Van inspiratie naar imitatie en irritatie

Als natuurfotograaf haal ik de inspiratie vooral uit de natuur. Gewoon lekker naar buiten, de natuur in en opgaan in daar waar je op dat moment bent. Uit mijn hoofd gaan en laten gebeuren wat er gebeurt. De natuur laat zich vanzelf zien en ik hoef alleen maar te ontvangen en te genieten. Het is maar zelden dat er dan helemaal niets te fotograferen valt. Maar zoals in mijn vorige column beschreven, zit het soms ook tegen. Dat heeft dan vooral met mijzelf te maken. Ik wil te graag, voel me niet rustig genoeg en het lukt me dan even niet in het moment te komen. Soms duurt zo’n periode wat langer, bij mij vaak in de zomer. Dan heb ik geen inspiratie. Gelukkig zijn er veel meer manieren om inspiratie op te doen: boeken vol met de mooiste fotolocaties, zowel in binnen als buitenland, sociale media, internet… Het is bijzonder als daar niet één foto tussen zit die je niet inspireert om naar buiten te gaan, toch?
The Bass, ook vanuit deze hoek ongetwijfeld vaker gefotografeerd. Maar ik stond er vroeg voor op en moest er wel een stukje voor lopen.
The Bass, ook vanuit deze hoek ongetwijfeld vaker gefotografeerd. Maar ik stond er vroeg voor op en moest er wel een stukje voor lopen. Fotograaf: Renate van den Boom

Inspiratie

Maar wanneer gaat inspiratie over in domweg imitatie? De wereld overvliegen voor het fotograferen van apen in Japan, kolibries in Costa Rica of kroeskoppelikanen in Griekenland? Hebben we het dan nog over inspirerende locaties of soorten, of gaat het om het maken van een foto die tienduizenden fotografen voor jou ook al hebben gemaakt? En wat als het dat laatste is, wat vinden we daar dan van?

Het gestrande schip bij Corpach, Schotland met op de achtergrond Ben Nevis. Een locatie uit het boekje en een magneet voor fotografen
Het gestrande schip bij Corpach, Schotland met op de achtergrond Ben Nevis. Een locatie uit het boekje en een magneet voor fotografen. Fotograaf: Renate van den Boom

Inspiratie betekent letterlijk inademing, het opzuigen van lucht naar de longen. Voor ons natuurfotografen is het de zuurstof die we nodig hebben om sprekende beelden vast te leggen, een bewustzijnstoestand die iets zegt over ons vermogen om te creëren. Imitatie is een beeld zo vastleggen dat het op een ander beeld lijkt. Dat andere fotografen ons inspireren is niet zo vreemd natuurlijk, maar het kan zeker ook snel leiden tot het imiteren van het werk van die andere fotograaf. Waar ligt de grens tussen inspiratie en imitatie?

Een bekend plekje in Nederland, de Posbank. Hoe vaak is dit beeld al vastgelegd en ongetwijfeld een stuk beter ook.
Een bekend plekje in Nederland, de Posbank. Hoe vaak is dit beeld al vastgelegd en ongetwijfeld een stuk beter ook. Fotograaf: Renate van den Boom

Honeypot locaties

In het Engels hebben ze een term voor locaties die erg bekend zijn en massa’s mensen aantrekken: honeypot locations. Bovenstaande foto’s tonen allemaal locaties die als “honeypot location” bekend staan. Allemaal terug te vinden in fotografieboeken en op sociale media. Allemaal zo vaak gefotografeerd dat de sporen van statieven voor eeuwig terug te vinden zijn. Toch heb ik genoten op al die plekken toen ik de foto’s maakte. Is het dan erg dat inspiratie leidt tot imitatie? Voor mij zeker niet altijd. Ik had die betreffende foto namelijk nog niet gemaakt. En ik fotografeer vooral voor mezelf. En ondanks dat het veel bezochte plekken zijn, had ik op die momenten de plek voor mezelf. Ik heb er genoten!

Misschien wel het meest gefotografeerde kasteel in Schotland en tourbussen reden hier af en aan. Een honeypot location.
Misschien wel het meest gefotografeerde kasteel in Schotland en tourbussen reden hier af en aan. Een honeypot location. Fotograaf: Renate van den Boom

Risico’s

Toch kan een honeypot locatie (of een “honeypot onderwerp” als bijvoorbeeld de wolf of een bijzondere vogel) ook leiden tot vervelende situaties. Omdat er zoveel fotografen op af komen wordt er een enorme druk op het landschap of een kwetsbare soort gebracht. Niet iedereen verdiept zich van tevoren in de plek of de soort. Vooral als we alleen die ene inspirerende foto voor ogen hebben en die koste wat kost ook zelf willen maken. Onwetendheid of onbekendheid met de soort, of hoe de foto is gemaakt, kan leiden tot het te dicht benaderen van een kwetsbaar dier, want op de foto lijkt de fotograaf toch heel dichtbij geweest. De verleiding ontstaat om toch nog iets dichterbij te gaan om een nog iets betere foto te maken. Dat de fotograaf van de foto die jou inspireert maanden bezig is geweest met die ene foto, talloze keren op verkenning is geweest, in een schuiltentje heeft gelegen, lang gewacht heeft op de perfecte omstandigheden, uren gelopen heeft, of in de nabewerking het beeld nog heeft geperfectioneerd en heel veel andere beelden heeft weggegooid, haal je niet uit dat ene perfecte plaatje op internet.

Rode eekhoorn in Schotland. Niet vanuit een vogelhut, maar wel uren voor gezeten tot hij steeds dichterbij kwam. 
Rode eekhoorn in Schotland. Niet vanuit een vogelhut, maar wel uren voor gezeten tot hij steeds dichterbij kwam. Fotograaf: Renate van den Boom

Verwachting

Fotoboeken en sociale media kunnen de verwachting scheppen dat je er alleen maar naar toe hoeft te gaan en dat de omstandigheden er dan dusdanig zijn als in de foto die jou inspireert. Dat je maar een uur in een vogelhut hoeft te zitten en alle bijzondere soorten in de mooiste lichtomstandigheden zich in dat uur voordoen. Dat is natuurlijk niet zo. Ik pak af en toe graag een vogelhut mee en er zijn zeker momenten geweest dat alles samen kwam voor een heerlijke foto waar ik erg blij mee ben. Maar er zijn ook dagen genoeg geweest dat ik van het eerste tot het laatste licht heb gezeten en er helemaal niets gebeurde. Tuurlijk, daar hoort ook de factor geluk bij, maar je moet er ook wat voor doen.

Het duurde een paar uur tot een sperwer zich liet zien en secondes later was hij alweer vertrokken
Het duurde een paar uur tot een sperwer zich liet zien en secondes later was hij alweer vertrokken. Fotograaf: Renate van den Boom

Irritatie

Als de verwachtingen niet waargemaakt kunnen worden, kan dat leiden tot irritatie. Maar er ontstaat ook irritatie bij andere fotografen en bijvoorbeeld terreineigenaren als onwetendheid of onbekendheid leidt tot verstoring van (kwetsbare) soorten of het landschap. Het is dus belangrijk om je altijd vooraf te verdiepen in de locatie of het onderwerp. Dat voorkomt niet alleen onnodige verstoring, maar vergroot ook je kansen op een betere foto.

Een kuifmees eens anders vastgelegd.
Een kuifmees eens anders vastgelegd. Fotograaf: Renate van den Boom

Blijf creatief

Wat mij betreft is er helemaal niets mis met het bezoeken van de honeypot locaties. Ze zijn tenslotte niet voor niets zo vaak gefotografeerd! Het is ook een prachtige omgeving en vaak voor veel mensen goed bereikbaar. Maar ik probeer mezelf wel steeds af te vragen wat er nog meer te zien is. En regelmatig gebruik ik een andere techniek of belichting om mezelf uit te dagen. Kwetsbare soorten laat ik liever links liggen om ze te beschermen, tenzij ik zeker weet dat ik ze niet verstoor. En laten we eerlijk zijn, de natuur heeft ons zoveel meer te bieden dan alleen de honeypot locaties!

Hoe kijk jij hiernaar?

Als een sperwer dan iets langer blijft, probeer ik graag eens een andere belichting uit.
Als een sperwer dan iets langer blijft, probeer ik graag eens een andere belichting uit. Fotograaf: Renate van den Boom

Een fotograaf en YouTuber die mij ook erg inspireert, is Gary Gough. Hij maakte een filmpje over honeypot locaties. Die kun je hier bekijken.

Geef een reactie

13 reacties

  1. Ik hoef helemaal niet naar een zogenaamde ‘honey pot’ locatie en erger me enorm aan na apen en ik zie dat heel, heel veel. Verzin zelf iets! En verzin iets nieuws! Ik zie vaak prachtige foto’s van bijzondere plekken op de wereld waar ik nooit zou komen al is het maar omdat er massaal naar toe afgereisd wordt en meestal met een vliegtuig. Zoals ook de foto’s hierboven. Sorry, maar ik vind het geen kunst. De natuur beleven en eventueel fotograferen kun je ook op loop- of fietsafstand.

    1. Dank je wel voor je reactie, Gerie! Zoveel mensen, zoveel wensen. Zeker valt er ook op loop- en fietsafstand genoeg te zien en fotograferen.

      Met vriendelijke groet,
      Renate

  2. Honey pot locations….. precies zoals je het zegt; “je wilt het met eigen ogen zien, en als er een foto in zit maken” want je hebt deze zelf niet gemaakt. Ik vind dat soms heerlijk ongecompliceerd. Leukste blijf ik vinden doen wat ik deed en dus voor de 1.000e keer Posbank doen en daar weer een andere insteek kiezen. Of zoals vanochtend, buiten zijn, kijken voelen en proeven, foto maken en later als de condities goed zijn weer gaan…. al het andere gewoon genieten wat er is en je eigen gevoel volgen…

  3. Dag Renate, je benoemt gevoelens en situaties die herkenbaar zijn. Bij mezelf merk ik dat ik liever naar plekken ga waar weinig mensen zijn. Het niet verstoren van de rust op een plek vind ik belangrijk. Ik heb meegemaakt dat ik ergens een paar uur zat en rustig mijn moment afwachtte, op een moment kwam er een Fotograaf aanlopen, steeds dichterbij de vogels na een bulb opname, weer dichterbij. Na drie bulbopnames was hij weer net zo snel weg als hij kwam en de vogels waren ook verdwenen. Dat gaf inderdaad irritatie bij mij.

    1. Hallo Dolly,

      Die irritatie begrijp ik wel! Ik vind het ook prettig als er niet veel mensen zijn, maar soms ben ik ook nieuwsgierig naar bekende plekken. Maar wat mij betreft hoort verstoren van de rust en natuur daar zeker niet bij. Bedankt voor je reactie!

      Met vriendelijke groet,
      Renate

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

13 reacties

  1. Ik hoef helemaal niet naar een zogenaamde ‘honey pot’ locatie en erger me enorm aan na apen en ik zie dat heel, heel veel. Verzin zelf iets! En verzin iets nieuws! Ik zie vaak prachtige foto’s van bijzondere plekken op de wereld waar ik nooit zou komen al is het maar omdat er massaal naar toe afgereisd wordt en meestal met een vliegtuig. Zoals ook de foto’s hierboven. Sorry, maar ik vind het geen kunst. De natuur beleven en eventueel fotograferen kun je ook op loop- of fietsafstand.

    1. Dank je wel voor je reactie, Gerie! Zoveel mensen, zoveel wensen. Zeker valt er ook op loop- en fietsafstand genoeg te zien en fotograferen.

      Met vriendelijke groet,
      Renate

  2. Honey pot locations….. precies zoals je het zegt; “je wilt het met eigen ogen zien, en als er een foto in zit maken” want je hebt deze zelf niet gemaakt. Ik vind dat soms heerlijk ongecompliceerd. Leukste blijf ik vinden doen wat ik deed en dus voor de 1.000e keer Posbank doen en daar weer een andere insteek kiezen. Of zoals vanochtend, buiten zijn, kijken voelen en proeven, foto maken en later als de condities goed zijn weer gaan…. al het andere gewoon genieten wat er is en je eigen gevoel volgen…

  3. Dag Renate, je benoemt gevoelens en situaties die herkenbaar zijn. Bij mezelf merk ik dat ik liever naar plekken ga waar weinig mensen zijn. Het niet verstoren van de rust op een plek vind ik belangrijk. Ik heb meegemaakt dat ik ergens een paar uur zat en rustig mijn moment afwachtte, op een moment kwam er een Fotograaf aanlopen, steeds dichterbij de vogels na een bulb opname, weer dichterbij. Na drie bulbopnames was hij weer net zo snel weg als hij kwam en de vogels waren ook verdwenen. Dat gaf inderdaad irritatie bij mij.

    1. Hallo Dolly,

      Die irritatie begrijp ik wel! Ik vind het ook prettig als er niet veel mensen zijn, maar soms ben ik ook nieuwsgierig naar bekende plekken. Maar wat mij betreft hoort verstoren van de rust en natuur daar zeker niet bij. Bedankt voor je reactie!

      Met vriendelijke groet,
      Renate

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Foto van Renate van den Boom

Renate van den Boom

Renate fotografeert de natuur graag in alle facetten, maar vogels hebben toch wel de voorkeur. Natuurbeleving staat bij haar voorop en door haar foto’s herbeleeft ze de mooie momenten die ze in de natuur doorbrengt keer op keer weer.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: