Twee paddenstoelen, de klok rond

De weersvoorspelling klopt: weinig wind en zon! Samen met de natte afgelopen weken, zijn het de ideale omstandigheden om er op uit te trekken en op zoek te gaan naar paddenstoelen. Vandaag ben ik in het Munnichsbos. De zon komt net tevoorschijn als ik mijn fiets parkeer en het bos inloop. Een uurtje verder heb ik nog maar weinig paddenstoelen gezien en al helemaal geen fotogenieke exemplaren. Pas als de zon al ruim boven de horizon staat en de zonneharpen tussen het bladerdek doorpriemen ontdek ik op een dode en bemoste berkenstam 2 fraaie plaatjeszwammen. Die zien er veelbelovend uit!
Twee fraaie plaatjeszwammen. (77mm; 1/6s bij F4; ISO 100, op statief)
Twee fraaie plaatjeszwammen. (77mm; 1/6s bij F4; ISO 100, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Goed kijken

Ik zet mijn rugzak en statief aan de kant en loop rond het tweetal: eerst goed kijken. Eentje heeft aan een kant een stukje uit de hoed. Ik loop nogmaals 360° rond en ga een paar keer op de knieën. Ik let niet alleen op de paddenstoelen maar ook wat in de achtergrond is, zowel hoger als lager. Ik ben er na twee rondjes nog niet uit. Welk standpunt kies ik? Welke compositie wordt het? Dit tweetal biedt meerdere goede mogelijkheden voor een foto. Dus pak ik mijn spullen en ga met de camera aan de slag. Eerst maar met de gave kant vooraan in beeld en het licht van opzij.

Ik kies de 70-200 telelens. Behalve het variëren in brandpuntsafstand en daarmee het vergroten/verkleinen van de beeldhoek kan ik met deze lens close-up foto’s maken, bijna macro. Ik houd de camera ongeveer 10 cm boven de grond, richt op de paddenstoelen en kijk omlaag naar het opengeklapt schermpje. Vanuit verschillende posities bekijk ik het duo. Ik onthoud de posities en pak mijn statief. Het is een precies klusje en soms tijdrovend om de camera op het statief in de juiste stelling te brengen. Toch heb ik die moeite er graag voor over. Een langere sluitertijd wordt zo mogelijk, ik kan de ISO op 100 houden en variëren met mijn diafragma.

Het is een precies klusje en soms tijdrovend om de camera op het statief in de juiste stelling te brengen.
Het is een precies klusje en soms tijdrovend om de camera op het statief in de juiste stelling te brengen. Fotograaf: Erik Nevels

2 Voorkanten scherp

Bij het precies bepalen van het standpunt van de camera zorg ik er in eerste instantie voor dat beide voorkanten van de paddenstoelen even ver van de camera verwijderd zijn. Als ik dan op de ene voorkant scherp stel is de andere dat ook. Nadeel van dit standpunt vind ik de lichte stam in de achtergrond. Toch even een foto maken en op zoek naar een betere positie van de camera.

Nadeel van dit standpunt vind ik de lichte stam in de achtergrond. (140mm; 1/20s bij F5; ISO 100, op statief)
Nadeel van dit standpunt vind ik de lichte stam in de achtergrond. (140mm; 1/20s bij F5; ISO 100, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Een nog lager standpunt en uitzoomen

Ik kies vervolgens verschillende standpunten waarbij ik de camera niet alleen naar links en rechts, naar voren en achteren, maar ook hoger en lager verplaats. Bovendien varieer ik met de brandpuntsafstand. Ik ga net zolang door tot ik tevreden ben, met name over de achtergrond. Het standpunt is lager dan zojuist waardoor lichte delen in de achtergrond, zoals de lucht tussen de bladeren, als ronde bollen een decor vormen. Vervolgens probeer ik nog verschillende diafragmawaarden. Hoe groter het diafragma hoe vager de achtergrond wordt en hoe groter en ronder de bollen. F5.0 bevalt me het beste.

Hoe groter het diafragma hoe vager de achtergrond wordt en hoe groter en ronder de bollen. (70mm; 1/20s bij F5; ISO 100, op statief)
Hoe groter het diafragma hoe vager de achtergrond wordt en hoe groter en ronder de bollen. (70mm; 1/20s bij F5; ISO 100, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Van 12 naar 3 uur

Als ik  de posities die ik inneem vergelijk met een klok, met de paddenstoelen in het midden, verplaats ik de camera nu van 12 naar 3 uur. De paddenstoelen staan nu niet meer naast maar achter elkaar. Om ze allebei scherp op de foto te krijgen maak ik een focus stack van 9 foto’s. Eerst stel ik scherp op de voorkant van de dichtstbijzijnde paddenstoel. Vervolgens verleg ik het scherpstelpunt steeds een stukje naar achteren tot ook de achterste lamellen van de tweede paddenstoel aan de beurt zijn geweest. In de nabewerking voeg ik de 9 foto’s samen tot één. Beide paddenstoelen en het kleine insect op de top zijn nu helemaal scherp.

In de nabewerking voeg ik de 9 foto’s samen tot een. (170mm; 1/5s bij F5; ISO 100, op statief)
In de nabewerking voeg ik de 9 foto’s samen tot een. (170mm; 1/5s bij F5; ISO 100, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Grote steltmug

 Ik ben nog maar net klaar met de stack of een grote steltmug neemt plaats op de paddenstoelen, een buitenkans. Snel stel ik scherp op het beest maar hij beweegt voortdurend. Met mijn sluitertijd van zojuist, 1/5 seconde, geeft dat vast bewegingsonscherpte. Ik maak meer foto’s in de hoop dat de mug even stil hangt. Omdat ik twijfel of hij dat wel heeft gedaan verhoog ik de ISO snel naar 800 en verklein ook mijn diafragma iets. De sluitertijd wordt nu 1/30 sec. Achteraf blijkt dat een goede keuze. Alleen op deze foto is de mug scherp in beeld.

Een grote steltmug neemt plaats op de paddenstoelen, een buitenkans. (170mm; 1/30s bij F7.1; ISO 800, op statief)
Een grote steltmug neemt plaats op de paddenstoelen, een buitenkans. (170mm; 1/30s bij F7.1; ISO 800, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Van 3 uur naar 6 uur

Eerst bepaal ik weer grofweg met de camera in de hand een standpunt. Dan breng ik het statief weer in stelling en herhaal de stappen van de 12 uur positie. De eerste op-6-uur-foto maak ik ingezoomd tot 150mm. Het hapje uit de hoed boeit me wel. Het doorbreekt het normale patroon. Heeft hier daadwerkelijk een dier een hap uit de hoed genomen of is die zo gegroeid? Ik houd het bij het eerste en leukste verhaaltje.

Het hapje uit de hoed boeit me wel. (160mm; 0,8s bij F8; ISO 100, op statief)
Het hapje uit de hoed boeit me wel. (160mm; 0,8s bij F8; ISO 100, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Meer uitgezoomd

Als ik weer uitzoom tot 80mm wordt de beeldhoek een stuk groter en komen meer bomen en lucht in de achtergrond in beeld. De gevarieerde en pastelkleurige bokeh verrast me. Als ik het diafragma vergroot tot maximaal, F4, wordt die nog mooier. Door de kleinere brandpuntsafstand van 80mm blijft ondanks de grote diafragmaopening de scherptediepte voldoende. Ik laat de 5 seconden-timer weer zijn werk doen en schuif door naar de laatste positie, die van 9 uur.

De gevarieerde en pastelkleurige bokeh verrast me. (77mm; 1/6s bij F4; ISO 100, op statief)
De gevarieerde en pastelkleurige bokeh verrast me. (77mm; 1/6s bij F4; ISO 100, op statief) Fotograaf: Erik Nevels

Van 6 naar 9 uur

 Best lastig om op de 9 uur positie een goede compositie te vinden. De camera schuin omhoog schuin richten, met de paddenstoelen nog in beeld, lukt niet want dat laat de boomstam waar hij op ligt niet toe. Meer omlaag richten lukt wel. De paddenstoelen staan weer achter elkaar en de witte berkenstam is vaag rechts van het duo zichtbaar. Links ervan is het de bosgrond met enkele lichte bladeren die het achtergronddecor nu vormen. Het is een heel ander beeld dan een decor met lucht en veel licht door de begroeiing, zoals bij de vorige foto’s. Ik maak nu geen stack maar leg de scherpte op de voorste paddenstoel. De achterste wil ik zo vaag mogelijk om het contrast tussen beiden zo groot mogelijk te maken. Daarom de grootste diafragmaopening: F4.

De paddenstoelen staan weer achter elkaar en de witte berkenstam is vaag rechts van het duo zichtbaar. (115mm; 1/4s bij F4; ISO 100, op statief
De paddenstoelen staan weer achter elkaar en de witte berkenstam is vaag rechts van het duo zichtbaar. (115mm; 1/4s bij F4; ISO 100, op statief Fotograaf: Erik Nevels

11 uur

Niet op mijn denkbeeldige maar op mijn echte klok is het inmiddels al 11 uur. De tijd is voorbijgevlogen. Ik ga op weg naar mijn fiets en bedenk dat deze ochtend zich best leent voor een tutorial. Bij deze!

Hier zetten we alles over macrofotografie voor je op een rij.

5 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

5 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: