Verlangen naar vroeger … of toch niet?

Ome Jan

Ik was 15 toen ik de camera van mijn oom kreeg. Mijn ome Jan, die ik als jongen enorm bewonderde en waar ik als een held tegen op keek. Mijn oom was een vliegtuigspotter die naar elke vliegshow ging waar hij maar heen kon gaan om dia’s te maken van zoveel mogelijk soorten vliegtuigen. En mij als puber mee op sleeptouw nam, geweldig vond ik dat. Met de grote mannen op stap, straaljagers kijken. En als ik als kleine jongen dan enkele dia’s met zijn camera mocht maken dan was de dag helemaal geslaagd en ik helemaal gelukkig. Toen mijn oom naar een nieuwe camera overstapte (een in mijn ogen super-de-luxe canon spiegelreflex) besloot hij tot mijn onvoorstelbare geluk dat ik zijn oude camera met alle bijbehorende lenzen mocht hebben. Ik geloof dat ik zelden zo gelukkig ben geweest. Hij moest eens weten hoezeer hij hiermee mijn leven heeft beïnvloed.

Pure nostalgie

En nu sta ik weer met zijn en mijn oude camera in mijn handen en komt er een stroom aan herinneringen en emoties los. Pure nostalgie. Herinneringen die beginnen bij een fietstocht naar de lokale fotozaak, waar ik van mijn zakgeld diarolletjes ging halen. Fuji, want die kleuren vond ik mooier dan die van kodak. En altijd dia’s, want dat was de goedkoopste manier om te fotograferen en zoveel zakgeld had ik nu ook weer niet. Dan thuisgekomen de rolletjes tot onbegrip en ergernis van mijn moeder in de koelkast leggen. Zo bleven de emulsies van de film beter in conditie. Dat deed mijn oom altijd en dus deed ik dat ook. En dan het plaatsen van het rolletje in de camera. Als je dat heel precies deed en in het donker dan kon je uit een rolletje wel 37 opnames halen in plaats van de standaard 36. Scheelde toch weer een opname, en zo deed mijn oom het ook.

Straaljagers zonder autofocus

En dan de dagen dat ik ging fotograferen, met ome Jan mee in de auto naar een vliegshow. Ik vond het het mooiste als de straaljagers met veel lawaai laag voorbij kwamen, met luchtcirculaties achter de vleugels en vuur uit de naverbrander. Hiervan een mooie opname maken was voor mij de uitdaging. Geen autofocus tracking, geen autobelichting, alles handmatig instellen. Rekening houden met tegenlicht van de heldere lucht. En geen 11 beelden per seconde maar na elke opname handmatig het rolletje één opname verder draaien. Als ik geluk had kon ik twee of drie opnames maken en dan was de straaljager voorbij. Maar jongens wat was het spannend. In gedachten had ik de mooiste opnames gemaakt. En op de terugweg in de auto werd alles met ome Jan nog eens uitgebreid besproken en waren de verwachtingen hoe mijn dia’s eruit zouden zien nog hoger.

De spanning van het wachten op je foto’s

Op maandag (want op zondag waren de winkels toen niet open) kon ik amper wachten tot ik vrij was van school, om de diarolletjes weg te brengen naar de fotograaf. Met wat geluk kon je dan eind van de week de dia’s ophalen. Wat duurde de week lang. En als je dan eindelijk in de winkel het envelopje met daarin de strookjes met dia’s ophaalde dan moest er op het kleine lichtbakje dat in de balie was ingebouwd gauw gekeken worden hoe de opnames waren geworden. Heel spannend want het was soms een overweldigend succes, maar veel vaker was het helemaal niets. Niet scherp, verkeerde belichting of andersoortige opname fouten. Dan snel naar huis fietsen en dan begon het werk. Dia’s snijden, inramen, in de sledes zetten, oh ja op de kop en in spiegelbeeld als ik me goed herinner. Dan het scherm opzetten, de diaprojector op het tafeltje en eindelijk … eindelijk had je de plaatjes groot in beeld. Heerlijk vond ik het, zo’n avondje dia’s kijken.

Van vliegtuigen naar natuur

Maar van het een kwam het ander, langzaam verschoof mijn interesse van vliegtuigen naar natuurfotografie, de Miranda werd vervangen door mijn eerste canon spiegelreflex, want die had mijn oom ook. En de arme student begon te verdienen en de dia’s werden ingeruild voor foto’s. Wat ging de ontwikkeling snel. Analoog werd digitaal, de beelden direct te zien op het computerscherm en foto’s ging je zelf afdrukken. De fotograaf verdween uit het straatbeeld, slechte enkele fotozaken zijn overgebleven. En ik vind het allemaal fantastisch, de ongekende mogelijkheden in dit digitale tijdperk. Mogelijkheden die elke maand groter worden, meer MB’s, snellere autofocus, spiegelloze systeemcamera’s, steeds betere software, audiopresentaties maken en ga zo nog maar even door.

Afgelopen weekend heb ik de nieuwste systeemcamera van Fuji gehaald. Niet omdat de oude versleten was maar omdat met de nieuwste telg van Fuji weer meer mogelijk is, en omdat ik kick op de uitdaging om het maximaal mogelijke uit zo’n nieuwe camera te halen. En toch sluimert er ergens in mij nog dat jongetje dat zijn eerste analoge camera krijgt. Mijn huidige camera heeft de oude stijl, met draaiknoppen, diafragma-ring op de lens en geen LCD-schermpje bovenop waarin de sluitertijd, diafragma, iso en weet ik veel wat nog meer vermeld staan. Nostalgie met alle technische snufjes van de huidige tijd. Ik ben er helemaal gelukkig mee. En mijn eerste camera? Die is niet meer terug gegaan in de doos. Hij heeft een eerlijk verdiende ereplaats gekregen op mijn hobbykamer. Een eerbetoon aan vroeger en aan mijn reeds lang overleden oom.

En u, verlangt u nog wel eens terug aan die goede oude tijd ? Ik zo nu en dan wel.

Fotogroet Jan