Top 10 ethische ergernissen – uitslag lezersenquête

Een tijdje geleden vroegen we leden van Natuurfotografie Magazine in een lezersenquête om hun mening over natuurfotografen en hun gedrag in de natuur….
vossen voeren
Vossen voeren. Fotograaf: Roeselien Raimond

Ethiek in de natuurfotografie

En het aantal reacties was indrukwekkend! Blijkbaar sneden we een zéér gevoelig item aan, waarover graag geventileerd wordt.
Ben je benieuwd waar ‘jullie’ je meest aan stoorden, lees dan hieronder de top 10 gedragingen & handelingen die als meest schadelijk worden beschouwd voor onze natuur. Naast meningen waren we ook benieuwd naar feiten en vroegen wij drie specialisten Paul van Hoof, Robin Kraaij en Rollin Verlinde naar de gevolgen van bepaalde handelingen.

1. Afval achterlaten in de natuur

vos met plastic
Afval in de natuur. Fotograaf: Roeselien Raimond

Is het je wel eens opgevallen dat papieren zakdoekjes zich razendsnel voortplanten? Hetzelfde geldt voor blikjes. Zo zie je er jaren nooit één en ineens nemen ze een gebied over. Zo werkt het nu eenmaal: is het ergens netjes, dan houden we dat graag zo, maar troep genereert méér troep. Aan ons dus om nog net een beetje meer moeite te doen om onze eigen rotzooi of die van anderen op te ruimen.

2. Betreden van verboden gebieden

Verboden toegang
Verstoring kan leiden tot opjagen van wild of het verlaten van nesten door vogels. Fotograaf: Roeselien Raimond

Verboden vruchten… we kennen allemaal de verleiding. En ook weten we hoe het gras achter zo’n Verboden Toegang-bord altijd nét wat groener lijkt. Maar… regels zijn er niet voor niets en door ze te overtreden kunnen we soms meer schade aanrichten dan we ons in eerste instantie realiseren.

In afgesloten gebieden groeien soms nog zeldzame soorten. Betreden van zo’n gebied kan grote impact hebben. Deskundige – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

3. Amfibieën oppakken/verplaatsen

Als kind weet je misschien nog niet beter, als volwassene wel; die kikker wordt echt geen prins als je hem oppakt, maar mogelijk wel gestrest of zelfs ziek en zoals een een lezer mooi verwoordt in onze enquête:

Geen enkele foto die dierenleed veroorzaakt is het waard om gepubliceerd te worden al is hij nog zo mooi.

Amfibieën oppakken/verplaatsen. Fotograaf: Johan van der Wielen

4. Fotograferen bij nesten van vogels

Al sinds jaar en dag is het heersende dogma in de natuurfotografie dat nestfotografie not done is. Maar een nestje meerkoeten fotograferen vanaf de slootkant, mag dat ook niet? En de uitgevlogen meesjes in je eigen tuin? Of gansjes in het stadspark? Eigenlijk is het altijd een kwestie van met gezond verstand én met gevoel de situatie inschatten. Schuwe vogels zullen niet blij zijn met menselijk kraambezoek. Mocht je dergelijke vogels toch willen fotograferen, dan is het aan te raden camouflage of een hut te gebruiken en heb je het idee dat je toch op de één of andere manier de boel verstoort, stop dan.

Het is niet altijd een keuze tussen schadelijk en onschadelijk. Daar zit regelmatig nuance tussen. Zo vind ik vogelgeluiden afspelen in de herfst iets heel anders, dan dit doen tijdens de balts- en broedtijd. Jammer dat zulke nuances niet uit deze enquête zullen komen, gelet op de mogelijke antwoorden. Ook bij het aanbieden van voer is de wijze waarop bepalend voor de schade die je aanbrengt. Lezer – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

Moedernijlgans met gansjes
Moedernijlgans met gansjes.

5. Vlinders/libellen natspuiten

Je zou zeggen: “Waarom?!” Maar… er bestaat blijkbaar een behoefte aan kunstmatige regen of dauw. Of het echt kwaad kan is niet geheel duidelijk, maar zoals deskundige Rollin Verlinde aangeeft in Natuurfotografie Magazine: ‘Vlinders leven soms maar enkele dagen…’ Reken zelf maar uit hoeveel die ‘paar uurtjes’ van ons dus zijn in een vlinderleven…

6. Aanbieden van voer aan zoogdieren

vossen voeren
Vossen voeren. Fotograaf: Roeselien Raimond

Voer voor zoogdieren staat gelijk aan voer voor discussie. En dan een héle lange en hele complexe discussie, waarbij de gemoederen al snel hoog oplopen omdat iedereen hier wel een mening over heeft. Wij waren zelf benieuwd naar wat feiten en deskundigheid en vroegen Paul van Hoof, Robin Kraaij en Rollin Verlinde naar hun idee over de impact van het voeren van zoogdieren. De reacties van dit deskundig panel waren soms best onverwacht:

Het effect is niet onderzocht, maar ik voorzie geen echt grote problemen. Nederlanders hebben een hoge levensverwachting, ondanks dat (voor Belgen) soms rare voedsel. Deskundige – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

7. Ruim buiten de paden lopen

Terwijl wij ons als fotografen boos maken om zaken als het voeren van vossen, maken we ons meestal niet zo druk om die paar stapjes van het pad af… Terwijl dit niet altijd zonder risico is.

Het buiten de paden lopen wordt soms onderschat als effect. Er is onderzoek naar gedaan: bij de pluk van paddenstoelen bleek het effect van vertrapping door de plukker significanter dan het plukken zelf. Een plukker wandelt echter voorbij, een fotograaf blijft langer ter plaatse. Als je dus een tijdje staat te trappelen rond een paddenstoel om een mooie foto te maken, ben je het organisme zelf aan het beschadigen, terwijl je zijn vrucht probeert te sparen. Tegelijkertijd hangt het effect sterk af van het soort gebied en het seizoen. Sterk samengevat: natte gebieden zijn kwetsbaarder dan droge. Zorg dat je in ieder geval kennis van zaken hebt, zodat je niet per ongeluk allerlei zeldzaamheden platwalst voor die ene soort. Deskundigen – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

Verstoring van wild
Verstoring van wild. Fotograaf: Roeselien Raimond

8. Het gebruik van flitslicht bij nachtdieren

Hoewel uit onderzoek blijkt dat flitslicht geen schade aan de ogen toebrengt, zal het van soort en situatie afhangen of het gebruik van flitslicht echt onschadelijk is. Een vliegende vogel kan bijvoorbeeld wel schrikken van een onverwachte flits en daardoor mogelijk crashen.

Ik stoor mij het meest aan ethici. Ik zie zo goed als nooit wantoestanden. Lezer – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

9. Vliegen met een drone

Hoewel wij als mensen ons wellicht storen aan de aanwezigheid van een drone, is het voor onze natuur niet perse een slechte zaak. Misschien zelfs integendeel:

Voor foto’s van bepaalde kwetsbare landschappen is dronefotografie ideaal. Omdat gebieden niet betreden hoeven te worden, is schade aan de natuur niet aan de orde. Houd wel de wet- en regelgeving goed in de gaten. Deskundige – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

Drone… vloek of zegen voor de natuur? Fotograaf: DJI

10. Twitchen

‘Het gericht opzoeken van een bijzondere vogel, geïnformeerd door derden’. (Bron: Wiki)
Het principe is natuurlijk prachtig: er komt een melding binnen van een zeldzame vogel. De twitcher laat alles uit zijn of haar handen vallen, springt in de auto en rijdt uren en uren om die zeldzame vogelt te kunnen aanschouwen. En al is het een stipje dat slechts door een verrekijker als vogel identificeerbaar is, dat mag de pret niet drukken. De twitcher doet een vreugdedansje, deelt zijn ervaring met wie het horen wil en rijdt intens gelukkig weer naar huis. Die pakt niemand hem meer af! Niks mis mee… toch..?

Dat mensen bv een notenkraker op de foto willen hebben en daarvoor een dermate chaos veroorzaken voor zowel mens als dier. Vertrapte tuinen, voeren, afval achterlaten en de vogel opjagen. Zoiets zou verboden moeten worden! Lezer – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

Drukte bij kraanvogels…. Fotograaf: Ron Poot

Op zich niet. Het probleem is alleen dat we met zoveel zijn. Mede door het delen op sociale media en op waarneming.nl resulteert een interessante waarneming al snel in een hype waar massa’s mensen op af komen. En blijft het diertje aanwezig, dan kan het rekenen op een eindeloze stroom aan trouwe bezoekers, dag in dag uit. Of het nu een zeldzame notenkraker is… of een makkelijk te fotograferen burcht met vossenwelpen… Waarschijnlijk heeft geen enkel dier of plantje baat bij hordes bezoekers. Daarbij duwen groepsdruk en competitiedrang mensen over grenzen heen die ze normaal gesproken, als individu zouden respecteren.

Competitie om het plaatje 2.0 te maken drijft mensen over de grens. Lezer – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

Het doel van deze enquête was niet zozeer om een moreel oordeel te vellen over natuurfotografen. Ons doel was om natuurfotografen aan het denken te zetten. Over het gedrag van anderen, maar ook over ons eigen gedrag. Want als we nu allemaal eens even heel eerlijk in de spiegel kijken en verantwoordelijkheid nemen voor ons eigen handelen… Zou dat niet een mooi stapje in de goede richting zijn…?

Het massale stoort mij. Het meeste van het hiervoor genoemde is in principe niet schadelijk, maar de massa maakt het schadelijk. Lezer – Natuurfotografie Magazine editie 42 -2019

Meer lezen over ons thema ‘Ethiek’? De volledige uitslag van de lezersenquête, evenals een uitgebreid artikel door specialisten over de impact van ons handelen op de natuur is te vinden in de nieuwste Natuurfotografie Magazine.

14 reacties

  1. Mijn grootste ergernis is de natuurfilms op televisie waar wildgeworden verslaggevers met ‘wilde’ dieren sollen om aan te tonen hoe gevaarlijk zij zouden kunnen zijn als….

  2. Ik deel je mening op bijna elk punt maar voor 4. Fotograferen bij nesten van vogels en mn ‘nestfotografie not done’ vind ik dat er toch wat genuanceerd moet worden, zo lang je de vogels niet stoort niks aanraakt, geen stress veroorzaakt mag het best. Zo heb ik vorig jaar een hele kluwe jonge zwanen vastgelegd, en van heel dichtbij (< 1 meter), fout? Waarom? De vogels hadden hun slaapplaats ingericht direct aan de wand van de kijkhut, ik heb de foto gemaakt vanuit de kijkhut waarbij ma zwaan me enkel met 1 oog in de gaten hield of ik wel netjes alles binnen de kijkhut hield, en ook dit jaar hebben ze deze plek weer gewoon in gebruik met hun kroost. Het nest waar ze de eieren uitbroeden en de eerste tijd doorbrengen hebben ze beter verstopt en ik peins er niet over om daar te gaan fotograferen, maar dit bedje vind ik in de categorie 'moet kunnen' vallen

