Menu

Onderdeel van Pixfactory

Zomersneeuw

Op een mooie zomeravond bungel ik op de Rijnkade in Arnhem met mijn voeten boven de Nederrijn. Ik kijk met grote ogen rond, maar niet naar voorbijvarende bootjes. Ik kijk naar een fenomeen, een liveshow van duizenden kleine nachtdansertjes in een sprookjesachtig decor met de oplichtende John Frostbrug op de achtergrond. Wil je dit ook eens meemaken, lees dan verder!
zomersneeuw
Een volwassen eendagsvlieg die als gevleugelde maar kort mocht genieten van het leven, telt zijn laatste minuten op een elektriciteitskastje op de Rijnkade. Fotograaf: Danny Slijfer

Zomersneeuw klinkt nogal ongeloofwaardig, maar tegelijkertijd schept het een fascinerend en romantisch beeld. Alleen de naam al geeft de drang om het eens in je leven te willen zien. Welk bijzonder dier verdient nou zo’n mooie naam? Deze grote eer gaat naar een insect genaamd schoraas. Dit zijn haften oftewel eendagsvliegen waarvan de wetenschappelijke naam Ephoron virgo luidt. De imago’s zijn twee tot drie centimeter groot en het lijf is licht van kleur. Aan de achterkant van het lijf zitten twee lange sierlijke staartdraden. De vleugels zijn melkwitachtig gekleurd en de ogen zijn zwart. Een individu is leuk om te zien, maar wat ze zo bijzonder maakt is de massaliteit waarmee ze zich plotseling laten zien. Zomaar op een donkere zomeravond kunnen er duizenden spierwit lijkende exemplaren opvliegen uit de rivieren.

In een donkere nacht komen ze tevoorschijn als spierwitte spoken en dansen ze hun laatste uurtjes vol. Fotograaf: Chris Ruijter

Voordat ze massaal uit de rivier tevoorschijn komen hebben ze als larve eerst een jaar op de diepe en donkere zandbodem van de rivier geleefd. Ze leven ver weg gestopt in het rivierzand en filteren hun voedsel uit het water. Als het moment dan eindelijk zo ver is en ze zijn niet ten prooi gevallen aan rovers dan komen eerst de mannetjes uit de rivier, uurtje later komen de vrouwtjes. Na de ontmoeting begint direct de voortplanting. Het hoogtepunt, maar voor het mannetje ook direct zijn einde. Zijn vrouwelijke partner houdt nog even een nachtje vol om een soort van gele rijstkorrels gevuld met eitjes af te zetten in de modder langs de rivier. Grote afstanden kan ze hiervoor afleggen, maar daarna is het ook voor haar afgelopen. De volgende ochtend is het enige bewijs van hun bestaan een slagveld met duizenden levenloze haften met hongerige, enthousiaste kauwtjes en kokmeeuwen. Alles wat maar in de buurt van de rivier ligt is ondergesneeuwd, vandaar de naam zomersneeuw.

Erg jammer dat zo’n prachtige eendagsvlieg zijn voorstelling maar heel even mag laten zien op deze aarde. Geen pechvogel, maar een pechinsect. Dubbel pech, want wanneer het dan eindelijk zo ver is en het hun moment is om te shinen, is het donker en ligt iedereen al op één oor.. Gelukkig bestaat de natuurfotograaf die ze opzoekt en ze op hun mooist probeert vast te leggen! Het is puur geluk om deze sneeuwpartij te mogen vastleggen. Niet alleen wat je ziet maakt indruk, maar ook wat je hoort; het geluid van duizenden wapperende vleugeltjes.

Zomersneeuw
Duizenden exemplaren die op straatverlichting langs de kade afkomen en rondom de lamp sierlijk blijven dansen totdat ze er bij neervallen. Fotograaf: Danny Slijfer

Fototips

  • Het is alleen bij lange na niet vanzelfsprekend dat je ze zomaar vindt. Het massaal opvliegen hangt samen met warme, droge dagen en het liefst een wat hogere luchtvochtigheid in de avond. Niet gemakkelijk om te plannen, maar zomersneeuw is niet voor niks een zeldzaam mooi fenomeen!
  • Je hebt een UV-lamp of zaklamp nodig om schoraas in het donker te kunnen vinden. Fotograferen zonder lichtbron? Dan heb je een flitser nodig.
  • Geen zin om te gaan zoeken met een zaklamp? Ga dan naar stedelijk gebied. Je kunt ze hier gemakkelijk fotograferen door het licht van reclameborden, straatverlichting of verlichte bruggen.
  • Wordt het verschijnsel gemeld in de media, wacht dan niet te lang, want het duurt slechts een aantal dagen.
  • Gebruik een telelens om ze in vlucht te fotograferen en de macrolens voor de details. Eenmaal gehavend op de grond zijn ze goed benaderbaar.
  • Heb geduld; pas anderhalf uur na zonsondergang vindt het hoogtepunt plaats.
  • Fotografeer hun sierlijke vlucht op een abstracte manier met een langzame sluitertijd, bijvoorbeeld 1/80 of 1/60. Pas bij snelle sluitertijden op dat je niet te veel ruisvorming krijgt waardoor details wegvallen.
Zomersneeuw
De vlucht van zomersneeuw onder de John Frostbrug. De eendagsvliegen weerkaatsen prachtig het licht van de straatverlichting. Fotograaf: Danny Slijfer

Leefomgeving

Schoraas is te vinden in en nabij de grote rivieren. In Nederland vooral bij de Nederrijn, IJssel, Rijn, Waal en de Maas.

Vindtijd

Half juli-september, optimum eerste twee weken van augustus

Bescherming

Niet wettelijk beschermd

Kwetsbaarheid

De schoraas was lange tijd door vervuild rivierwater uitgestorven in ons land. In 1991 is de soort opnieuw ontdekt doordat de waterkwaliteit van de rivieren zich verbeterde. Van 2007 tot 2012 waren ze ineens spoorloos, na 2012 zijn ze jaarlijks weer gezien. Echte piekjaren waren 2018 en 2019, helaas is het de jaren daarna weer wat minder spectaculair. Het blijft elk jaar een verassing of het een goed zomersneeuwjaar wordt. Belangrijk gegeven blijft dat het water zo min mogelijk vervuild wordt.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Wist je dat in sommige landen cafés hun verlichting eerder uitdoen voor de schoraas? Dit scheelt namelijk de volgende dag veel veegwerk van duizenden gevallen exemplaren.

4 reacties

  1. Bijzonder goed artikel met prachtige foto’s. Het voelt nu als een gemis dat je dit zelf nog nooit gezien hebt. Top Danny!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

4 reacties

  1. Bijzonder goed artikel met prachtige foto’s. Het voelt nu als een gemis dat je dit zelf nog nooit gezien hebt. Top Danny!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: