Vier je beperkingen

Bij creatieve natuurfotografie kun je heel bewust op zoek gaan naar creatieve beelden, maar veel vaker dan je zou denken komt die creativiteit vanzelf voort uit iets waar we allemaal last van hebben: beperkingen. Geloof je niet dat beperkingen kunnen leiden tot de mooiste kunstwerken en uitvindingen? Kinderen in de derde wereld maken prachtig speelgoed van restmaterialen. Mensen met het syndroom van Down maken bijzonder fraaie abstracte kunstwerken. Muzikanten schrijven hun beste nummers als ze in een moeilijke periode van hun leven zitten of daar net uit zijn. En in tijden van oorlog en schaarste leren we andere dingen te eten. Zo werkt het ook in de fotografie. De bedoelde beperkingen kunnen op allerlei vlakken liggen.
beperkingen
Als je weinig tijd voor fotografie hebt, loont het je te beperken tot eenvoudige en overal vindbare onderwerpen. Ook daarvan zijn, zelfs betrekkelijk snel, prachtige foto’s te maken. Fotograaf: Nel Talen

Beperking in licht

Heb je te weinig licht om je onderwerp scherp in beeld te krijgen, dan kun je natuurlijk de ISO flink opschroeven, gaan (in-)flitsen of de foto gewoon niet maken. Je kan ook kiezen een bewust donkere foto te maken die de duistere sfeer van het moment juist benadrukt. Of je introduceert beweging in het beeld door met een bewegend onderwerp mee te ‘pannen’ dan wel de camera te bewegen bij een statisch onderwerp. Misschien spreken de resultaten je niet aan, maar misschien ook wel en levert het je een nieuw wapen in je creatieve gereedschapskist op.

Beperkingen
Een volstrekte gelukstreffer. Te weinig licht om het uitschudden van de leeuw te kunnen bevriezen, maar de maximaal haalbare sluitertijd leverde dit beeld op. Met dank aan de rechterleeuw die stil wilde blijven staan. Deze techniek gaat de creatieve pennendoos in en is voor herhaling vatbaar. De volgende keer bewust! Fotograaf: Marijn Heuts

Beperking in materiaal

Ben je speciaal voor wildlife op pad gegaan en kom je met je lange telelens een mooi landschap tegen, dan kun je enorm balen dat je teveel millimeters hebt. Je kunt er ook voor kiezen een kenmerkend mooi stuk in het landschap te zoeken en met je telelens een intiem landschapsbeeld te maken. Wellicht had je die nog niet in je portfolio zitten en is de weg naar variatie ingeslagen.

Andersom is dit natuurlijk ook toepasbaar. Heb je alleen een relatief korte telelens ter beschikking (al dan niet vanwege budgettaire redenen), dan kun je uit alle macht proberen dichterbij te komen en zo je onderwerp welhaast zeker verstoren. Je kan ook gaan sparen om toch die lange lens te kunnen aanschaffen. Maar je kunt ook proberen het onderwerp dan maar wat kleiner in je beeld te plaatsen waarbij je goed oplet dat al die extra omgeving ook mooi in je kader past. Zo oefen je ongemerkt enorm op compositie, vormen en lijnen. Misschien bevalt het je zo goed dat je vogels en zoogdieren helemaal niet meer beeldvullend wíl fotograferen.

beperkingen
Deze foto is gemaakt omdat ik alleen een 70-200 bij mij had. Achteraf heel blij omdat ik dit anders met meer mm. had gemaakt. Fotograaf: Daan Schoonhoven

Het voorgaande gaat ook op als je wel de juiste lens hebt, maar te maken krijgt met een schuw onderwerp of een onderwerp dat zich op een moeilijk te bereiken plek bevindt. Je kan jezelf ook bewust uitdagen door slechts één objectief in je tas te stoppen en daar die dag alles mee te fotograferen. Verrassende resultaten verzekerd.

Beperking in kennis

Heb je de principes van belichting nog niet goed onder de knie, of moet je snel reageren op een plotse kans, dan kan het goed zijn dat je veel te donkere of veel te lichte foto’s maakt. Dan kun je ze meteen wissen en hopen dat je nog een kans krijgt, je kan ook proberen nog iets van die foto’s te maken. Als je van een veel te lichte foto in de nabewerking het zwartpunt corrigeert, krijg je een highkey resultaat dat soms heel mooi uitpakt. De eerste keer gebeurt het per ongeluk, de volgende keer gebruik je deze techniek misschien bewust. Zo ook met donkere opnamen die juist door dat duistere een mystieke sfeer oproepen. Bovendien zul je zien dat veel storende details door de duisternis aan het licht worden onttrokken. Wat let je om in de toekomst bewust een paar stops onder te belichten om dat effect te bereiken?

beperkingen
Een parkeerplaats vol prachtige platanen. Niet bepaald een onderwerp om naar uit te kijken, maar perfect geschikt voor die dag dat je graag wil fotograferen maar slechts weinig tijd hebt. Een lijstje met dergelijke onderwerpen dichtbij huis zou iedereen moeten hebben. Fotograaf: Marijn Heuts

Beperking in tijd

Heb je vanwege werk, gezin of allerhande verplichtingen maar weinig tijd om te fotograferen, dan dwingt dat je om creatief met je tijd om te gaan. Maak bijvoorbeeld een lijstje met eenvoudige onderwerpen vlakbij je huis die je kan fotograferen als je in tijdnood zit en toch met je hobby bezig wil zijn. Denk aan bomen met mooie bast, herfstkleuren in de straat, stromend water, of ijsbloemen op je geparkeerde auto. Onderwerpen die je normaal misschien voor lief zou nemen en nooit zou fotograferen. Heb je die lijst niet of al afgewerkt, ga dan gewoon op pad en sta open voor wat je tegenkomt. Door niet met een bepaald vastomlijnd idee op pad te gaan kom je vaak met foto’s thuis waarvan je tevoren nooit zou hebben kunnen bedenken dat je ze zou maken.

Beperking in lokatie

Ben je vanwege je werk of budget niet in staat jaarlijks een mooie reis naar het buitenland te maken, dan kun je met jaloezie kijken naar andermans beelden. Je kan echter ook werk maken van een uitgebreid portfolio van een natuurgebied of soort in jouw regio. De verdieping die je daarin kan aanbrengen zal vele malen uitstijgen boven de losse verzameling mooie beelden van iemand die altijd maar ergens anders onderweg is en hoogtepunt aan hoogtepunt koppelt.

beperkingen
Een wandeling tijdens een familieweekend. Een prachtige omgeving maar je hebt alleen een telezoomlens meegenomen. Ook dan zijn er kansen genoeg, als je je even over de teleurstelling heen zet en de situatie accepteert. Fotograaf: Marijn Heuts

Beperkingen zorgen er voor dat je, ook als fotograaf, vertrouwd terrein moet verlaten en nieuwe wegen moet inslaan op weg naar voorheen onbekend gebied. Dat heft je tunnelvisie op en geeft nieuwe inzichten en een frisse kijk op bekende zaken.
Beperkingen moet je niet bevechten, maar juist omarmen!

Geef een reactie

8 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

8 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Foto van Marijn Heuts

Marijn Heuts

Marijn Heuts is een natuurfotograaf die met een creatieve insteek zowel landschappen, dieren, planten als abstracten fotografeert.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: