Symmetrie in de natuur

Net als wij mensen zijn ook de meeste dieren tweezijdig symmetrisch. Wanneer je een lijn trekt van boven naar beneden tussen de ogen door, dan is links en rechts vrijwel helemaal gelijk aan elkaar. Hetzelfde geldt voor planten. Een voorbeeld van tweezijdige symmetrie bij een plant is de bloem van een dovenetel. De witte, paarse of gele poppetjes van dit prachtige plantje zijn precies in tweeën te verdelen.

Daarnaast zijn er ook dieren en planten die veelzijdig symmetrisch zijn. In het dierenrijk is de zeester daar een heel mooi voorbeeld van. In het plantenrijk zijn de bloemen van een bosanemoon een prachtig voorbeeld van veelzijdige symmetrie. En wat te denken van een sneeuwvlokje. Je kunt het met je blote oog niet zien, maar zelfs een vlokje sneeuw is verdeeld in tientallen, zo niet duizenden minuscule veelzijdig symmetrische ijskristallen.

Tweezijdig symmetrische dieren en planten zijn op één manier in twee gelijke delen te verdelen, veelzijdig symmetrische dieren en planten zijn op meerdere manieren in twee gelijke delen te verdelen.

Symmetrie bij insecten

In de wereld van natuurfotografie kan symmetrie verrassende beelden opleveren. Juist in deze wondere wereld zijn er meer dan genoeg mogelijkheden te ontdekken over dit onderwerp. Denk bijvoorbeeld eens aan insecten zoals libellen en vlinders. Zeker wanneer deze prachtige wezentjes met hun vleugels gespreid zitten zijn er genoeg mogelijkheden om een bijna volledig symmetrisch beeld te creëren. Ikzelf had tot voor kort eigenlijk nog nooit een symmetrisch beeld gefotografeerd, totdat ik thuiskwam met het onderstaande abstracte beeld van een sint-jansvlinder. De foto is dan wel niet perfect symmetrisch, maar het komt toch vrij dicht in de buurt.

Werken met een ultra-macrolens

Onderstaand beeld is wel bijna geheel tweezijdig symmetrisch. Ik heb tijdens het maken van dit beeld met de Laowa 25 mm. ultra macrolens (5 x vergroting) gewerkt. Eerlijk gezegd vond ik het best een lastig beeld om te creëren. De scherptediepte van dit objectief is zeer gering, dus bij de minste beweging klopte de symmetrie niet meer. Ik ben verschillende keren thuisgekomen met beelden waar ik niet tevreden over was en die dan ook in de prullenbak zijn beland. Uiteindelijk -na veel focussen op dat ene beeld in mijn hoofd- was ik toch wel blij met deze vrij symmetrische foto van het vrouwtje van de gewone oeverlibel. Om het lijnenspel wat meer te benadrukken, heb ik het beeld omgezet naar zwart-wit.

Wil jij ook beginnen met ultramacro-fotografie? Dan is het goed om te weten dat windstille ochtenden/avonden belangrijk zijn tijdens het fotograferen. Een zuchtje wind kan namelijk je hele compositie verstoren. Er wordt vaak gezegd dat je libellen en vlinders het beste ’s ochtends kunt fotograferen. Nu ben ik daar zelf ook absoluut een voorstander van, maar ’s avonds als het kwik onder de 14 graden komt, blijven de meeste insecten ook rustig op hun plekje zitten. Insecten zijn koudbloedige dieren en zonder warmte kunnen ze niet vliegen. Als je heel voorzichtig bent zijn ze dus ook wat later op de avond goed benaderbaar.

Symmetrie in landschappen

Ook in het landschap is symmetrie te vinden. Hoe meer je erop let, hoe vaker je het voorbij ziet komen tijdens je wandelingen. Wanneer het windstil is kun je in ons kleine kikkerlandje prachtige spiegellandschappen creëren. Nederland is een prachtig waterrijk land, maar ook in het buitenland liggen genoeg kansen! Een fraai voorbeeld daarvan zie je hieronder.

Wil je een mooie, strakke symmetrie in je beeld te creëren, kies dan voor een laag standpunt tijdens het fotograferen. Schroom niet om meerdere beelden vanuit verschillende posities te maken. Je geheugenkaartje is gewillig en weggooien kan altijd nog. Overigens is het erg belangrijk om tijdens het fotograferen je beelden niet te krap kaderen, zodat je in de nabewerking genoeg ruimte over houdt om je beeld perfect symmetrisch te maken. Ditzelfde geldt ook voor je macrobeelden.

Fotografeer eens met een spiegel

Tot slot is er ook nog de mogelijkheid om waterreflecties na te bootsen met een spiegel en je macro-objectief. Het enige dat je nodig hebt is een klein spiegeltje zonder omlijsting. Leg deze op een vlakke ondergrond, (bijvoorbeeld de tuintafel) en ga op zoek naar leuke onderwerpen om te fotograferen. Leg je onderwerp in het midden van de spiegel en kies een laag perspectief, zodat het onderwerp vrijwel geheel symmetrisch in beeld komt. Zorg ervoor dat je achtergrond geen storende elementen bevat en verschuif je onderwerp ook eens voor een geheel ander effect. Erg leuk om te doen!

Tips

• Zet de rasterweergave van je camera aan. Wanneer je dit handige hulpmiddel hebt ingesteld, verschijnt er een compositieraster met negen vlakken op je schermpje, ook wel de regel van derden genoemd. Erg handig bij het maken van o.a. symmetrische beelden!
• Ga eens op pad na een flinke regenbui. Wellicht vind je in een van de vele regenplassen een krachtig symmetrisch landschap om te vereeuwigen.
• Let ook eens op andere reflecterende oppervlakken, zoals stoeptegels, autodaken, ruiten, etc.
• Gebruik bij spiegellandschappen en /of spiegelbeelden eventueel een polarisatiefilter. Hiermee kun je reflecties versterken of juist afzwakken.

Wees geduldig. Een foto hoeft echt niet meteen de eerste keer te slagen. Maak er bijvoorbeeld eens een maandproject van! Dat is niet alleen erg leuk, maar ook ontzettend leerzaam! Succes!