  3. De 10 punten heb ik aandachtig gelezen, ik stoor mij er ook aan, maar als ik mijn hand in eigen boezem steek doe ik het ook wel eens. Die perfecte orchidee staat nooit langs het pad altijd net iets verder of je eerste blauwborst zit net wat verder weg of een boomkikker waar net een paar blaadjes voorzitten enz.
    Ik denk dat wij dat allemaal doen en dan krijg ik het idee wel godswoord verkondigen alleen zelf er niet aanhouden.
    Ook in het blad natuurfotografie zie ik foto’s waar ik bijna 100% zeker ervan ben dat een mensenhand eraan te pas moet zijn gekomen.
    Elkaar erop aanspreken is ook heel goed, wordt je er ook weer bewust van en dus met beide beentjes weer op de grond komt te staan. We moeten ook niet om in de zelfde termen te blijven roomser zijn dan de paus. We willen allemaal graag net dat perfecte plaatje maken en dan vliegen we allemaal wel eens uit de bocht. Is dat erg nee denk ik niet, zolang de normen en waarden worden gehanteerd en die zijn nu voor iedereen anders en wat is wel goed of wat niet? Ik zie ook foto’s van bijv boomkikkers die bij daglicht in verschillende poses worden gefotografeerd, het zijn schemer/nachtdieren dus wil je ze in een bepaald pose hebben moet je ze verstoren anders krijg je ze niet zo op de foto. Alleen sommige idioten gaan wel erg ver en bevriezen deze dieren voor de juiste foto dat gaat veelte ver en die mogen wat mij betreft zwaar beboet worden. Maar ik knip of buig ook wel eens een takje of blaadje om en loop ook wel eens buiten het pad voor mijn eerste blauwborst of …..

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

14 reacties

  1. Mijn grootste ergernis is de natuurfilms op televisie waar wildgeworden verslaggevers met ‘wilde’ dieren sollen om aan te tonen hoe gevaarlijk zij zouden kunnen zijn als….

  2. Ik deel je mening op bijna elk punt maar voor 4. Fotograferen bij nesten van vogels en mn ‘nestfotografie not done’ vind ik dat er toch wat genuanceerd moet worden, zo lang je de vogels niet stoort niks aanraakt, geen stress veroorzaakt mag het best. Zo heb ik vorig jaar een hele kluwe jonge zwanen vastgelegd, en van heel dichtbij (< 1 meter), fout? Waarom? De vogels hadden hun slaapplaats ingericht direct aan de wand van de kijkhut, ik heb de foto gemaakt vanuit de kijkhut waarbij ma zwaan me enkel met 1 oog in de gaten hield of ik wel netjes alles binnen de kijkhut hield, en ook dit jaar hebben ze deze plek weer gewoon in gebruik met hun kroost. Het nest waar ze de eieren uitbroeden en de eerste tijd doorbrengen hebben ze beter verstopt en ik peins er niet over om daar te gaan fotograferen, maar dit bedje vind ik in de categorie 'moet kunnen' vallen

  3. De 10 punten heb ik aandachtig gelezen, ik stoor mij er ook aan, maar als ik mijn hand in eigen boezem steek doe ik het ook wel eens. Die perfecte orchidee staat nooit langs het pad altijd net iets verder of je eerste blauwborst zit net wat verder weg of een boomkikker waar net een paar blaadjes voorzitten enz.
    Ik denk dat wij dat allemaal doen en dan krijg ik het idee wel godswoord verkondigen alleen zelf er niet aanhouden.
    Ook in het blad natuurfotografie zie ik foto’s waar ik bijna 100% zeker ervan ben dat een mensenhand eraan te pas moet zijn gekomen.
    Elkaar erop aanspreken is ook heel goed, wordt je er ook weer bewust van en dus met beide beentjes weer op de grond komt te staan. We moeten ook niet om in de zelfde termen te blijven roomser zijn dan de paus. We willen allemaal graag net dat perfecte plaatje maken en dan vliegen we allemaal wel eens uit de bocht. Is dat erg nee denk ik niet, zolang de normen en waarden worden gehanteerd en die zijn nu voor iedereen anders en wat is wel goed of wat niet? Ik zie ook foto’s van bijv boomkikkers die bij daglicht in verschillende poses worden gefotografeerd, het zijn schemer/nachtdieren dus wil je ze in een bepaald pose hebben moet je ze verstoren anders krijg je ze niet zo op de foto. Alleen sommige idioten gaan wel erg ver en bevriezen deze dieren voor de juiste foto dat gaat veelte ver en die mogen wat mij betreft zwaar beboet worden. Maar ik knip of buig ook wel eens een takje of blaadje om en loop ook wel eens buiten het pad voor mijn eerste blauwborst of …..

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: