Verloren

Als gevolg van drie afmeldingen zijn we met zijn viertjes. Een intiem clubje en dus voldoende persoonlijke aandacht en uitwisseling.
Zodra we gezellig bezit nemen van een picknicktafel op een klein veldje aan de rand van een donker bos, barst de bui los. We zijn op de regen voorbereid dus het onderbreekt het reguliere voorstelrondje nauwelijks. “There is no such thing as bad weather, only bad clothing”, zeggen we de bui trotserend.

Magisch schouwspel

Op een of andere manier is er geen aandrang om de drie fotografen meteen een verhaal over compositie te vertellen. Nadat de deelnemers bij de intro wat over zichzelf vertellen wil ik me eerst meer richten op wat er vooraf gaat aan compositie. En dat is om te beginnen rust en ruimte. Op dat moment komt de zon door achter twee berken die met hun voeten in een zee van fonkelende grassprieten staan. De zon tovert de zojuist gevallen regen om in een zachte transparante deken van langzaam opstijgende gouden mist. Dit magische schouwspel is de intro! Dus ik onderbreek de mijne. De intro van elke natuurfotografiesessie zou wat mij betreft moeten bestaan uit ruimte maken voor verwondering, schoonheid, inspiratie … dat zijn sowieso de zaken die volgens mij aan het maken van een compositie voorafgaan.

Compositie: De kunst van het op strategische wijze ordenen van beeldelementen

Ik besluit de deelnemers even zonder instructie los te laten op dit schouwspel en sprak na enige tijd individueel met hen wat ze beleven, wat ze zien. De een gaat voor het geheel, inclusief de bomen, de ander voor een grasspriet met een druppel eraan en de derde zoomt in op een boomblad in de opstijgende mist.

Durven weglaten

De natuur geeft ons welgeteld vijf minuten om te genieten van dit fenomeen waarna het net zo snel verdwijnt als het ontstond. Dat is de magie van fotografie, het moment herkennen, pakken en op jouw manier uitdrukken.

Als we langs een imposante rij natgeregende beuken lopen vraag ik om eens te proberen om de essentie van de plek vast te leggen, zoals dat ervaren wordt. Dat blijkt lastig gevonden te worden. De hele laan wordt gefotografeerd, mét het erlangs lopende fietspad. Ik zie dat er steeds heel veel op de foto staat en ze vinden zelf dat de sfeer niet doorkomt. Ik maak een willekeurig plaatje van een stukje natte schors met een iets koeler ingestelde witbalans, laat het zien en zeg: “dit is het gevoel wat het moment en de natte beuken mij geven”.

Er is verbazing over hoe weinig ik van de het landschap gefotografeerd heb. Het leuke is dat ons denken vaak zegt, hoe meer ik “vang” in het beeld hoe meer ik vastleg van wat ik zie, en dus heb. Sfeer en gevoel hebben echter meer met de essentie te maken en dat betekent veelal juist veel weg durven laten.

Bypass

Om de essentie te herkennen is het handig het reguliere denken als het ware even te bypassen. En op dat moment moet ik denken aan het volgende gedicht van David Wagoner:

Lost

Stand still. The trees ahead and bushes beside you
are not lost.
Wherever you are is called Here,
And you must treat it as a powerful stranger,
Must ask permission to know it and be known.
The forest breathes. Listen. It answers, I have made this place around you.
If you leave it, you may come back again, saying Here.
No two trees are the same to Raven.
No two branches are the same to Wren.
If what a tree or a bush does is lost on you,
You are surely lost. Stand still.
The forest knows Where you are. You must let it find you.

Door: David Wagoner

Vertaling:
Verdwaald

Sta stil. De bomen boven en de struiken naast je
zijn niet verdwaald. Waar je ook bent heet “Hier”.
Ga er mee om als een krachtige vreemdeling,
vraag toestemming om het te leren kennen en gekend te worden.
Het woud ademt. Luister. Het antwoordt:
ik heb deze plek om jou heen gemaakt.
Als je het verlaat, mag je weer terug keren, en zeggen “Hier”.
Geen twee bomen zijn hetzelfde voor Raaf.
Geen twee takken zijn hetzelfde voor Winterkoninkje.
Als wat een boom of een struik doet je niets zegt,
ben je zeker verdwaald. Sta stil.
Het woud weet waar je bent. Laat het jou vinden. 

Vergeten

Landen, aarden, verstillen, uit je hoofd, er zijn veel woorden om uit de drukken wat David Wagoner hier zo krachtig omschrijft. Je laten vinden door de natuur vind ik een prachtig, bijna ontroerend  idee. Het is het tegenovergestelde van zoeken en willen hebben.

En natuurlijk hebben we nog uitgebreid gepraat over compositieregels, positieve- en negatieve ruimte, gulden snede en wat meer. En natuurlijk hebben we vooraf gesproken over de handigste instellingen voor de camera en tips and tricks om te spelen met witbalans, licht, scherptediepte et cetera. Natuurfotografieworkshops zijn er onder andere om, onder professionele begeleiding, te experimenteren, je grenzen te verleggen, plezier te hebben met anderen, te leren, technieken en ideeën in de praktijk te brengen, geïnspireerd te raken, te genieten, je zelf beter te leren kennen en lol te hebben.

Mijn doel is om je uiteindelijk op de plek te krijgen dat je alles kan vergeten, de regels, hoe het moet, wat hoort, wat mooi gevonden wordt, wat een ander denkt en toestemming te vragen om toegelaten te worden en je te laten vinden door de natuur. Jezelf te ontstijgen en de rust, gemak en ruimte te vinden om “als vanzelf” te creëren.

Als je jezelf durft te verliezen, vind je dát.