekeerd op plekken waar ze was uitgestorven. Wolven uit Italië bereikten Frankrijk. Russische wolven trokken via Finland naar Noorwegen en Zweden. In Nederland kwamen wolven met een Poolse en Oost-Duitse achtergrond terecht. In heel Duitsland is de populatie in 20 jaar tijd gegroeid naar meer dan 1.200 dieren.

Is het dan de verwachting dat Nederland binnen afzienbare tijd ook vol met honderden wolven zit? Nee. Dat komt door de manier waarop wolven hun eigen wereld organiseren. Wolven leven in Nederland in roedels van drie tot tien exemplaren. Elke roedel heeft het hele jaar door minstens 200 km2 (dus 20.000 hectare) aan jachtgebied nodig om voldoende edelherten, wilde zwijnen, reeën en andere prooidieren te vinden. Dat territorium wordt fel verdedigd tegen andere roedels, wat ervoor zorgt dat het aantal wolven in een gebied altijd min of meer hetzelfde blijft. De grootte van een territorium betekent ook dat de ruimte aan geschikt leefgebied in Nederland relatief beperkt is.

Wolf markeert zijn territorium via uitwerpselen,
Wolf markeert zijn territorium via uitwerpselen. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Toppredator

De terugkeer van de wolf is bijzonder goed nieuws voor de natuur. Op dit moment verkeren we in een biodiversiteitscrisis. Eén op de acht soorten in Europa (laat dat getal even tot je doordringen) is met uitsterven bedreigd. Dat betekent dat ecosystemen blijvend negatief beïnvloed kunnen gaan worden als er soorten verdwijnen, waardoor een kettingreactie kan ontstaan. Sterft de ene soort uit, dan kan dat directe gevolgen hebben voor soort nr 2, enzovoort.

De wolf is een toppredator, wat wil zeggen dat hij bovenaan de voedselketen staat. Als een wolf een edelhert doodt, dan zal hij deze nooit in één keer kunnen opeten. Een wolf kan maximaal tussen de 7 en 10kg vlees in een keer naar binnen werken en zal de dagen erna af en toe bij het hert terugkeren om verder te eten. In de tussentijd zal een leger aan andere diersoorten zich ook aan het hertenkadaver tegoed doen, zoals raven, buizerds, boommarters, vossen, zwijnen, aaskevers, mieren, et cetera. De wolf zorgt dus voor omstandigheden waardoor andere diersoorten een grotere overlevingskans hebben.

Fotograferen van wolven

De zwaar beschermde status van de wolf betekent dat je niet actief achter wolven aan mag gaan als je het risico loopt om de wolf in zijn leefgebied te verstoren. Dat is letterlijk een strafbaar feit conform zowel de Europese Habitatrichtlijn als de Wet natuurbescherming. Wat mag dan wel? Stel, je bent in de ongelofelijk gelukkige omstandigheden een wolf tegen te komen, hou het hoofd dan koel. Stop met lopen (of verstop je snel achter een boom o.i.d.), pak je cameraspullen en kijk wat de wolf gaat doen.

Je mag het dier niet storen in zijn natuurlijk gedrag. Als de wolf jouw kant op komt dan heb je zonder twijfel de tijd van je leven en een enorme adrenaline-rush, maar als de wolf de andere kant op gaat dan heb je pech. Zo simpel is het. Wat er destijds in Nationaal Park de Hoge Veluwe gebeurde was compleet onverantwoord. Een jonge wolf werd omsingeld door fotografen, wat niet alleen wettelijk strafbaar was, maar ook voor de wolf was het een hele slechte zaak. Door permanent contact met mensen kan een wolf z’n angst voor mensen verliezen, waardoor het risico op een aanrijding of andere levensbedreigende situatie voor de wolf veel groter wordt.

Spelende wolven
Spelende wolven. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Een truc om reeën en edelhert te fotograferen is om tegen de wind in te lopen, zodat de dieren je niet kunnen ruiken. Die vlieger gaat voor wolven niet op. Wolven hebben een extreem goed ontwikkeld reukvermogen en kunnen tot 300m tegen de wind in ruiken.

Als je een wolf wilt fotograferen, dan is de meest eenvoudige manier om een wildpark te bezoeken waar wolven onder gecontroleerde omstandigheden leven. Je kunt er met een gerust hart van uitgaan dat een groot deel van wolvenfoto’s uit magazines en op websites gemaakt zijn in dierenparken. Dat is ook helemaal niet erg: die foto’s laten vaak de schoonheid van de wolf zien en zijn ondersteunend aan de tekstuele inhoud van het artikel. Anholder Schweiz in Duitsland, net over de grens bij Arnhem, is een plek waar veel wolvenfoto’s gemaakt worden. Ook het verder gelegen Tier-Freigelände in het Bayerischen Wald biedt goede mogelijkheden om wolven in gevangenschap te fotograferen.

In Anholder Schweiz kun je eenvoudig kopportretten fotograferen
In Anholder Schweiz kun je eenvoudig kopportretten fotograferen. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Fototips

Leefomgeving

Beboste, rustige gebieden

Vindtijd

Het gehele jaar

Bescherming

Wettelijk beschermd, inclusief het leefgebied

Kwetsbaarheid

Zeer zeldzaam en zeer gevoelig voor verstoring.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Wil je wolven fotograferen? Bezoek dan eens het wildpark Anholder Schweiz in Duitsland, net over de grens bij Arnhem. Daar krijg je volop de gelegenheid zonder ze te verstoren.

10 reacties

  1. Uiteraard, wolfkiekjes maken doe je het best in de dierentuin, hoef je niet eens voor naar Duitsland want Blijdorp, “Amersfoort” en Ouwehands (Rhenen) hebben ze ook – o, goed dat ik even nakijk: Blijdorp niet meer. Als het om gedragswaarneming gaat wordt het al flink anders, dan is de dierentuin misleidend en bron van het ethologiedebâcle.

    Toch vind ik wel wat op te merken:
    – er lopen meer wolven maar veel info wordt onder de pet gehouden; ik weet aldus van minstens 2 zekere ongepaarde wolven (in mijn omgeving). Hotspots voor ontmoetingen zijn bij voorbeeld (voetgangers/fiets)bruggen over waterbarrières. Zelfs waarneming. nl houdt het zoveel mogelijk onder de pet. Bang voor paniek? Nieuwe heksen- en wolvenjacht? Gaat niet werken want het gaat flink sneller met het aantal wolven dan met de zeearenden… ik vind het gebrek aan openheid mede daarom nogal dom.
    – belangrijker: de “mensschuwheid” is een aanname vanuit een vervolgde situatie, wellicht vergelijkbaar met de vossen, maar geldt dus niet onder EU wijde volledige bescherming. Als jagend/verzamelende opportunisten verliezen ze snel hun schuwheid wanneer de vervolging stopt.
    – “Doet ‘ie anders nooit!” Klopt, mensen zijn geen wolvenprooi. Toch heb ik sterk de indruk dat het inside wereldje het hart vasthoudt in angst voor een per ongeluk Roodkapje-incident wat uiteraard kan voorkomen maar in de jaren 80 in Duitsland bewerkstelligde dat het (uitgezette) wolven experiment werd beëindigd en alle wolven doodgeschoten. Als de betreffende Roodkapje een vrijwillig wolfknuffelende natuurkiekjesmaker is heb ik er overigens geen moeite mee maar weet ook dat het helaas in NL zo niet werkt. Dan komt het speciësisme van Ryder (niet Singer!) maximaal om de hoek kijken… nogmaals, het gebrek aan openheid helpt nmm niet.
    – populatieontwikkeling: Het vergelijk “Noord-Amerika, waar ongeveer zestigduizend wolven leven”: 24.710.000 km² t.o.v. NL: 41.850 km² suggereert dat er in NL ruimte is voor 102 wolven, gaat echter volkomen mank aan de landsinrichting, de aanname van mensschuwheid en voedselaanbod. Ik verwacht in NL populatiegroei naar een aanmerkelijk hogere dichtheid (uw “200 km² per ROEDEL” geeft eveneens een onvergelijkbaar hogere dichtheid nml. 210 roedels) en ga geen seconde verbaasd zijn als er “stadswolven” ontstaan (vgl. de Roemeense beren en, uiteraard, vossen). Die wolven moeten echter wel allemaal eten en dus verwacht ik lang voordat die dichtheid is bereikt dat vervolging wederom is gestart en als gevolg daarvan worden ze vanzelf wel weer mensenschuw.
    – huidige situatie: van de 45 gemonitorde wolven zijn er 15 doodgereden. Natuurhobbyisten spelen daar geen enkele rol in.

    1. Dag Egon,

      Dank voor je reactie! Er zitten een paar kleine omissies in je betoog: het Amerikaanse verhaal laat zien dat interacties tussen mens en wolf, waarbij er daadwerkelijk sprake was van een aanval door de wolf, extreem laag is. Het aantal van 210 roedels in Nederland zal bij lange na niet gehaald worden vanwege het ontbreken van voldoende jachtgebied, zo simpel is het. Een jonge Nederlandse wolf is bijvoorbeeld recentelijk naar Duitsland getrokken omdat er geen plaats meer was in het gebied waar hij geboren was. Qua waarnemingen: daar is geen enkele terughoudendheid over. Kijk maar even op de site van Bij12 (link onderaan artikel), daar staat letterlijk elke bij Bij12 bekende waarneming, inclusief uitwerpselen en andere sporen.

      1. Moi Luc,
        bedankt voor de opheldering, maar omissie, waar dan?

        Ik kan me storen, niet aan jou maar aan wat ik onbegrijpelijk vind, zoals het aangeven dat wolven volgens wrn “ZEER ZELDZAAM” zijn terwijl zeearenden, eveneens toppredator, areaalverschuiver en populatiematig ongeveer even zeldzaam (of niet, of “normaal”…) maar met een ontstellend hoog aantal waarnemingsmeldingen (en beide planten zich in NL in kleine aantallen voort) op wrn als “VRIJ ALGEMEEN” worden aangeduid. Waar gaat het dan over: de zeldzaamheid van een soort of de zeldzaamheid van het aantal waarnemingen?
        Wat NLse wolven aangaat zitten we in de aanloop van de populatiecurve maar het gaat wel snel, sneller dan met de zeearenden; van grote roedels is nog geen sprake en het lijkt mij ook nog de vraag of die, gezien de omgeving, gaan ontstaan want een gelijkmatiger dispersie past beter. Wolven zijn zo slim als vossen, dat mechanisme krijgen ze vast wel door. En die 210 roedels wordt ‘em niet – daar zijn we het toch niet over oneens? Dat is slechts mijn weergave van je gegeven dat een roedel 200 km blokken nodig heeft. Dat zou in NL ook nog heel anders kunnen worden, omdat NL nu eenmaal een heel andere, natuurvreemde landinrichting met ad lib prooiaanbod heeft. Maar het worden er vast wel meer dan de 102 wolven die landelijk met het amerikaanse gemiddelde vergelijkbaar zouden zijn.

        Ik gebruik toch echt de door jou aangegeven aannames. Uiteraard is de kans dat wolven mensen aanvallen verwaarloosbaar klein daar waar er ruimte in overvloed is (die amerikaanse 24.710.000 km²) met “natuurgebieden” waar je NL in kan verstoppen en een bevolkingsdichtheid die 12,5 maal lager ligt. Daarom is het reëler, denk ik, die kans af te zetten tegen de kans dat ze elkaar in beperkte ruimte tegen komen. En dan nog denk ik dat de kans groot is dat een wolf geen mens aanvalt!
        Ik heb in vakliteratuur betreffende de NLse situatie echter ook gelezen dat er wel degelijk rekening gehouden wordt met een Roodkapje-incident en dan zie ik de chocoladeletters op de voorpagina van kranten al voor me; zelfs nu al schreeuwt christelijk rechts in de politiek om afschieten 🙁

        Dan dat onder de pet houden. Dat kaartje op bij12 doet me geloven dat we hier geen wolven hebben want die lijken allemaal knus te Drenthenieren en op de Veluwe te zitten – tjsa, er wonen toch minstens 2 aparte wolven hier in de buurt of zwerven hier rond, whatever, en niemand die er last van heeft zover ik weet behalve de jager die bij me kwam klagen dat hij geen reeën meer mocht schieten van de provincie. Wat er dan van op wrn door dringt is: “Waarnemersdetails verborgen; Locatiedetails verborgen”. Niet onder de pet houden is gewoon een regulier wrn-kaartje desnoods vervaagd tot 5 km blokken.

        Nou, bedtijd. Morgen mooi weer en 20 graden wordt voorspeld, eerste echt mooie dag van dit jaar, nu pas! Mijn kersenbloesem loopt ook al 10 dagen achter… maar eindelijk fijn vliegweer voor de kriebelbeessies dus die voor mij heel wat belonender zijn qua leuke kiekjes dan wolven. Doe jij eigenlijk nog aan nederpix?

  2. Juridisch zijn hier wel wat opmerkingen bij te maken. In de Wet Natuurbeheer is ook de Habitatrichtlijn geïmplementeerd. Voor wie wil weten wat hij wel of niet mag doen is het kijken in de Wet Natuurbeheer dus voldoende. Het klopt dat in artikel 3.5 van de Wet Natuurbeheer naar een aantal soorten wordt verwezen waarvoor een aantal verboden gelden. De soep wordt echter niet zo heet opgediend als hier wordt gesteld. De Wet Natuurbeheer geeft geen verplichting om je achter een boom te verstoppen als je een wolf ziet. Het gaat om opzettelijk verstoren.

    Je kunt erover twisten wat daar precies mee bedoeld wordt, maar hiervoor is ook van belang dat de wolf lang niet de enige soort is die een bijzondere beschermingsstatus geniet. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor witte kwikstaart, visdief, spotvogel, sperwer, sijs, overloper, otter en bever om maar wat soorten te noemen. Voor de liefhebber: er bestaan 3 lijsten namelijk bijlage IV, onderdeel a, bij de Habitatrichtlijn en bijlage II bij het Verdrag van Bern of bijlage I bij het Verdrag van Bonn. Daar staan nog heel wat meer soorten op. De wijze waarop gedrag ten opzichte van die andere soorten wordt gehandhaafd, zal dus ook de inkleuren op welke wijze het gedrag ten opzichte van de wolf kan worden gehandhaafd.

    De tamme wolf van de Veluwe is een interessant geval want je zou je kunnen afvragen in hoeverre een dier dat zich zichtbaar niet laat beïnvloeden door menselijke aanwezigheid, opzettelijk door mensen verstoord wordt of kan worden verstoord. Het is echt nog maar de vraag of zoiets strafbaar is. Ik betwijfel dat sterk. Van het volledig omsingelen van die wolf was overigens geen sprake. De beschikbare beelden vertekenen nogal, maar je kunt het ook daarop wel zien.

    Het waarnemen van de wolf in Nederland blijft natuurlijk een kwestie van geluk, maar ook dat is wel af te dwingen. Wie voldoende tijd investeert op de juiste plekken zal hem op een gegeven moment wel zien krijgen. Het bezoeken van een wildpark zal niet ieders ‘cup of tea’ zijn. Ik vind het persoonlijk niet anders dan een dierentuin. Je zult het dier in het wild wellicht niet zo mooi zien, maar de ervaring is vele malen gaver, juíst omdat je er moeite voor moet doen.

    1. Dag Lennart, dank voor je reactie! Ik heb heel bewust vermeden om locaties te noemen om te voorkomen dat “we” en masse die kant opgaan. Het gehele artikel is van tevoren inhoudelihjk afgestemd met een grote terrein-beherende instantie, waarbij dit een van de onderwerpen was. Het gaat om het belang van de wolf, niet het belang van de fotograaf. Kernboodschap: laat het beest met rust en geniet van een toevallige ontmoeting. Met leefgebied bedoel ik overigens de vaste onderdelen van het leefgebied (hol, jachtgebied, vaste routes, etc, conform dat bijvoorbeeld ook bij vleermuizen geregeld is). De Europese Habitatrichtlijn is specifiek benoemd om te laten zien dat het niet een Hollands feestje is, maar dat de bescherming voor alle lidstaten een verplichting is en derhalve wettelijk vertaald heeft moeten worden in nationale wetgeving.

      1. Hoi Luc, dank voor je uitleg! Ik snap dat er meerdere belangen spelen hoor. Ik heb zelf ook bewust geen locaties genoemd. Iedereen mag zelf op zoek gaan. Zoekt en gij zult vinden, maar ga niet op plekken waar je niet mag komen :). Dat is juridisch dan weer wél een stuk strikter afgekaderd!

  3. Mooi en leerzaam verhaal Luc. Ben wel benieuwd wat jouw mening is over de door sommige mensen, mn schapenhouders, betwijfelde wenselijkheid van de wolf in ons kleine landje en hoe je dat vertrouwen kunt verbeteren? Wat getallen: in 2022 werden in Nederland 850.000 schapen gehouden waarvan 15.000 voor de melk. In 2022 werden ongeveer 650.000 schapen en lammeren geslacht en ongeveer 600 schapen door wolven gedood.

    1. Dag Robert, dank voor je reactie! Mijn mening als bioloog over de wolf is heel eenvoudig: de wolf is onderdeel van onze natuur. Ik denk dat we in dit topic weg moeten blijven van de discussie over de wolf, omdat het een beschrijvend artikel is ;-). Groet, Luc

    2. Wat cijfers..als je het over bedenkelijkheid hebt van schapenhouders..Die mensen krijgen de ene na de andere regel van voorschriften voorgeschoteld. Hoe ze dieren moeten houden en dat ze wolfproof moeten afrasteren. Of maar opsluiten..Dat het beestje stikt in de warmte van zijn vacht als hij opgesloten wrdt is jammer dan..Nou dat is tegen de natuur !!Zelfs bij de wolfexpert van dit land die de Provincie en hun boeren adviseren en voorschrijven wat ze moeten en mogen, is nu een veulen verscheurd en half opgevreten. Foutje verkeerde inschatting..die man dacht dat het arme beestje wel beschermd werd..op 40 ha..vrijheid. En dat moet ons adviseren. Je vraagt je af waar zijn we in dit land mee bezig.. Het hele beleid wrdt op dergelijke onkundigen los gelaten. En een rekensom in uw cijfers ontbreekt.. de vergoeding voor die schapeneigenaar is dus 58 euro per dier..hallo?? Vrg jr is 35.000 euro uitgekeerd voor alle dode schapen totaal. Ik kocht vd week een schaap van een jaar oud..Kost 1000 euro per stuk !! Stamboek dier ! En krijg 58 euro als de wolf hem dood. !! Ik heb veulenopfok, 1 dood veulen kost hier al ca 45000 euro..en ik krijg NIKS want het beleid zegt..Wolf is ongevaarlijk voor paarden..! Vrge week is hier in Meyel een veulen zwaar toegetakeld, hij leeft nog..mr vraag niet hoe verminkt het er uit ziet. Dat is wat er mis is met dit hele land. Ik denk niet dat het lang goed gaat met de wolf in dit postzegel landje.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

10 reacties

  1. Uiteraard, wolfkiekjes maken doe je het best in de dierentuin, hoef je niet eens voor naar Duitsland want Blijdorp, “Amersfoort” en Ouwehands (Rhenen) hebben ze ook – o, goed dat ik even nakijk: Blijdorp niet meer. Als het om gedragswaarneming gaat wordt het al flink anders, dan is de dierentuin misleidend en bron van het ethologiedebâcle.

    Toch vind ik wel wat op te merken:
    – er lopen meer wolven maar veel info wordt onder de pet gehouden; ik weet aldus van minstens 2 zekere ongepaarde wolven (in mijn omgeving). Hotspots voor ontmoetingen zijn bij voorbeeld (voetgangers/fiets)bruggen over waterbarrières. Zelfs waarneming. nl houdt het zoveel mogelijk onder de pet. Bang voor paniek? Nieuwe heksen- en wolvenjacht? Gaat niet werken want het gaat flink sneller met het aantal wolven dan met de zeearenden… ik vind het gebrek aan openheid mede daarom nogal dom.
    – belangrijker: de “mensschuwheid” is een aanname vanuit een vervolgde situatie, wellicht vergelijkbaar met de vossen, maar geldt dus niet onder EU wijde volledige bescherming. Als jagend/verzamelende opportunisten verliezen ze snel hun schuwheid wanneer de vervolging stopt.
    – “Doet ‘ie anders nooit!” Klopt, mensen zijn geen wolvenprooi. Toch heb ik sterk de indruk dat het inside wereldje het hart vasthoudt in angst voor een per ongeluk Roodkapje-incident wat uiteraard kan voorkomen maar in de jaren 80 in Duitsland bewerkstelligde dat het (uitgezette) wolven experiment werd beëindigd en alle wolven doodgeschoten. Als de betreffende Roodkapje een vrijwillig wolfknuffelende natuurkiekjesmaker is heb ik er overigens geen moeite mee maar weet ook dat het helaas in NL zo niet werkt. Dan komt het speciësisme van Ryder (niet Singer!) maximaal om de hoek kijken… nogmaals, het gebrek aan openheid helpt nmm niet.
    – populatieontwikkeling: Het vergelijk “Noord-Amerika, waar ongeveer zestigduizend wolven leven”: 24.710.000 km² t.o.v. NL: 41.850 km² suggereert dat er in NL ruimte is voor 102 wolven, gaat echter volkomen mank aan de landsinrichting, de aanname van mensschuwheid en voedselaanbod. Ik verwacht in NL populatiegroei naar een aanmerkelijk hogere dichtheid (uw “200 km² per ROEDEL” geeft eveneens een onvergelijkbaar hogere dichtheid nml. 210 roedels) en ga geen seconde verbaasd zijn als er “stadswolven” ontstaan (vgl. de Roemeense beren en, uiteraard, vossen). Die wolven moeten echter wel allemaal eten en dus verwacht ik lang voordat die dichtheid is bereikt dat vervolging wederom is gestart en als gevolg daarvan worden ze vanzelf wel weer mensenschuw.
    – huidige situatie: van de 45 gemonitorde wolven zijn er 15 doodgereden. Natuurhobbyisten spelen daar geen enkele rol in.

    1. Dag Egon,

      Dank voor je reactie! Er zitten een paar kleine omissies in je betoog: het Amerikaanse verhaal laat zien dat interacties tussen mens en wolf, waarbij er daadwerkelijk sprake was van een aanval door de wolf, extreem laag is. Het aantal van 210 roedels in Nederland zal bij lange na niet gehaald worden vanwege het ontbreken van voldoende jachtgebied, zo simpel is het. Een jonge Nederlandse wolf is bijvoorbeeld recentelijk naar Duitsland getrokken omdat er geen plaats meer was in het gebied waar hij geboren was. Qua waarnemingen: daar is geen enkele terughoudendheid over. Kijk maar even op de site van Bij12 (link onderaan artikel), daar staat letterlijk elke bij Bij12 bekende waarneming, inclusief uitwerpselen en andere sporen.

      1. Moi Luc,
        bedankt voor de opheldering, maar omissie, waar dan?

        Ik kan me storen, niet aan jou maar aan wat ik onbegrijpelijk vind, zoals het aangeven dat wolven volgens wrn “ZEER ZELDZAAM” zijn terwijl zeearenden, eveneens toppredator, areaalverschuiver en populatiematig ongeveer even zeldzaam (of niet, of “normaal”…) maar met een ontstellend hoog aantal waarnemingsmeldingen (en beide planten zich in NL in kleine aantallen voort) op wrn als “VRIJ ALGEMEEN” worden aangeduid. Waar gaat het dan over: de zeldzaamheid van een soort of de zeldzaamheid van het aantal waarnemingen?
        Wat NLse wolven aangaat zitten we in de aanloop van de populatiecurve maar het gaat wel snel, sneller dan met de zeearenden; van grote roedels is nog geen sprake en het lijkt mij ook nog de vraag of die, gezien de omgeving, gaan ontstaan want een gelijkmatiger dispersie past beter. Wolven zijn zo slim als vossen, dat mechanisme krijgen ze vast wel door. En die 210 roedels wordt ‘em niet – daar zijn we het toch niet over oneens? Dat is slechts mijn weergave van je gegeven dat een roedel 200 km blokken nodig heeft. Dat zou in NL ook nog heel anders kunnen worden, omdat NL nu eenmaal een heel andere, natuurvreemde landinrichting met ad lib prooiaanbod heeft. Maar het worden er vast wel meer dan de 102 wolven die landelijk met het amerikaanse gemiddelde vergelijkbaar zouden zijn.

        Ik gebruik toch echt de door jou aangegeven aannames. Uiteraard is de kans dat wolven mensen aanvallen verwaarloosbaar klein daar waar er ruimte in overvloed is (die amerikaanse 24.710.000 km²) met “natuurgebieden” waar je NL in kan verstoppen en een bevolkingsdichtheid die 12,5 maal lager ligt. Daarom is het reëler, denk ik, die kans af te zetten tegen de kans dat ze elkaar in beperkte ruimte tegen komen. En dan nog denk ik dat de kans groot is dat een wolf geen mens aanvalt!
        Ik heb in vakliteratuur betreffende de NLse situatie echter ook gelezen dat er wel degelijk rekening gehouden wordt met een Roodkapje-incident en dan zie ik de chocoladeletters op de voorpagina van kranten al voor me; zelfs nu al schreeuwt christelijk rechts in de politiek om afschieten 🙁

        Dan dat onder de pet houden. Dat kaartje op bij12 doet me geloven dat we hier geen wolven hebben want die lijken allemaal knus te Drenthenieren en op de Veluwe te zitten – tjsa, er wonen toch minstens 2 aparte wolven hier in de buurt of zwerven hier rond, whatever, en niemand die er last van heeft zover ik weet behalve de jager die bij me kwam klagen dat hij geen reeën meer mocht schieten van de provincie. Wat er dan van op wrn door dringt is: “Waarnemersdetails verborgen; Locatiedetails verborgen”. Niet onder de pet houden is gewoon een regulier wrn-kaartje desnoods vervaagd tot 5 km blokken.

        Nou, bedtijd. Morgen mooi weer en 20 graden wordt voorspeld, eerste echt mooie dag van dit jaar, nu pas! Mijn kersenbloesem loopt ook al 10 dagen achter… maar eindelijk fijn vliegweer voor de kriebelbeessies dus die voor mij heel wat belonender zijn qua leuke kiekjes dan wolven. Doe jij eigenlijk nog aan nederpix?

  2. Juridisch zijn hier wel wat opmerkingen bij te maken. In de Wet Natuurbeheer is ook de Habitatrichtlijn geïmplementeerd. Voor wie wil weten wat hij wel of niet mag doen is het kijken in de Wet Natuurbeheer dus voldoende. Het klopt dat in artikel 3.5 van de Wet Natuurbeheer naar een aantal soorten wordt verwezen waarvoor een aantal verboden gelden. De soep wordt echter niet zo heet opgediend als hier wordt gesteld. De Wet Natuurbeheer geeft geen verplichting om je achter een boom te verstoppen als je een wolf ziet. Het gaat om opzettelijk verstoren.

    Je kunt erover twisten wat daar precies mee bedoeld wordt, maar hiervoor is ook van belang dat de wolf lang niet de enige soort is die een bijzondere beschermingsstatus geniet. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor witte kwikstaart, visdief, spotvogel, sperwer, sijs, overloper, otter en bever om maar wat soorten te noemen. Voor de liefhebber: er bestaan 3 lijsten namelijk bijlage IV, onderdeel a, bij de Habitatrichtlijn en bijlage II bij het Verdrag van Bern of bijlage I bij het Verdrag van Bonn. Daar staan nog heel wat meer soorten op. De wijze waarop gedrag ten opzichte van die andere soorten wordt gehandhaafd, zal dus ook de inkleuren op welke wijze het gedrag ten opzichte van de wolf kan worden gehandhaafd.

    De tamme wolf van de Veluwe is een interessant geval want je zou je kunnen afvragen in hoeverre een dier dat zich zichtbaar niet laat beïnvloeden door menselijke aanwezigheid, opzettelijk door mensen verstoord wordt of kan worden verstoord. Het is echt nog maar de vraag of zoiets strafbaar is. Ik betwijfel dat sterk. Van het volledig omsingelen van die wolf was overigens geen sprake. De beschikbare beelden vertekenen nogal, maar je kunt het ook daarop wel zien.

    Het waarnemen van de wolf in Nederland blijft natuurlijk een kwestie van geluk, maar ook dat is wel af te dwingen. Wie voldoende tijd investeert op de juiste plekken zal hem op een gegeven moment wel zien krijgen. Het bezoeken van een wildpark zal niet ieders ‘cup of tea’ zijn. Ik vind het persoonlijk niet anders dan een dierentuin. Je zult het dier in het wild wellicht niet zo mooi zien, maar de ervaring is vele malen gaver, juíst omdat je er moeite voor moet doen.

    1. Dag Lennart, dank voor je reactie! Ik heb heel bewust vermeden om locaties te noemen om te voorkomen dat “we” en masse die kant opgaan. Het gehele artikel is van tevoren inhoudelihjk afgestemd met een grote terrein-beherende instantie, waarbij dit een van de onderwerpen was. Het gaat om het belang van de wolf, niet het belang van de fotograaf. Kernboodschap: laat het beest met rust en geniet van een toevallige ontmoeting. Met leefgebied bedoel ik overigens de vaste onderdelen van het leefgebied (hol, jachtgebied, vaste routes, etc, conform dat bijvoorbeeld ook bij vleermuizen geregeld is). De Europese Habitatrichtlijn is specifiek benoemd om te laten zien dat het niet een Hollands feestje is, maar dat de bescherming voor alle lidstaten een verplichting is en derhalve wettelijk vertaald heeft moeten worden in nationale wetgeving.

      1. Hoi Luc, dank voor je uitleg! Ik snap dat er meerdere belangen spelen hoor. Ik heb zelf ook bewust geen locaties genoemd. Iedereen mag zelf op zoek gaan. Zoekt en gij zult vinden, maar ga niet op plekken waar je niet mag komen :). Dat is juridisch dan weer wél een stuk strikter afgekaderd!

  3. Mooi en leerzaam verhaal Luc. Ben wel benieuwd wat jouw mening is over de door sommige mensen, mn schapenhouders, betwijfelde wenselijkheid van de wolf in ons kleine landje en hoe je dat vertrouwen kunt verbeteren? Wat getallen: in 2022 werden in Nederland 850.000 schapen gehouden waarvan 15.000 voor de melk. In 2022 werden ongeveer 650.000 schapen en lammeren geslacht en ongeveer 600 schapen door wolven gedood.

    1. Dag Robert, dank voor je reactie! Mijn mening als bioloog over de wolf is heel eenvoudig: de wolf is onderdeel van onze natuur. Ik denk dat we in dit topic weg moeten blijven van de discussie over de wolf, omdat het een beschrijvend artikel is ;-). Groet, Luc

    2. Wat cijfers..als je het over bedenkelijkheid hebt van schapenhouders..Die mensen krijgen de ene na de andere regel van voorschriften voorgeschoteld. Hoe ze dieren moeten houden en dat ze wolfproof moeten afrasteren. Of maar opsluiten..Dat het beestje stikt in de warmte van zijn vacht als hij opgesloten wrdt is jammer dan..Nou dat is tegen de natuur !!Zelfs bij de wolfexpert van dit land die de Provincie en hun boeren adviseren en voorschrijven wat ze moeten en mogen, is nu een veulen verscheurd en half opgevreten. Foutje verkeerde inschatting..die man dacht dat het arme beestje wel beschermd werd..op 40 ha..vrijheid. En dat moet ons adviseren. Je vraagt je af waar zijn we in dit land mee bezig.. Het hele beleid wrdt op dergelijke onkundigen los gelaten. En een rekensom in uw cijfers ontbreekt.. de vergoeding voor die schapeneigenaar is dus 58 euro per dier..hallo?? Vrg jr is 35.000 euro uitgekeerd voor alle dode schapen totaal. Ik kocht vd week een schaap van een jaar oud..Kost 1000 euro per stuk !! Stamboek dier ! En krijg 58 euro als de wolf hem dood. !! Ik heb veulenopfok, 1 dood veulen kost hier al ca 45000 euro..en ik krijg NIKS want het beleid zegt..Wolf is ongevaarlijk voor paarden..! Vrge week is hier in Meyel een veulen zwaar toegetakeld, hij leeft nog..mr vraag niet hoe verminkt het er uit ziet. Dat is wat er mis is met dit hele land. Ik denk niet dat het lang goed gaat met de wolf in dit postzegel landje.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: